روان سالم تر

رسانه قدرتمند است چون توان اجرایی و عملی کردن اهدافش را دارد. آنقدر که هر فردی اگر در معرض رسانه قرار بگیرد می تواند به راحتی تحت تأثیر این اکولوژی ارزش ها، باورها، فرهنگ و آداب و رسومش را تغییر بدهد.

رسانه ابزاری ست بسیار حساس به آن میزان که شما اگر نتوانید معنا و مفهوم خود را در کلمات درست به مخاطب ارائه بدهید، به راحتی او را تحت تأثیر کلام خود دچار اشتباه و سردرگمی خواهید نمود تا آن مقدار که اعتماد از او سلب شود.

این گردش و سیر می تواند آنقدر پیش برود و مخاطبش را با موج خود همراه کند که او را به مرور به فردی احمق تبدیل کند تا هر چیزی را که می بیند و می شنود باور کند. کم کم ملاک ارزش ها و ارزشمندی ها، اعتبار و در نهایت انسانیت عوض می شود و می شود همان چیزی که گفته اند و نوشته اند که عقل خیلی ها به نگاه و شنیده هایشان است و البته که این می شود هدف رسانه. همین که قدرت تفکر انتزاعی و تحلیل را نداشته باشید. همین که آنقدر سطحی نگر شوید و بدون تفکر فکر، رفتار و عمل کنید تا براحتی قضاوت کنید، براحتی خوب ها و بدها را از هم تفکیک کنید که البته برمبنای همان ارزش گذاری که رسانه به شما یاد داده است و آن وقت محیط تبدیل می شود به آدمهای خشمگین، عصبانی، حسود، شکاک و بدبین، بددهان،پرخور،کم خور، پراسترس، ناامید، کم مهارت و. البته که آدمهایی که دیگر توان تفکر انتزاعی و تحلیل درست از اتفاقات و رفتارها ندارند.

و این رسانه می شود فضای جاری و ساری حاکم بر زندگی و متدولوژی انسان این عصر.

آیا انسان این عصر با حضور رسانه می تواند خشنود، امیدوار با تفکر مثبت و البته واقع نگر نسبت به دیگران و زندگی خود و جهانش به جریان حیات ادامه بدهد آن چنان که ارزش ها، باورها، اعتقادات و قضاوت هایش برمبنای حقیقیت باشد؟

حضرت فاطمه سلام الله علیها فرمودند: هر کس عبادت خالصانه اش را به سمت خداوند بفرستد خداوند بهترین مصلحت ها را برایش مقدر خواهد نمود.

حال نگاه کنیم به واژه ی خالص و ببینم آیا تحصیل،کار، مدرک، ازدواج، فرزند و سبک و سیاق آن و بسیاری چیزهای دیگر تنها به خاطر خود خداست؟

خیر؛ تمامی اینها بسته به نظر و قضاوت و برداشت دیگران در عصر حاضر تعریف شده است. انسان این عصر در پایین ترین سطح ممکن از خودباوری و اعتماد به نفس تمایل شدیدی دارد به نشان دادن و شرح زندگی و فعالیت هایش تا مهر تایید بگیرد و فکر کند می تواند برای ساعات و روزهایی حال خوب و شادی را داشته باشد در حالیکه روز به روز بر میزان افسردگی خود اضافه می کند؟

نگاهی به انسان های هر روز که بیرون از خانه و محل کار خود آنها را تماشا می کنید بیندازید؟ آیا واقعاً می توانند از لحظات شان، فعالیت هاشان و تمامی آنچه که در طی روز رخ می دهد رضایت کافی داشته باشند؟ خودشان را با کسی مقایسه نکنند؟ حس نشاط و سرزندگی کنند؟

چیزی که من می بینم این است.

به شخصه فکر نمی کنم این باشد. چون اگر این بود دیگر خیلی ها نیازی به ارائه و خودنمایی و بزرگنمایی کارها و فعالیت هایشان نداشتند و برای نشان دادن اعتبار روزمره گی هایشان اینقدر دست و پا هم نمی زدند، جایی قید نمی شد مدرک فلان از بیثار و یا هرکسی فلان مدرک را داشت خیلی معتبر است و اگر نداشت پس غیرقابل باور و رجوع و اگر آن یکی خیلی از مذهبش نوشت و گفت پس خیلی آدم خوب و معتبر و درست رفتاری است و آن یکی که نیکوکاری و قصد خیرش را به هر دلیلی در رسانه نشان داد پس این درست است با هر رفتار اشتباهی که شاید داشته باشد.

سر خودمان را گول نمالیم!

یک روز یک جایی می خواندم نوشته بود: اگر میخواستی کاری را انجام دهی و نیاز به تأیید و تشویق دیگران داشتی یک جای روانت می لنگد. شاید اگر بخواهیم از لحاظ علم بالینی این پروسه ی روانی را بررسی کنیم و برگشت بزنیم به ابتدای عمر کودکی، نوجوانی و جوانی به این برسیم که وقتی کودک از همان ابتدا مورد تأیید و تشویق والدینش قرار گرفته باشد، اگر به جای تحقیر و سرزنش از آنها حمایت و پشتیبانی و اعتماد به نفس دریافت کرده باشد، آن وقت همین کودک در نوجوانی و جوانیش نیز نیازی به تایید و تشویق دیگران ندارد. بی سر و صدا کارش را انجام می دهد، انگیزه های درونی قوی دارد، حمایت کردن یا نکردن دیگران تاثیری در انگیزه های او برای رسیدن به اهدافش را ندارد و درگیر تله های روانی اش نیز نخواهد شد.

به جرأت می گویم اگر حمایت های پدر و تشویق های مکرر مادرم نبود، اگر پیگیری ها و اعتماد به نفس دادن هایم مادرم نبود، اگر غصه خوردن ها و همراهی های مادرم نبود، اگر دست گیری های مادرم در اوج نیاز و احتیاجات زندگیم نبود، من امروزم را نداشتم. در واقع امروز هیچی نداشتم.

من خودم را ثروتمندترین آدم دنیا می دانم چون مادری داشتم که تمام این روزهایم را ساخت. همیشه حواسش نه تنها به زندگی و کدبانوگری هایش بود بلکه نمی دانم این همه انرژی و توان را باز از کجا می آورد که صرف و خرج تربیت فرزندانش هم بکند. شاید اگر او مادرم نبود با آن همه توان و استعدادی که همه را خرج تربیت و پرورش فرزندانش کرد، من هم امروز این همه توان و استعداد نداشتم و نیاز داشتم تا دیگران مهر تأیید به کارهایم بزنند تا انرژی بگیرم و ادامه دهم.

خدایا اگر هزاران بار سجده ی شکر برایت به جا بیاورم به خاطر این دارایی باز هم در ادای حق آن ناتوانم. خدا سایه ی آنها را برایمان نگه دارد که بزرگترین دارایی مان آنهایند. پدر و مادر را می گویم.

کاش قدر پدر و مادرمان را همیشه بدانیم آنقدر که از احترام و محبت مان لبریزشان کنیم.

زمانی که کتاب کمی عاشقانه تر را مورد به مورد می نوشتم در بین مصاحبه هایی که از شرح حال همسران شنیده بودم بعضی موضوعات برایم قابل نگاشتن نبود. از این بابت که شاید دوسال قبل فکر می کردم این مشکلات ساده لوحانه ترین حالت یک زندگی مشترک می تواند باشد که هر دو نفر را به این نتیجه برساند که باید از هم جدا شوند.مسائلی را انتخاب کردم که واقعاً ندانستن و نداشتن مهارت در ارتباط می توانست شیرازه ی زندگی را از هم باز کند و البته که هردونفر واقعاً در شرایطی اصلاً اشراف به این نداشتند که مشکل از کجاست و چطور باید آن را حل کرد.امروز و در این لحظه که دوسال از نوشتن کتابم گذشته است و تجربه ها، دریافت ها، شنیده ها و مطالعاتم بیشتر شده می بینم آن مشکلاتی که نوشتم آنقدرها هم ساده نبود که من فکر می کردم. چرا؟ چون من گاهی به تناسب کار و مطالعات و علاقه مندی هایم به سایت هایی سر می زنم که پرسش و پاسخ مشکلات در ارتباطات شویی است.وقتی نگاه می کنیم از کجا شروع شده و به کجا ختم شده است از این اندازه نداشتن آگاهی و مهارت و توانمندی برای راهبری یک زندگی و تعامل بسیار متأسف خواهیم بود.بسیار متأسفم که در شرایط کنونی جامعه مان این اندازه آمار طلاق بالا رفته است. سر ساده ترین مسائل گاهی! بحث و جدل هایی که به راحتی هدف یک زندگی مشترک را که رشد و تعامل و سازگاری می تواند باشد برای رسیدن و پابرجا نگاه داشتنش زیرسؤال می برد و در نهایت خیلی ساده تنها واژه ی طلاق را می توان به کار بُرد.چطور انتخاب کنم؟ چگونه انتخاب کنم؟یکی از فاکتورهایی که در آزمون های شخصیت به آن اشاره می شود قدرت سازگاری فرد است. اینکه این فرد می تواند در کار، تحصیل، زندگی خانوادگی و زندگی مشترک سازگاری بالایی داشته باشد یا خیر. اگر شرایطی خلاف میل و خواسته اش رخ بدهد، همه چیز را بهم خواهد ریخت و فضا یا اشخاص را ترک خواهد کرد.می گوییم افرادی که انعطاف پذیری و قدرت حل مسأله بالایی دارند و می توانند تفاوت های فردی و شخصیتی نفر مقابل خود را تحمل کنند و افرادی صبور، منطقی در مسائل پیش رو و در نهایت سازگاری شخصیتی بالایی دارند مناسب برای ازدواج و انتخاب شما به عنوان همسر هستند.در واقع اگر فرد مقابل شما برای ساده ترین مسائل قهر می کند، سازگاری و انعطاف پذیری در مشکلات پیش روی زندگی را ندارد و زود عصبانی می شود و صبر لازم در زندگی مشترک یا حتی کاری را ندارد و باید شرایط، افراد مطابق میل و خواست او رفتار کنند اینها می توانند قابل تأمل و بررسی برای شمایی باشند که انعطاف پذیری بالا و قدرت حل مسأله را دارید.طلاق آخرین راه است وقتی تمام راه های ممکن برای حل مسأله یا مشکل را امتحان کرده ایم.زارتی طلاق نگیریم!!!

در پست اینستاگرامم گفتم آسیب پذیری و اختلال زمانی رخ می دهد که من از خودم فردی ایده آل تصور کنم و به نمایش بگذارم. همه چیز را اوکی ببینم و به دیگران هم آن را اظهار کنم و بالواقع نقاط ضعف خودم را انکار و یا قبول نکنم. درست در همین قسمت است که من دچار اختلال خواهم شد.

نه جانم! من در عین حال که فردی با برنامه ریزی دقیق هستم، اهل نظم و با پشتکار هستم اما یک جاهایی هم هست که برنامه ریزی نداشتم، گاهاً تنبلی هم کرده ام، گاهی بوده خلاف آنچه می دانستم درست بوده عمل کرده ام و در فشارهای روحی و روانی رفتاری داشته ام که بعداً متوجه آثار روحی اش در خودم بوده ام. البته که اینها مربوط به سالها قبل است و من در 4 و 5سال اخیر خودم را درمان کرده ام و هنوز هم این درمان ادامه دارد.

بپذیریم پنهان و آشکارمان باید یکی باشد. من نباید پشت سر کسی از او بدگویی کنم و در مقابلش با احترام، خوبی و درستی رفتار کنم. این تناقض من را دچار اختلال روان خواهد کرد. این شامل ذهن هم می شود.

من این را به کسانی می گویم که با فردی در رابطه ای عاطفی قرار گرفته اند و گاهاً ابراز می کنند که او خیلی پنهان کار است و یا بسیار دروغ می گوید و گاهی هم خلاف آن چیزی که هست را به من می گوید و من این را متوجه می شوم ولی نمی دانم این رابطه را ادامه بدهم یا نه؟

روی صحبتم با شماست که اگر شما با فردی رابطه دارید که این فرد اهل پنهان کاری، دروغ و خلاف واقع نشان دادن به شماست باید گفت حتماً یا اختلال دارد و یا در معرض اختلال است و ادامه دادن این رابطه ولو به قصد ازدواج به هیچ عنوان عواقب خوبی از لحاظ روانی و عاطفی برای شما ندارد. صادق بودن در رابطه جزء ارکان اصلی است که نباید آن را به دیده ی اغماض نگاه کرد.

در مسأله ی خیانت (تعریف لغت از باب روانشناسی) گاهی من مسأله را اینطور تعریف می کنم که بیایید برگردیم از ابتدا شروع کنیم. یعنی اینطور فکر کنیم که اگر ما در جامعه ای بودیم که این کار از ابتدا قانون بود و مسأله ی تک همسری در جامعه مطرح نمی شد و هر مرد اجازه ی این را داشت که همسر دیگری اختیار کند و شما از کودکی شاهد این جریان می بودید و اصلاً فرهنگ جامعه این بود آیا اگر می فهمیدید همسرتان با زن دیگری رابطه دارد باز هم می شد واکنش نشان داد و کار او را محکوم به خیانت کرد؟ باید پذیرفت که جامعه ی ما مبتنی بر دین و شرع اداره می شود. خانمی می گفت وقتی به دادگاه مراجعه کردم تا درخواست طلاق بدهم، قاضی رو به من پرسید: علت درخواست طلاق چیست؟ گفتم همسرم با خانم دیگری ارتباط دارد؟ گفت: شرعی است؟ گفتم بله! گفت: این جزء حقوق مرد تعریف شده است و صرف این نمی توانیم به درخواست شما رسیدگی کنیم!

می گفت: دست از پا درازتر از دادگاه بیرون آمدم تا دنبال دلیلی مبنی بر کوتاهی او نسبت به خودم باشم.

این صورت مسأله ی اول است. اینکه گاهی برای آرام نگاه داشتن جنبه های احساسی مسأله و برخوردهای هیجانی و غیرمنطقی باید همه ی جوانب مسأله را در نظر بگیریم تا رفتار صحیح تری داشته باشیم.

حال آیا می شود در مسأله ی خیانت نگاه تک محوری داشت؟ یعنی باید مدت رابطه و طول آن، کم و کیف رابطه، شناخت شخصیت هر دو نفر ( زن و مرد) و تعادل فیزیکی و روانی آنها را در رابطه دانست و بعد نسخه پیچید؟ آیا می توان حتی با دانستن فهمیدن رابطه ی جنسی دو نفر ( ولو در حد شرع) باز هم دو نفر را محاکمه کرد و دستور طلاق صادر کرد؟ (اینکه فرد از لحاظ روانی و عاطفی آسیب پذیر بوده و هست و نمی تواند به هیچ عنوانی با صورت مسأله کنار بیاید و توان و تحمل دیدن همسرش را با نفری دیگر ندارد و آنقدر تکانش های روانی دارد و کارهای خطرناکی بروز می دهد که در این شرایط شکی به جدایی نیست آن هم باز نیاز به بررسی دارد و نمی شود اینجا به کلی گویی بسنده کرد.) ولی بدون روانکاوی مسأله بنده اعتقادم این است که شاید بتوان برای برخی مسائل یک بحث کلی تدارک دید اما مبحث خیانت، حتماً نیاز به بررسی موردی دارد و یک نسخه شامل حال همه ی افراد نمی شود. چون ما ساختار روانی متفاوت، رفتارهای عاطفی و تحمل و آسیب پذیر بودن یا نبودن هایمان جای بحث و بررسی دارد.

زمانی که خانمی در معرض خیانت همسر قرار می گیرد، حتماً بخش های احساسی و عاطفی مغز فعال می شود. در این حالت هر رفتار و یا گفتاری که از او سر می زند حکایت از ابعاد احساسی مسأله و آسیب پذیر بودن یا نبودنش دارد. یک مشاور باید با تعادل برقرار کردن بین منطق و عاطفه ی فرد آسیب دیده و گاهاً درمان های مبتنی بر هیجان مداری فرد را به حالت تعادل برگرداند تا ابتدا با پذیرش مسأله بتواند نگاه منطقی تر و عاقلانه تری داشته باشد و از راه درست آن را حل کند و به عقیده ی بنده هرگونه تصمیم فوری و برخاسته از هیجان و عاطفه و احساس مبتنی بر شکست است. چه بسا زوجینی زیادی را دیده ام که در این شرایط که قلیان احساسات به اوج رسیده است از هم جدا شده اند و بعد از شش ماه و یا یکسال از تصمیم خود منصرف شده اند.

پس اگر شما در معرض خیانت قرار گرفته اید و یا فردی خیانت دیده اید باید تنها با مراجعه به روان درمانگر و یا مشاور متخصص و زوج درمانگر مسأله را بررسی و حل کنید و اکتفا به مباحث اینترنتی و مشاوره های مجازی نداشته باشید.

روان‌رنجوری یا نوروتیسیزم (Neuroticisim) یکی از صفات شخصیتی بنیادین است که با اضطراب، ترس، بدخلقی، نگرانی، حسادت، یأس، غیرت و احساس تنهایی شناخته می‌شود. واکنش افراد مبتلا به عوامل استرس‌زا ضعیف است و احتمال اینکه اوضاع عادی را تهدیدآمیز و ناکامی‌های کوچک را به یأس شدید تعبیر کنند، زیاد است. پیر ژانه روان‌شناس مشهور قرون ۲۰-۱۹ فرانسه، روان‌رنجوری یا نوروتیسیزم (Neuroticisim) را ضعف انرژی روانی دانسته و چنین تعریف است: ناتوانی در تحقّق بخشیدن به رفتارهایی که در دنیای بیرون اثر می‌گذارند. انسان روان‌رنجور، زمان خود را به انجام دادن رفتارهایی کم‌ارزش محدود می‌کند، به ویژه رفتارهایی که درونی شده‌اند. ناتوانی در انتخاب، به ویژه در هنگام تصمیم گیری، یکی از عناصر اصلی روان‌رنجوری است.» امّا در تفسیر دقیق و صریح انسان نوروتیک، دشواری‌هایی وجود دارد.

از دیدگاه روان شناسان بالینی، باید ریشه‌های روان‌رنجوری را در تاریخ زندگی اشخاص و در احساس‌های آن‌ها جست و جو کرد. عقیده‌ی بیش‌تر روان‌شناسان این است که برای روان‌رنجوری نوعی آمادگی ارثی لازم است تا همه‌ی رفتارهای شخص را در جهت این آمادگی سوق دهد. در بین تمایلاتی که اشخاص روان‌رنجور نشان می‌دهند، می‌توانیم در درجه‌ی نخست به سختی انتخاب‌ها اشاره کرد که در رفتارهای کم‌اهمیّت و موقعیّت‌های بسیار مهمّ زندگی به یک اندازه جلوه‌گر می‌شود. در تضاد با آنچه گفته شد، می‌توانیم بگوییم در افراد نوروتیک، خشن بودن، دقّت بسیار زیاد و نوعی وسواس دیده می‌شود. آن‌ها در نتیجه‌گیری از رفتارها هم دشواری دارند که می‌تواند از اختلال در یکپارچگی کارها ناشی شود.

به دنبال مطلبی در کتاب نظریات روان درمانگری می گشتم. در قسمتی از کتاب اشاره شده بود که افسردگی معمولاً نتیجه ی تلاش های فرد برای مقاومت علیه احساس گناه و اضطراب وجودی است و جلوی کوشش انسان برای معنابخشیدن به زندگی اش را می گیرد.

حتماً شما هم مثل من با افرادی برخورد داشته اید که از احساس گناه رنج برده یا می برند. احساس گناه بخاطر انجام کارهایی که خلاف ارزش هایشان بوده و یا هست، احساس گناه بابت اینکه رفتار یا عملکردی خلاف ارزش های جامعه و فرهنگ داشته اند، احساس گناه بابت رفتارهایی که به زندگی فردی، اجتماعی و یا خانوادگی و تحصیلی و البته کاریشان لطمه زده و امثال اینها. در این حالت فرد در نقطه ای همیشه آزرده خاطر شده و متوقف می شود. احساسی که تجربه می کند چیزی نیست جز غم، ترس، یأس و خشم.

هر کدام این احساسات پیامهایی را به روان ما مخابره می کند و البته که اثرگذار خواهد بود و باید درمان شان کرد. روان رنجورها قابلیت تصمیم گیری ندارند و اگر تصمیمی هم بگیرند باز هم از آن تصمیم دچار تردید و پشیمانی خواهند شد. همواره در حال زیر سؤال بردن ارزش هایشان هستند و این محاکمه های درونی شان حال و روان شان را بهم می ریزد. ادامه ی این حالت ها به شکل وسواس ها که گاهاً اضطرابی هم هست و یا فکری عملی دیده می شود. ارتباط داشتن با اینها طبیعتاً سخت و آزاردهنده هم خواهد شد. چرا که اگر شما از انجام کار یا رفتاری احساس گناهی نداشته باشید و تصمیمی بگیرید اینها باز هم شما را بابت تصمیمات تان حتی اگر به نظر خودتان صحیح باشد سرزنش خواهند کرد. شک و دودلی و اجتناب هم نشانه های روان رنجوری است.

هرچقدر به درست و سالم زیستن و ساختن شخصیت مان نزدیک تر باشیم قطعاً و حتماً اضطراب کمتر و روان آسوده تر و البته احساس گناه هم نخواهیم داشت. ولو اینکه این ساختن و ترمیم روان مان نیازمند سالها صرف وقت، هزینه، مطالعه و استفاده از متخصصین امر و درمانگر باشد می ارزد به اینکه من وجدان راحت داشته باشم و بتوانم به کارهای مهمتر و ارزشمندتر بپردازم.

1)زهره: چندبار بهت باید بگم این آشغال‎ها رو هر شب ببر بیرون دم در بزار؟!

سروش: مگه وظیفه‎ی منه هر شب ببرم؟! خوب یک شب هم تو ببر؟! چی میشه مگه؟! شاید من مُردم تو نباید این کار رو انجام بدی؟! آیه اومده و تعیین شده که این کار همیشه وظیفه‎ی مردِ خانواده است؟!

زهره: بله وظیفه‎ی من نیست که این کار رو بکنم، این وظیفه‎‎ی مرد خانواده است!

2)فرانک: چرا صبح آرمیتا رو نبردی مهد؟! امروز کلاس نقاشی داشت؟! بچه‎ام کلی دیشب ذوق داشت و دفتر نقاشی‎ و مدادرنگی‎هاش رو مرتب توی کیفش گذاشته بود که فردا قراره کلاس نقاشی بره. هنوز نمی‎دونی که دوشنبه‎ها کلاس نقاشی داره؟!

ارشاد: ای بابا! امروز صبح زود توی شرکت جلسه داشتیم. خوب چرا خودت نبردیش؟! حتماً من باید همیشه ببرمش؟! خوب من یه روزایی کار دارم، یه روزایی جلسه دارم، یه روزایی تا آخرشب به خاطر پروژه‎های اداره مجبور شدم بیشتر بمونم و صبح رو مرخصی گرفتم دیر برم. اگه من نبرم تو نمی‎تونی ببریش؟

فرانک: نه، این که وظیفه‎ی من نیست، وظیفه‎ی پدرشه!

3)ارسلان: چرا ظرف‎ها از دیروز توی ظرفشویی مونده؟! چرا امشب شام درست نکرده بودی؟! من امروز صبحونه نخورده بودم، امشب باید گرسنه بخوابم!

نغمه: حالا یک‎بار اینطوری شده! چرا درک نمی‎کنی که امروز مریض بودم و نمی‎تونستم از رختخواب بلند شم و بیام شام درست کنم! حالا یه شب، تو شام درست کن! مگه همیشه وظیفه‎ی منه که غذا درست کنم؟!

ارسلان: وظیفه‎ی مرد اینکه بیرون کار کنه و وظیفه‎ی خانم هم اینه که خانه‎داری کنه، من وظیفه‎ی غذا درست کردن ندارم!

******

آیا شما هم مثل من با زندگی مشترک افرادی برخورد کرده‎اید که وقتی یک کدام از طرفین خارج از معمولِ عادت یا خلاف واقع رفتار می‎کند! زوج یا زوجه شکایت‎شان این است که چرا او به وظیفه‎اش عمل نمی‎کند؟! و یا اینکه او آدم مسئولیت پذیری نیست! پیرو این موضوع، زندگی مشترک خود و رفتار فرد مقابل را زیرسؤال می‎برد و گاهی هم برای تأدیب طرف مقابل رفتارهای ناهنجاری مثل قهر کردن را از خود نشان می‎دهد! وقتی قرارداد و تعهد زندگی شویی بسته می‎شود و هریک از طرفین، متعهد می‎شوند تا مسئولیت انجام کارهایی را برعهده بگیرند، تلاش بر این است که تا مادامی که با یکدیگر زندگی می‎کنند مسئولیت خود را به خوبی انجام دهند. اما گاهی در بسیاری از زوج‎ها دیده می‎شود که انجام برخی مسئولیت‎ها را وظیفه‎ی آن دیگری محسوب کرده و اگر خلاف واقع رفتار شود او را محکوم و سرزنش می‎کنند و آن‎وقت است که دلخوری‎ها و شکایت‎های بسیاری را به دفاتر مشاوره ارائه می‎کنند که همسر من به وظیفه‎ی شویی‎اش عمل نمی‎کند!

یادم هست یک‎بار به یک مهمانی دعوت شده بودم و خانم صاحبخانه تدارکات زیادی را برای شام دیده بود. موقع سرو دسر، همسرش فراموش کرده بود سُس مخصوص سالاد به همراه نوشیدنی را بخرد. اما خیلی هم ضرورت نداشت و می‎شد با سس مایونز هم سالاد را سرو کرد. خانم بلافاصله از همسرش خواست تا آن موقع شب بیرون برود و آنها را تهیه کند. هرچه مهمانان اصرار کردند که ومی ندارد اما گوشش بدهکار نبود و گفت: وظیفه‎اش بوده، اما یادش رفته بخره!!! شما به خوبی خودتون ببخشید! وقتی این رفتار را دیدم واقعاً دیگر میلی به خوردن غذا نداشتم؛ قسمت تلخ ماجرا اینجاست که تصور فرد به اشتباه این است برای اینکه دیگری را متوجه وظیفه‎اش سازد شخصیت او را جلوی دیگران سرزنش کند. درست است که در آغاز پیمان زندگی شویی، هریک از طرفین قبول می‎کنند تا مسئولیت انجام کارهایی را که خارج از روحیاتِ فردیِ دیگری است برعهده بگیرند، اما نباید انجام این مسئولیت‎ها را اام و تکلیف قلمداد کرد. گاهی تصور می‎شود که زندگی مشترک تبدیل به یک پادگان نظامی می‎شود و هرکس مسئولیت انجام کارهایی را برعهده گرفته که اگر انجام نشود از سوی مافوق خود جریمه و توبیخ می‎شود! داشتن یک زندگی مشترک خوب و شیرین در گرو ایجاد روحیه‎ی درک و تفاهم است. داشتن توقع‎های نابه‎جا و عدم درک در هریک از طرفین، هرچه بیشتر می‎تواند به تشدید این موضوع دامن بزند. تا زمانی که من به عنوان یک خانم و یا آقا این توقع و انتظارها را در زندگی مشترک داشته باشم هیچ‎گاه نمی‎توان تصور کرد که زندگی خوب و آرامی را تجربه کنم. چرا که همیشه اتفاقاتی خلاف انتظار ما در زندگی رخ می‎دهد و ما را به سمت شرایطی سوق می‎دهد تا هرچه بیشتر بر این باور نادرست، پافشاری کنیم که دیگری موظف به انجام تکلیفی بوده است که از ابتدا آن را برعهده گرفته است. امیدوارم زندگی مشترک شما روز به روز به تفاهم و درک متقابل نزدیک و نزدیک‎تر شود و تلاش‎تان بر این باشد تا هر روز توقع‎ها و انتظارهای خود را از زندگی مشترک خود پایین بیاورید تا سهم آرامش‎تان از زندگی بیشتر و بیشتر باشد.

همه چیز اون جوریه که ما بهش معنا میدیم و تعریفش کردیم. غر زدن هامون، لذت بردن ها و نبردن هامون، خوشمون اومدن ها و یا بدمون اومدن ها. کِیف کردن و لذت های لحظه ای رو چشیدن و یا نشستن و خیره شدن به قبل و بعد.

یکی از چیزایی که گاهی بد معنا میشه تنهاییه. بعضی ها عاشق تنهایی ان. همه جا ساکت باشه همیشه، کسی کاری به کارشون نداشته باشه و سؤالات اضافه نپرسه، در اتاقشون چِفت باشه و هدفون توی گوششون باشه. اصلاً اینا یه جوری با تنهایی مأخوذ و مأنوس شدن که تنهایی واسشون مثل اون کسیه که وقتی به سیگارش پُک میزنه انگار اکسیژنیه که توی ریه هاش جریان داره. من تجربه نکردم ولی دیدم اینایی رو که یه جوری پُک میزنن تا حلقشون که انگار اصلاً پاشون روی زمین نیست. یه حضِ عجیب. انگار از رنج هاشون دارن خلاص میشن.

تنهایی فلسفه های عجیبی داره. بعضی ها توی تنهایی هاشونم بُرد می کنن و بعضی ها نه. تنهایی دستاویزی میشه تا از رنج از دست دادن و یا رها شدن خلاص شن. طاقت ندارن تنها باشن. اگه یکی تنهاشون بذاره اینا تبدیل میشن به یه آدم افسرده ی انگار بی همه چیز که به مرور تمام زندگی رو میبازن.

همه مون یه جاهایی عجیب مزه ی تنهایی رو حس کردیم. ازین مُدل تنهایی نمیگم که مثلاً خونه خالی شه اهالی برن سفر، یا بیرون یا یه تایمی هیچ کسی پیشت نباشه. نه. یه مُدل تنهایی هستش که فکر میکنی فقط تویی و روی زمین هیچ کسی نیست و یه نفر اون بالا هست به نام خدا. یه حس عجیب. شاید از نوع اینکه احساس کنی دلت به هیچ جا بند نیستش، یا معلق نیستی و انگار زندگیت میفته توی یک راهروی تاریک که وقتی صدات در میاد هیچ کسی نیست که تو رو بشنوه و فقط یه نفر میشنوه.

یه خاطره از خودم میگم.

چهارسال پیش در سفری بودم همراه چندنفر آشنا. یادمه نصفه شب خوابم نمی بُرد. روبروی هتل مون یه قبرستون بود که وقتی بهش نگاه میکردی اونم شب، عیناً فکر میکردی یکی دستشو میکنه بیرون و ممکنه تو رو خَفت کنه. اینقَدَر هولناک بود. یواشکی لباس تنم کردم و دو ساعتی مونده به نماز صبح زدم از هتل بیرون. همینطور که میخواستم پامو بذارم بیرون، چشمم به این قبرستون افتاد که قراره چطور از جلوش رد بشم! هیچ کس نبود. تنهای تنها بودم. نمی ترسیدم ولی این سکوت اونقدر عجیب و سرد بود که فکر میکردم روی زمین وجودِ معنایی ندارم.

از اونجا گذشتم و هیچ وقت یادم نرفت اون شب اون تنهایی و اون سکوت واسم معنایی دیگه داشت. معنایی که درک از حقیقت و هستی و طرز دیگه ای از زیستن رو برای من رقم زد. یک ساعت بعد نماز صبح وقتی داشتم به سمت منزل برمیگشتم، بازم همه جا تاریک بود ولی جمعیت در حال رفت و آمد بودن و من هیچ وقت دیگه اونجا رو مثل اون شب و اون ساعات درک نکردم.

تنهایی فرمول داره. بستگی داره توی این تنهایی از کدوم فرمول استفاده کنیم تا رشد پیدا کنیم و معنا و مفاهیم فلسفی از بودن رو درک کنیم. یه وقتایی بعضی ها توی تنهایی یه کارایی میکنن یا یه فکرایی که بعدها از اون پشیمون میشن و یه وقتا بعضی ها توی تنهایی راه تازه ای کشف می کنن و اون غَم و رنج هاشون تبدیل به شهامت و جربزه برای ادامه ی زندگی شون میشه. بعضی ها هم هستن تنهایی شون رو انکار می کنن و انگار این تنهایی واسشون مثل خلاف کردن و جرم مرتکب شدن می مونه و بخاطر این ذهنیت ازش فرار می کنن و یا دست به انکار می زنن. پیرو این مطلب، یا آویزوون رفاقت هاشون میشن و دم به ساعت و هر وقت بهشون زنگ بزنی، دم دستن و یا قابلیت نیم ساعت تنهایی توی اتاق موندن و نرفتن توی پذیرایی رو ندارن و باید دائم الهمنشین جمع بشن برای زدن هر حرفی از هر دری.

اینا فرمول تنهایی و استفاده از شرایطش رو ندارن. هرچند وجود تله ی رهاشدگی و ترس از تنهایی نیز باعث به وجود اومدن این حالت هم میشه.

معنای شما از تنهایی هایی که تجربه کردین چیه؟

باید یک عنوان پژوهشی جدید برای یک پروژه دوساله انتخاب کنم. یک هفته است دارم در مورد مسأله فکر می کنم تا به حال هم اینطور نبوده که یک هفته طول بکشد تا دنبال موضوع بگردم. هشتاد مسأله روان شناختی در حوزه ی خانواده و زوج ها را نوشته بودم تا از بین شان یکی را انتخاب کنم ولی وقتی میخواهم روی هر کدام دست بگذارم ذهنم به ته ماجرا می رود که برای این موضوع چطور می توان پروتکل درمانی تنظیم کرد؟ آن هم با معلومات من.

دیروز کلاس راهنمایی با استاد راهنما داشتیم که جلسۀ نسبتاً پرباری بود. در بین صحبت ها وقتی صحبت از فلسفه ی رنج شد ایشان به نکته ای اشاره کرد که خط بطلانی بود بر آنچه که تا به الان خوانده و یا آموخته بودم.

استاد اشاره کرد به این جمله که حضرت زینب پس از تحمل رنج های پی در پی در تمامی لحظاتی که منجر به از دست دادن تمام خاندان و برادران شان شد و پس از آن نیز بار سنگین و مسئولیت کاروانی را به دوش کشیدند، با تحمل تمام مرارت ها و مشقت های غیرقابل توصیف در نهایت یک جمله ی تاریخی ماندگار فرمودند و آن هم چیزی نیست جز: ما رأیتُ الّا جمیلاً؛

پس رنج کجاست؟ چرا حرفی نیست از اینکه بر آنها چه گذشت و آنها چطور آن همه ظاهراً درد و رنج را یک جا قبول و باور کردند؟ می دانم؛ من و مثل من اینطور فکر می کنند آنها، آنها بودند و ما، ما. ولی این الگوهای شناختی ماست که می تواند بسترهای مختلف زندگی را برایمان تعریف کند.

اگر این فلسفه ها را به اتاق درمان درمانگران ببریم و پیاده سازیش کنیم چه خواهیم دید؟

افرادی که مراجعه می کنند و هر کدام تعاریفی از مشکلات شان دارند. یک بار آقایی 52 ساله برایم تعریف می کرد که من مدیر یک کارخانه بودم، درآمدم ماهانه بالای 2 میلیارد بود، خانه مان فلان خیابان و ماشین مان بهمان و بیثار و خلاصه زندگی داشت و برو و بیایی. مسأله ی مالی پیش امده بود و سرمایه گذاری کرده بود که به یک باره تمام آنچه را که داشت از دست داد. حتی کارخانه و حالا شغلش از مدیریتی به راننده ی تپ سی تبدیل شده بود. باورتان نمی شود ولی آن انگیزه و اشتیاقی که برای کار کردن در همان شغل داشت درست مثل همان موقعی بود که خودش می گفت مدیر کارخانه بوده است. ماشین آخرین مدلش را از دست داده بود، و تقریباً از آن سرمایه ی میلیاردی چیزی برایش نمانده بود ولی نه تنها افسرده و درمانده نبود بلکه انگار نه انگار که باز هم از نو شروع کرده بود به ساختن.

حال این مثال مادیش بود ولی دیده ام کسانی را که با بروز مشکلاتی شاید ساده تر تمام زندگی شان را می بازند، یک گوشه کز می کنند و دنیا برایشان تمام شده است. کسی که عشقی را از دست می دهد، کسی که در این شرایط موج ناامیدی به جامعه، خانواده و یا مردمش تزریق می کند و یا امثال اینها.

در فرهنگ ما رنج اینطور معنا می شود اما بستگی دارد به اینکه تو به کجا و به چه نظریاتی وصل شده باشی برای تعریف کردن این کلمه.

شما رنج دیده اید و یا رنج برده اید؟ چطور؟

اسمش را رویش گذاشته اند: زخم! زخم ابتدا ضربه بوده و یا شاید اتفاقی ناگهانی که خارج از کنترل و اراده ی ما و یا شاید هم بر اثر بی دقتی و کم توجهی خودم رخ داده و تبدیل به جراحت شده است. اما این جراحت کم کم با مداوا تبدیل به زخم می شود. طول درمان می طلبد تا جای زخم بهبود پیدا کند. مراقبت میخواهد. باید به زخم رسیدگی و توجه کرد. گاهی لازم است پانسمان زخم را سر ساعتی تعویض کرد، شستشویش داد تا کم کم آثار بهبود در آن جا پیدا شود.

روان ما نیز همین است. وقتی می گوییم زخم به معنای این نیست که قرار است تا ابد یک جای روان مان درد داشته باشد، شکست های عاطفی مان خوب نشود و ما تا آخر عمر با جای آن زخم ها زندگی از سر بگذرانیم. نه. دقیقاً مثل جسم، روان نیز همین فاکتور را می طلبد. نیاز به طبیب داریم تا جراحت روانمان را شناسایی کند، بداند برای این جراحت چه درمانی لازم داریم و چطور می توانیم با مراقبت و نسخه ی او بهبودی پیدا کنیم. اینطور نیست که برای هر زخمی یه نوع پُماد و مسکن و پانسمان لازم باشد.

شکست های عاطفی مُدلش با آسیب های روانی فرق دارد. منتها در مورد روان ما این نکته را داریم که گاهی وجود یک سری سلسله مراتب ها باعث به وجود آمدن یک الگو می شود و تکرار این الگو می شود شکست، اشتباه و یا لطمه ی روحی. کسی که آسیب عاطفی می بیند حتماً مُدل و شکل رابطه طوری تعریف شده بوده که او آسیب دیده است. اینکه گاهی ما با طرحواره های روانی مان باعث به وجود آمدن اختلال در عملکرد شخصی می شویم که اینها باید به شکل درست حل و درمان شود.

حال میخواهم به این سؤال پاسخ بدهم که چطور یک شکست و لطمه ی عاطفی درمان و بهبود پیدا می کند؟ آیا جای زخم های روان مون خوب می شود؟

پاسخ من بله است. اینکه چگونه و چطورش را هم اینجا به اختصار می نویسم.

زمانی که شما در یک ارتباط طولانی و بلند مدت درگیر عاطفه و احساس می شوید و شاید هم به دلیلی اسم این احساس و تعلق خاطر را عشق می گذارید و در نهایت باز هم به یک سری دلایل آن فرد را از دست می دهید و یا باز هم به دلیلی از هم دور و یا جدا می شوید و فرد شما را ترک و تنها می گذارد این شما هستید که بعد از آن باید با رنج های روانی حاصل از آن رابطه کنار بیایید و به فکر درمان باشید.

در ابتدا ابداً به فکر این نیستیم که فراموش کنیم. هرچند در آن لحظات دوست دارید اتفاقی بیفتد و همه چیز خواب بوده باشد. دوست دارید فرد رفته با همان رنج ها به زندگی تان بازگردد در حالی که شاید گزینه ی مناسبی برای ادامه ی رابطه نباشد و تنها یک وابستگی افراطی بوده که شما را مجبور به ادامه ی آن کرده باشد. قرار نیست در آن لحظات به این فکر باشیم که چطور فراموش کنیم. فراموش کردنی در کار نیست. باید بپذیرید که اگر به اشتباه وارد روابط اشتباه شدید پس روزی هم باید تاوان این اشتباه را بپردازید. البته که اگر از همان اول تکلیف شما با نفر مقابل روشن و واضح نباشد و بدانید سرانجامی برای شما تعریف نخواهد شد.

پس اگر با فرض دانستن این شرایط قدم پیش گذاشتید، باید قبول کنید بخشی از اشتباه متوجه شما بوده است. در مرحله ی بعد اگر بهرحال اشتباه رخ داده قبول کنید با سرزنش کردن و یا طرف مقابل را مقصر دانستن به وخامت حالتان کمک می کنید و جای زخم عمیق تر و بدتر خواهد شد.

قبول کنید که خواسته یا ناخواسته اتفاقی رخ داده است. سهم تان را بردارید، قسمت های اشتباه را که مقصر شما بوده اید از دل آن رابطه خارج کنید و برای حدود 2 تا 8 ماه به خودتان فرصت بدهید تا قلیان احساسات، هیجانات و عواطف از تب و تاب بیفتد. شاید در آن روزها تمایلی به دیدن هیچ خاطره و تصویری از آن فرد در ذهن تان ندارید که همه ی اینها کاملاً طبیعی است. شاید در آن روزها دچار افسردگی ، بی انگیزه گی و بی میلی نسبت به زندگی تان باشید که این هم کاملاً طبیعی است. شاید ساعت هایی از روز را به بدحالی و گریه بگذرانید و این را هم قبول کنید که طبیعی است. اینها را می گویم که بدانید تمام این فرآیندها کاملاً طبیعی و درست است. ابتدا حالات و احساسات اضطرابی به سراغتان می آید. اگر اختلالات وابستگی داشته باشید این اضطراب همواره در طول رابطه هم با شما بوده و بعد از ترک آن فرد به شکل های مختلف من جمله تله های روانی مثل تله ی رهاشدگی یا طرد شدگی به سراغتان خواهد آمد. بعد از آنکه به مرور اضطراب و ترس ها جای خود را به خشم دادند فرآیندهای دیگری را تجربه خواهید کرد. در طول مدتی که خشم را تجربه می کنید به رابطه و گفتگوها، عکس العمل ها و روایت های طول آن فکر می کنید. سهم نفر مقابل مدام جلوی ذهن تان است. اینکه او بوده که در حق شما اشتباه کرده و مقصر هم اوست. بعد از آن از او متنفر و خشمگین می شوید و دوست دارید به هر طریقی رفتارهایش را جبران کنید. این فرآیند هم کاملاً طبیعی است و شما آن را حتماً تجربه کرده یا می کنید. حتی گاهی من دیده ام که فرد درصدد است تا زندگی نفر مقابلش را به هر طریقی بهم بزند تا از احساس خشمش فروکش کند. به نوعی فرافکنی است. فرافکنی به این معناست که تقصیر را از خود دور و متوجه نفر مقابل کنم و یا نخواهم اتفاقاتی را که افتاده بپذیرم.

بعد از خشم وارد مرحله ی افسردگی و غم می شوید. دلتان نمی خواهد به زندگی عادی و روزمره بازگردید. از تفکر با او و بودنش احساس لذت دارید و نمی خواهید ذهناً او را دور بیندازید. همین که در ذهن تان هنوز باشد که بتوانید با او رابطه داشته باشید شما را راضی خواهد کرد. در این مرحله تصاویر ذهنی شما در آن مدت که به شکل خاطره درآمده است به آرام سازی و پذیرش موضوع و اتفاق افتاده کمک خواهد کرد. به مرور شاید دلتان بخواهد سری به آن خیابان و خاطرات تان با او بزنید در حالی که در مراحل بالا از یاداوریش احساس ترس و نفرت داشتید. دلتان نمی خواسته تصاویر به شما یادآوری شود و تلاش می کردید آن را به زور فراموش کنید. در این مرحله احساس می کنید می توانید به زندگی برگردید. منتها این غم در انتهای روز و یا در بین روز و حین کار به سراغتان می آید. از به یاد آوردن خاطرات ترسی ندارید، دچار اضطراب نمی شوید و شاید هم این رها نکردن به شما القا می کند که هنوز راه برگشتی وجود دارد. در حالی که ماه هاست خبری از فرد و یا عکس العملی از او من باب یادآوری  و بازگشت دریافت نکرده اید.

تمامی این مراحل به فواصل زمانی مختلف رخ خواهد داد. این نیست که شما در یک ماه بتوانید تمامی این ها را طی کنید.

اتفاق بدتر برای کسانی است که به جای گذراندن تمامی این مراحل و دانستن اینکه چه اتفاقاتی در روان آنها در حال رخ دادن است به فکر جایگزینی با نفر دیگر و سرکوب احساسات تجربه شده در رابطه شان هستند. فکر می کنند این جایگزین کردن با نفر بعدی به بهبود حالشان کمک می کند. در حالی که اگر این زخم های روانی و عاطفی بهبود نیابند و آسیب شناسی روانی رخ نداده باشد حتماً بد از بدتر خواهد شد و فرد دچار تنش ها و اضطراب های بیشتر و بدتر خواهد شد و چه بسا زمینه ساز اختلالات جدی تری مثل وسواس، پارانوئید و یا پارانویا و از این قبیل شود.

مراحل درمان باید قدم به قدم طی شود. شما می توانید در طی تجربه های این حس ها و هیجانات با درمانگر قدم به قدم همراه شوید تا او به بهبود و شناخت هرچه بهتر مسأله کمک تان کند.

مطمئن باشید با سرپوش گذاشتن و سرکوب کردن و به روی خود نیاوردن هیج مسأله ای حل نمی شود. بلکه این مواجهه ی شجاعانه با خود و احساسات خود است که می تواند به بهبود و درمان شما کمک کند.

تابستان سال گذشته بعد اتمام دورۀ مربیگری دومیدانی، برای تمرینات ورزشی چندین جلسه را با هماهنگی به سالن قهرمانی می رفتم. کنار کسانی تمرین می کردم که سابقه ی قهرمانی در استان یا کشوری را داشتند. هرچند که 7 سال خودم در رشته های مختلف ورزشی فعالیت داشتم اما با دیدن آنها و نحوه ی تمرینات و سختی کار بعضی هایشان، احساس می کردم نسبت به آنها تمریناتم کمتر است. هر روز تلاشم را بیشتر می کردم تا کمی نزدیک به تمرینات آنها شوم با مربیان شان رفیق می شدم تا بتوانم برنامه ی تمرینی بگیرم. هدف داشتم. دوماه گذشت. کم کم به این مدل تمرین کردن عادت کرده بودم و فکر می کردم باید مُدل و شدتش هم تغییر کند. از آن روز یکسال گذشت و من در یکسال گذشته سنگین تر، جدی تر و حرفه ای تر تمرین کردم. با مربیان مختلف. از دومیدانی تا بدنسازی وکراسفیت. حدود 6 ماه به همین سبک تمرین می کردم تا اینکه به خاطر مشغله های درسی و مطالعاتی و کارهای دیگر مجبور شدم سالن را ترک کنم و به باشگاه عادی بیایم. اما تمریناتم همچنان پابرجا بود. قطعاً کسی همینطوری تمرین سنگین نمی کند  و حتماً پشتش هدف دارد. شاید لازم باشد برای رسیدن به جایی سالها تمرین کرد. هر روز و همیشه تا به جایگاه دلخواه رسید. خلاصه وقتی به باشگاه عادی آمدم روزی نیست که بچه ها نگویند شما چقدر تمرین می کنید! بسه دیگه! ما خسته شدیم! زمانی که کنار قهرمانان رشته ی ورزشیم تمرین می کردم نسبت به آنها من تمرینی نمی کردم. گاهی می دیدم در طول روز سه بار برنامه ی تمرین دارند و من تنها 2 ساعت در روز فرصت داشتم تا به ورزشم اختصاص بدهم اما وقتی به باشگاه عادی آمدم و کنار کسانی قرار گرفتم که صرفاً جهت لاغری یا خوش گذرانی به باشگاه می آمدند به نظرشان می آمد من سنگین تمرین می کنم. هرچند همیشه سعی کرده بودم مُدل قهرمانی تمرین کنم و نفسم کم نیاید. قطعاً ورزش های قهرمانی آسیب هم دارند و من هم از قاعده مستثنی نبودم. یکبار به شدت زمین خوردم و استخوان زانویم بیرون زد اما با مقاومت و دست نکشیدن از ادامه و تلقینات مثبت و درمان خوب شد و بعد از آن هم دو مورد دیگر بود که باز هم با همین تکنیک ها بهبود یافت.

اینها را گفتم تا به این نکته اشاره کنم برای طی کردن مسیر زندگیمان حتماً نیاز به الگو یا الگوهای موفقی داریم که صبور، با پشتکار، اهل برنامه ریزی و نظم در اجرا باشند و چیزی که باعث میشود از مدل و روش زندگیمان و گذران عمرمان به هر شکلی غفلت کنیم قرار گرفتن کنار کسانی است که نه هدف دارند و نه مقصد معلوم. تلاش هم بکنند یا از روی اجبار است و یا با غُرغُر و بد و بیراه به زمان و زمین و اهلش.

قهرمانان برای شکست هایشان هم الگو دارند! این را به جرأت می گویم. حیف وقت و عمرمان که بخواهیم درگیر کسانی نگهش داریم که وقت شان را به هر مدلی چه مجازی و چه حقیقی درگیر فالوور و لایک و خوش گذرانی و عکس و استوری های بی فایده می کنند. اندازه نگه دار که اندازه نت.

من سالهاست تصمیم گرفته ام مُدل قهرمانان و الگوهای قهرمانم زندگی کنم. کم و کیفش را با سنجیدن رشد و پیشرفتم مقایسه می کنم و یقین دارم خداوند خودش روی تلاش ها قیمت گذاری می کند و لاغیر.

میخواستم بنویسم در همین آخرین ساعت های سال 97. دلم خواست اینجا بنویسم. همین جای خلوت. دور از دروغ، تزویر و ریا. مثل قدیمها که از دنیای اینترنت تنها همین صفحات و وبلاگ و فیس بوک بود. همان روزهای آرام و بی دغدغه ای که خیلی ها سرشان به زندگی خودشان بود و کسی در زندگی دیگری کنجکاوی و تجسس نمی کرد.

مدتهاست صفحه ی اینستاگرامم را غیرفعال کرده ام. دلم خواست از این فضای آشفته با همان اوصاف بالا فاصله بگیرم و برای خودم زندگی کنم. دلم خواست بیشتر حواسم را جمع خودم و تربیت نفسم کنم که نکند این فضا آنقدر مرا از خیلی ارزشهایم دور کرده باشد که یادم برود یک روزی بخاطر همین ارزشها بسیار مبارزه کرده بودم. از این تصمیم تا به این جا خوشحالم. دلم می خواست بی سر و صدا و بی دست و پا زدن، تلاش کنم و خودم و زندگیم را بسازم. بهرحال هر کسی مختار است آنطور که تحقیق و بررسی کرده عمل کند و ما مسئول عمل و رفتار هم نیستیم. هرچند که من اگر کسی گوش شنوا داشته باشد و رفیقم باشد تذکر می دهم که نکند این فضا او را از محسنات اخلاق و رفتار دور کند.

میخواستم پیرامون این نکته ی مهم بنویسم که از لحاظ روان شناسی کسانی که با خودشان روراست نیستند و حتی خودشان را به هر دلیلی دور می زنند، سخت می شود درمان کرد. چرا که آدمی که با خودش صادق نیست، براحتی می تواند به دیگران دروغ بگوید، به راحتی می تواند روی ارزشهایش پا بگذارد و برای رسیدن به هر چیزی در این دنیا آویزان هر کار غیراخلاقی بشود و اینجاهاست که تحت عنوان سایه های شخصیت از آنها یاد می شود. سایه های شخصیت، آن قسمت از شخصیت ماست که ما نمی توانیم آن را ببینم اما دیگران براحتی قادر به دیدن آن هستند.

چه خوب که این روحیه را در سال جدید در خودمان ایجاد کنیم تا نسبت به انتقادات دیگران حتی اگر درست و به جا هم گاهی نبود، جبهه نگیریم و فکر کنیم که این حرف چرا و بر چه اساسی می تواند به رشد شخصیت من کمک کند؟

آنقدر که انتقادات دیگران در زندگی شخصی من راهگشا و مؤثر بود، تعریف ها و تمجیدها نبود. چرا که خوشامدن دیگران، روزی منجر به شکست ما خواهد شد.

روزی در خاطرات آیت الله فلسفی می خواندم که شاگردشان می گفت: استاد به شدت از شهرت فراری بود. تا آنجا که اگر مطلبی می نوشتند دلشان نمیخواست به اسم و رسم خود منتشرش کنند. تاکید ایشان بر این بود تا جایی که می شود کارهایمان را با اخلاص و بی سر و صدا انجام بدهیم که در نهایت آن اعمالی از ما پذیرفته خواهد شد که تنها و تنها برای رضای خداوند بوده باشد.

سالی پر از برکت و سلامت تن و روح برایتان آرزومندم.

یا علی

آنچه که در مشاوره ها و مراجعات زوج ها به مراکز و کلینیک های تخصصی مشاوره به گوش رسیده و به چشم دیده شده است حکایت از آن دارد که یکی از مهم ترین عوامل اختلاف بین زوج ها به مبحث هوش برمی گردد.

هوش به این معنا که یک فرد باید در ابعاد مختلف زندگی اش برخوردار از انواع هوش باشد.

هُوارد گاردنر در تقسیم بندی هوش به بررسی مفاهیم پایه ای آنها پرداخت و با تقسیم بندی آن به نه جزء انواع هوش را به طور مستقل تعریف و بررسی کرد.

گاردنر معتقد بود یک هوش وجود ندارد و بلکه چندین هوش وجود دارد و در حقیقت هوش عبارت بود از توانایی حل مسائل یا تولید محصولات که در فرهنگ و جامعه ی فرد ارزشمند است. به این ترتیب او معتقد بود که هوش در فرهنگ و جامعه ی خاص فرد تعریف می شود.

اما آنچه که من در این مختصر قصد اشاره به آنها را دارد شامل این هوش هاست:

هوش میان فردی، هوش درون فردی، هوش عاطفی(هیجانی)، هوش اجتماعی.

*هوش میان فردی به این معناست که فرد به اعمال، رفتار، گفتار و انگیزه های درونی خود آگاهی داشته باشد. حالات روانی خود را در موقعیت های مختلف بررسی کند مثلا بداند چه چیزهایی باعث خوشحالی و ناراحتی و یا اضطراب و عصبانیت او می شود، در چه شرایط و موقعیت هایی حال بهتر و یا بدتری دارد و مواردی این چنینی. بتواند احساسات دیگران را به راحتی ارزیابی کند. مثلاً من بتوانم احساسات اطرافیانم اعم از همسر، فرزند، پدر، مادر و خواهر یا برادر را تشخیص بدهم و در شرایط رفتار مناسبی از خود نشان بدهم و ارزیابی درستی از احساسات و رفتارها بکنم تا درک درست تری از این شرایط داشته باشم. هوش میان فردی من جمله شامل عمل به دانسته ها و اطلاعات فرد نیز می شود. افرادی که هوش میان فردی بالایی دارند توانایی الهام بخشی، رهبری دیگران و پاسخ دادن به رفتارها، هیجان ها، انگیزه ها و عقاید و موقعیت های آنها را دارند.

*هوش درون فردی به این معناست که فرد توانایی انگیزه بخشیدن به خود، حل مسائل شخصی، اجتماعی را دارد. براساس انگیزه های درونی خود جلو می رود. از تنهایی خود لذت می برد و شاید در مواقعی نیز میل به تنهایی را بیشتر از بودن در گروه و مشارکت در آن را دارد. فرد دارای هوش درون فردی به تنهایی می تواند حال خودش را خوب کند و احساس شادی داشته باشد و نیازی به داشتن محرک خارجی ندارد و نسبت به حالات و احساسات خود توانایی درک عمیق و شناخت از آن را دارا می باشد. فرد توانایی درک و شناسایی نقاط قوت و ضعف خودش را داراست. هیجان ها، انگیزه ها و روش ها را می داند و به عبارتی به خودآگاهی اشراف دارد.

*هوش عاطفی:

افرادی که در محیط خود سازش پذیر و قابلیت انعطاف در رفتار خود را دارا هستند دارای هوش عاطفی بالایی اند. این افراد قادر خواهند بود به راحتی روابط عاطفی خود را مدیریت و هدایت کنند. مشکلات بین فردی را از راه درست و منطقی حل نمایند در حالی که افرادی که هوش عاطفی پایینی دارند زمینه ساز اختلاف، تنش و بهم ریختگی روابط عاطفی خواهند بود. افرادی که هوش عاطفی بالایی دارند می توانند در صورت بروز مشکلات عاطفی بین فردی آنها را مدیریت کرده و عمکرد موثر و بهتر داشته باشند. از مقالاتِ پژوهشی برخی دانشمندان این‌گونه بر می‌آید که، کسانی که از هوش هیجانی برخوردارند می‌توانند عواطف خود و دیگران را کنترل کرده، بینِ پیامدهای مثبت و منفی عواطف تمایز گذارند و از اطلاعاتِ عاطفی برای راهنمایی فرایندِ تفکر و اقدامات شخصی استفاده کنند.

 هوش عاطفی ، شیوه برخورد فرد با مسائل و فراز نشیب‌های زندگی را نشان می‌دهد. به عبارتی هوش عاطفی مجموعه‌ای ازخصوصیات شخصیتی است که در سرنوشت و سبک زندگی فرد موثر است. این خصوصیات شخصیتی موجب می‌شود که فرد از شیوه‌های مناسب برای گذران زندگی و مراحل آن استفاده می‌کند. این افراد رضایت از زندگی بیشتری دارند، شاداب‌تر هستند.

ارتباط بهتری با اطرافیان برقرار می‌کنند و قدرت سازش بیشتری با مشکلات عاطفی و هیجانی دارند. از زندگی عاطفی غنی و سرشاری برخوردار هستند. دلسوز و پرملاحظه هستند. مسئولیت پذیری بیشتری دارند. در مورد خود برداشت و نگرش مثبتی دارند. با خود راحت هستند و بیشتر از افراد دیگر پذیرای تجارب احساسی و هیجانی هستند.

*هوش اجتماعی:

دانیل گلمن مولف کتاب هوش هیجانی چهار مولفه برای EQ مطرح می‌کند:

       آگاه بودن بر خود

        مدیریت بر خود

        توجه به محیط

        مدیریت رابطه‌ها

گلمن اصطلاحات عصب‌شناسی (Neuroscience) و عصب‌شناسی اجتماعی (Social Neuroscience) را بارها به‌کار می‌برد و تأکید می‌کند که زتدگی اجتماعی در کنار دیگران و تعامل با سایر انسان‌ها، صرفاً یک انتخاب کاملاً آگاهانه‌ و تحلیلی نیست؛ بلکه ریشه در ساختار مغز ما انسان‌ها دارد.

اینکه فردی می تواند تحت تاثیر احساسات ما قرار بگیرد و غم و اندوه و شادی ما را درک کرده و رفتار درست و خیرخواهانه ای بروز بدهد نشان از هوش اجتماعی بالای او دارد.

گلمن معتقد است که حتی تا پایان قرن بیستم، بسیاری از دانشمندان و نویسندگان، معتقد بوده‌اند که این ویژگی‌ها و رفتارها، ناشی از نوعی تحلیل آگاهانه است. یعنی مسیر بالادستی در مغز از تعامل اجتماعی و رابطه با دیگران حمایت می‌کند:

    ما باید با دیگران خوب برخورد کنیم، تا آ‌نها هم با ما خوب برخورد کنند.

    شکنجه نباید رواج پیدا کند، چون ممکن است روزی نوبت خود ما هم بشود.

    ما باید با دیگران همکاری کنیم، تا به هدف‌های بزرگ‌تری دست یابیم.

گلمن اشاره به این دارد که تنها غریزه ی انسان نیست که می تواند هوش اجتماعی را رشد بدهد بلکه تعامل فرد با محیط و اجتماعش ضامن بقای او خواهد بود.

گلمن هوش اجتماعی را اینگونه تعریف کرد:

      همدلی اولیه (Primal Empathy): درک حس دیگران از طریق پیام‌های غیرکلامی و علائم چهره‌ی آن‌ها

     کوک شدن و هم‌آهنگ شدن با دیگری(Attunement):

گوش دادن فعالانه و پذیرا و همراه شدن با دیگری

     دقت همدلانه (Empathic Accuracy): این‌که حس‌ها، نیت‌ها و افکار طرف مقابل را درک کنیم

     شناخت اجتماعی (Social Cognition): توانایی درک روابط اجتماعی در محیط اطراف‌مان

گلمن در کتاب خود بارها تأکید می‌کند که شیوه‌ای که والدین برای تربیت و پرورش فرزندان خود به کار می‌گیرند، نقش مهمی در تقویت هوش اجتماعی کودکان دارد.

به بیان دیگر، نمی‌توانیم پایین‌بودن هوش اجتماعی و توانایی‌های ارتباطی فرزندمان را یکسره به عوامل ژنتیکی ربط بدهیم و باید بپذیریم که خودمان هم با روش‌های تربیتی ناکارآمد، در ضعف‌ها و ناتوانی‌های او، موثر بوده‌ایم.

روابط اجتماعی و روابط عاطفی

بخش مهمی از کتاب گلمن، به روابط اجتماعی و روابط عاطفی اختصاص پیدا کرده است.

او در بحث رابطه عاطفی، توضیح می‌دهد که عاشقی و رابطه‌ی عاشقانه، سه وجه دارد که هر یک، مکانیزم متفاوتی را در مغز ما فعال می‌کنند:

     دلبسته شدن به دیگری (در این‌جا سبک‌های دلبستگی را مطرح می‌کند)

       میل به مراقبت از دیگری

         میل غریزی به رابطه ی جنسی

    با توضیح هریک از انواع هوش براحتی می توانیم دریابیم چرا در بررسی این مسأله در انتخاب همسر به آن باید دقت و توجه داشت و اگر هریک از این هوش ها عملکرد ضعیفی داشته باشد منشا اختلافات بسیار و دعواها و مشاجره های بین دونفر خواهد بود.

در مقاله ی بعدی به این مهم خواهم پرداخت.

یاحق.

ارتباط بحث بسیار مهمی است. قطعاً یکی از چالش های فرد زمانی آغاز می شود که در بحث ارتباط نمی تواند اثر مطلوبی از خود در روان نفر مقابلش به جای بگذارد و یا او را دچار بحران و چالش های رفتاری و اخلاقی خواهد کرد.

در نوشتار قبلی اشاره به این کردم که هوش تا چه اندازه در ازدواج و تحکیم یا تزل رابطه مؤثر است. داشتن هوش هیجانی یا عاطفی بالا، هوش اجتماعی، هوش درون فردی و یا میان فردی می تواند فرد را به سمت اثرگذاری در روابط خود سوق بدهد. فردی که هوش عاطفی پایینی دارد قابلیت درک و پیش بینی احساسی نفر مقابلش را ندارد. او تنها می تواند به سود احساسات و هیجانات خود رفتاری را پیش بگیرد .بی آنکه توانایی درک و احساسات نفر مقابلش را داشته باشد.

در ارتباط بین زوجین بارها شنیده و دیده ایم که خانمی به خستگی و ناتوانی خود از امورات روزمره و یا نگهداری از فرزند اشاره کرده است و تمایلات جنسی همسرش که او را مورد آزار قرار می دهد هنگامی که این خستگی مانع از داشتن ارتباط شده است. در این گفته ها به این اشاره می شود که همسرم تنها به خودش فکر می کند، خستگی و احوال من را ندیده و درک نمی کند و من نگرانم اگر به این نیازش پاسخ ندهم میل به دیگری و محیط خارج از رابطه مان پیدا خواهد کرد. در نقطه ی مقابل مردانی را هم دیده ام که نه تنها کمک حال همسر و درک خستگی های او هستند بلکه توانایی کنترل و اداره ی هیجانات خود را دارند و پا به پای همسرشان و درک او از شرایطش روابط بهتر و صمیمانه تری را رقم می زنند.

خانمی بارها و بارها به همسرش یادآوری می کند که ارتباطات او در خارج از چارچوبهای ارتباطی و یا خط قرمزها در محیط بیرون از رابطه شان تا چه اندازه می تواند باعث سست شدن رابطه شان و فروکش کردن احساس محبت و الفت و صمیمیت بین آنها می شود اما همسر او بی اعتنا به این موضوع و عدم درک موضوع مورد درخواست همسرش و عدم توانایی در پیش بینی کردن اثرات این رفتار در ارتباط او با همسرش می تواند به مرور زمان زندگی آنها را به سمت تنش، دعوا و در نهایت طلاق پیش ببرد. کم نبودند زوج هایی که به همین دلایل زندگی شان رو به طلاق رفته است که نمونه هایش را در نزدیکان و دوستان و مراجعین دیده ام. طبیعتاً یکی از دلایل این عدم توانایی برمی گردد به هوش. اینکه فرد نمی تواند خودش را جای فرد مقابلش بگذارد و احساسات و رفتارهایش را پیش بینی و شبیه سازی نماید به عملکرد ضعیف هوش او بازمی گردد.

در همین زمینه، شاید شنیده یا دیده باشیم افرادی را که روابط اجتماعی ضعیفی دارند، نمی توانند در جامعه ی فردی، برون فردی، خانوادگی و اجتماعی خود موفق عمل کنند. حتماً این گلایه ها به گوش تان رسیده که گاهاً خانم یا آقایی شکایتش این است که همسر من با خانواده و بستگان من رفت و آمد نمی کند، اگر هم رفت و آمد کند بیشتر باعث اختلاف و مشاجره بین مان خواهد شد و یا حتی وقتی فرد بین دعوای خانوادگی و همسرش نمی تواند مسأله را به درستی حل کند و یک طرفه به قاضی رفته و قضاوت می کند و احساسات هر کدام از طرفین را در نظر نمی گیرد اینها نیز به موضوع هوش باز می گردد. شاید بسیاری از علت های مشاجره ها و اختلاف ها دقیقاً به همین علت باشد که فرد در ضریب هوشی پایین با داشتن تفکر عینی و نه انتزاعی زمینه ساز انواع اختلافات در زندگی مشترک خود خواهد بود. وقتی خانمی شکایت می کند که همسرم در دعواها منظور من را نمی فهمد، احساسات من را نادیده می گیرد و تمام حواسش جمع این می شود که در فلان مشاجره مان من هنگام عصبانیت حرفی زدم که نباید می زدم و یا توانایی تمیز دادن اشتباهات گذشته و جبران آنها را ندارد و من را هنوز هم همان آدم قبلی می داند که فلان خطا یا اشتباه را در رابطه مان مرتکب شدم. بارها هم به او اعلام کرده ام که من آدم سابق نیستم اما او هربار باز هم اشتباهات من را یادآوری می کند و آنها را با ملاک ها و عقیده و سلیقه ی شخصی اش می سنجد.

دوستان و همراهان ارجمند.

امروز اگر از بنده سوال کنند یکی از عوامل مهم و اثرگذار در ازدواج کدام عامل خواهد بود بی شک و بدون مکث خواهم گفت: هوش. فردی که ضریب هوشی هر کدام از انواع هوش بالایی داشته باشد براحتی آسیب شناسی می کند، تحت تأثیر احساسات و قلیان آنها تصمیم نمی گیرد و اقدام به رفتار ناشایست نمی کند، توانایی مدیریت زمان و چالش های زندگی را دارد، می فهمد انسان ها هر روز و هر لحظه قابلیت تغییر را دارند و آدم دیروز، ممکن است آدم امروز نباشد، در گفتار و رفتار نفر مقابلشان ایست نمی کنند تا مانع رشد و پیشرفت شخصی و مشترک خود شوند و قابلیت فهم منطقی و دقیق از افراد و برداشت صحیح از علت ها و چرایی های رفتار خواهند داشت. افرادی که هوش عاطفی یا هیجانی بالایی دارند بیشتر از آنکه به فکر تغییر نفر مقابل خود باشند و مانع یا سد راه همسرشان در رشد فردی و پیشرفت های شخصی اش شوند، توانایی همدلی، درک و کمک به او در بالا و پایین رفتن های زندگی را دارند ضمن آنکه اشتباهات و رفتارهای خود را دقیق شناسایی کرده و در صدد جبران و اصلاح آن برمی آیند در حالیکه افراد با ضریب هوشی پایین مدام دنبال مقصر و متهم  کردن همسر و شریک زندگی خود می باشند.

سنجش هوش به وسیله ی تست کتل صورت می پذیرد و در مصاحبه های بالینی نیز یک فرد متبحر توانایی تشخیص هوش نفر مقابل را خواهد داشت.حتماً مشاوره های پیش از ازدواج به مدل PMC می تواند شما را به سمت تشکیل یک زندگی محکم تر و موفق تر پیش ببرد.

افراد با ضریب هوش بالا دنبال مقصر و متهم دانستن نفر مقابل در ارتباط نیستند بلکه دنبال آسیب شناسی رفتار خود، پیدا کردن نقاط قوت یا ضعف رابطه و پیش بردن هر دو نفر به اصلاح و رفع آن به شکل منطقی و درست است در حالیکه هیچ کدام از طرفین احساس ضرر یا بازنده بودن در رابطه را نداشته باشند. رابطه بازی بُرد و باخت نیست و کسانی که دنبال حریف در رابطه می گردند و یا می خواهند اهمال زور و یا قدرت در رابطه و یا روابط داشته باشند نشان از همان پایین بودن هوش و عدم مهارت در رابطه و عدم سواد لازم در این موضوع را دارد.

شاید در چالش های رابطه مان لازم باشد کمی درنگ کنیم و فکر بالا بردن دانش خود و مهارت لازم در این زمینه را بکنیم که بی دانش زیستن و ارتباط داشتن یک ضعف جدی و اساسی است که لطمه ها و آسیب های آن به خود و زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی مان باز خواهد گشت.

یکی از جنبه های مهم هوش، هوش هیجانی یا عاطفی است. یکی از نشانه های مطلوبیت هوش هیجانی در فرد این است که بتواند در پیچیدگی های شناختی-هیجانی خود و دیگران تعادل و توازن برقرار کند، در شرایط بحرانی با مدیریت هیجانات خود مثل خشم، غم، شادی های مضاعف، استرس و یا ترس اوضاع را کنترل نماید و تصمیمات غیرمنطقی و غیرعاقلانه ای نگیرد. فردی که هوش هیجانی مطلوبی دارد در مشکلات می تواند تکانش های خود را حفظ نماید، احساسات تداخلی در تصمیم درست او ندارند و توانایی درک، اندازه گیری، شناخت، ارزیابی و بیان احساسات خود را در شرایط نامطلوب دارد.

در مقالات قبل به این اشاره کردم که هوش یکی از فاکتورهای اصلی و مهم در بحث انتخاب همسر است. چرا که اگر فردی از لحاظ تقسیم بندی های هوش در درجه ی اعتبار پایینی قرار داشته باشد توانایی تمیز قایل شدن بین مسایل مختلف چه از لحاظ بُعد شناختی مسائل و چه از لحاظ ابعاد هیجانی را ندارد.

افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند شانس موفقیت بیشتری در روابط اجتماعی، خانوادگی و شغلی خود دارند و این افراد، افراد تاثیرگذار و مؤثر در هریک از ابعاد زندگی خودشان هستند که شناخت و استعداد لازم را در آن زمینه کسب و پرورش داده اند.

نظریه توانایی (تجدیدنظر شده در سال 1997) هوش هیجانی را به چهار حوزه تقسیم می‌ کند که حوزه اول شامل ادراک و ابراز هیجان‌ها می‌باشد که در برگیرنده ارزیابی صحیح هیجان‌های خود و دیگران می‌باشد. حوزه دوم شامل توانایی کاربرد هیجان‌ها جهت تسهیل تفکر است که دربرگیرنده پیوند و ارتباط صحیح هیجان‌ها با سایر احساسات و نیز توانایی کاربرد هیجان‌ها برای بهبود و افزایش تفکر می‌باشد. سومین حوزه یعنی درک و فهم هیجان‌ها، شامل تجزیه کردن هیجان‌ها به اجزای مختلف، فهمیدن و درک تغییر احتمالی از یک حالت احساسی به حالت احساسی دیگر و فهم احساسات پیچیده در موقعیت‌های اجتماعی می‌باشد. در پایان حوزه چهارم مدیریت هیجان‌ها است که شامل توانایی اداره احساسات خود و دیگران می‌باشد.

بی شک پیچیده ترین و مهمترین قسمت هوش، هوش هیجانی است. به این معنا که فرد بین ابعاد شناختی و هیجانات خود باید سازگاری و منطق درستی را پیاده سازی کند.

ابعاد شناختی فرد گاهی در اثر شکل گرفتن طرحواره های معیوب اعم از تجربیات تلخ گذشته مثل دوران کودکی، نوجوانی و جوانی دچار تسلسل می شود و هنگامی که فرد در موقعیت های احساسی زندگی واقع می شود نمی تواند تصمیم درست و منطقی بگیرد و بین منطق، شناخت و احساسات خود توازن برقرار نماید و در نهایت آنچه که مبنای رفتار نهایی فرد می شود همان طرحواره های معیوب گذشته و هیجانات و احساسات مخرب می شود.

 بسیار مهم است که شما در هنگام ازدواج به این موضوع دقت کنید که فرد در گذشته ی رفتاری و هیجانی و شناختی خود بر چه مبنایی عمل کرده است. آیا مبنای رفتار براساس طرحواره های ذهنی است که اساسش تجربیات اشتباه و غلط دوران کودکی و یا نوجوانی است؟ دقت کنید میزان سازگاری او با دیگران در شرایط مختلف به چه  میزان بوده است؟ آیا در دوران مدرسه جز افراد آشوب گر و اختلال گر مدرسه به حساب می آمده و یا اینکه سیر رشد خود برمبنای خواست والدین و جامعه ای که در آن واقع شده است همچون ادامه ی تحصیل و پرهیز از هنجارشکنی در جامعه ی خود بوده است.

بررسی روان شناسان نشان داده است افرادی که دوران رشد کودکی، نوجوانی سالمی را از لحاظ روان شناسی رشد طی کرده اند شخصیت های باثبات اخلاقی بهتر، سازگارتر و قابل اعتمادتری دارند و این نشان دهنده ی میزان بالای هوش هیجانی فرد می باشد. در حالیکه شخصیت ناسازگار و هنجارشکن و خودمحور که نه تنها عقاید دیگران و احساسات آنها برایشان مهم نیست بلکه هنوز در دوران نوجوان ابدی بسر می برند طبیعتا قابل اعتماد نبوده و نمی توانند زندگی مشترک مطلوب و موفقی داشته باشند.

میزان زیادی از هوش هیجانی به خودمحور نبودن و در نظر گرفتن احساسات دیگران مربوط می شود. اینکه بتوانم خودم را جای نفر مقابل بگذارم و بیش از آنکه خودمحور باشم توانایی حل مسأله، عذرخواهی به موقع در صورت مقصر بودن و توانایی تفکیک سهم خود در اشتباهات و مقصر جلوه ندادن طرف مقابل دارا باشم.

به  گفته های این فرد دقت کنید:

همش، تقصیر او بود. اگر زندگی ما به سمت طلاق پیش رفت من اصلاً مقصر نبودم. او بود که باعث می شد ما دایما باهم بحث و دعوا کنیم، او به من سوءظن داشت، او و او و او.» درست است که گاهی ما نمی توانیم ابعاد سلامت روان شخصی را دورادور بسنجیم ما با مطالعه ی گذشته ی رفتاری فرد و عکس العمل های او در موقعیت های متفاوتی که اختلاف و مشاجره ای رخ داده است می توانیم متوجه این موضوع باشیم که وقتی فرد نمی تواند سهم دقیق اشتباهات گذشته ی خود را استخراج، تحلیل و بررسی کند و تمام تقصیرات را متوجه نفر مقابلش می داند، پس هم مهارت حل مسأله را نداشته و هم از هوش هیجانی پایینی برخودار می باشد. اگر من هوش هیجانی بالایی داشته باشم در مواقعی که می دانم آغازکننده ی مشاجره و دعوا هستم و نمی توانم نقاط حساس نفر مقابلم را تشخیص بدهم و در نهایت اشتباه هم توان عذرخواهی ندارم پس من لازم دارم روی کسب مهارت های هوش هیجانی تمرین کنم.

باعث تأسف که در جامعه ی امروزی، بیش از آنکه میزان سازگاری، مدارا، خودمحور نبودن و توانایی حل تعارض و مسأله، درک و سنجش ابعاد شخصیت سالم و روانی فرد ملاک انتخاب باشد، جایگاه و موقعیت اجتماعی، تحصیلات، قد و وزن، زیبایی و افتخارات خانوادگی ملاک ازدواج موفق شده است. به همین دلیل است که روز به روز بر میزان طلاق ها اضافه می شود.

چه بسیار افراد با تحصیلات و با افتخارات خانوادگی که هوش هیجانی، میان فردی، برون فردی، هوش اجتماعی پایینی دارند و اگر اینها پایین باشد درصد موفقیت در ازدواج پایین خواهد آمد.

باید بدانیم آموختن مهارت های زندگی همچون مهارت حل مسأله، مهارت تصمیم گیری و امثال اینها جزء بایدهای مهم در زندگی و پس از ازدواج است و اگر در اینها عملکرد ضعیفی در گذشته داشته باشیم و به فکر درمان آن نباشیم صد در صد با ضمانت من، نمی توان انتظار ازدواج موفقی را داشت که ختم به طلاق نگردد.

نکته ی آخر اینکه کسی که در طول روز مدام درگیر هیجانات مختلف خود است و نمی تواند هیجانات خود را در رفتار کنترل نماید و عامل اصلی رفتار و عکس العمل های او هیجاناتش می باشد، نمی توان به راحتی اعتماد و تکیه کرد و انتظار رفتار صحیح و منطقی را داشت.

نوسانات شدید هیجانات و تکانه ها علامتی است که به ما می گوید فرد در دشواری ها و سختی ها و تعت با دیگران مبنای رفتاری اش می شود هیجانات و این عدم تفکیک ابعاد شناختی از هیجانات فرد را به سمت عدم رفتار صحیح و غیرمنطقی پیش می برد و مبنای رفتار، خودمحوری او خواهد بود.

یادم هست سال گذشته یکی از دوستان روان شناسم که تازه مشغول شده بود به شروع کار پایان نامه اش هنگام گفتگو در مورد فعالیت های آینده اش و تصمیماتی که قرار بود برای برنامه ی کاریش بگیرد را جویا شدم. در پی سؤال من، پاسخ داد: فعلاً قصد دارم چندین ماه پیش اساتید برتر رشته مان کارورزی و دوره های تخصصی بروم. تجربه کسب کنم کنارشان. کتابهای بیشتری را بخوانم تا ببینم چه پیش خواهد آمد.» دوباره سؤال کردم: قصد نداری مشاوره بدهی؟» هرچند می دانستم در شش سالی که پیوسته درس خوانده بود نه کاری مرتبط انجام داده بود و نه مطالعاتی خارج از دانشگاه و دوره های تخصصی رفته بود و سؤال من بیشتر مسأله ی سنجش داشت. پاسخ داد: نه بابا! مگر مشاوره دادن کشک است! مگر می شود با زندگی یک آدم اینقدر راحت بازی کرد!!!»

جواب درست و قابل قبولی بود. پاسخی که در قوانین نظام روان شناسی هم ذکر شده که فرد تا یک سال پس از فارغ التحصیلی از رشته ی روان شناسی اجازه ی مشاوره دادن ندارد. حالا این وجدان و شرف و انسانیت خود فرد را هم اگر اضافه به ماجرا کنیم خیلی ها حتی در دانشگاه هم اکتفا به همان درس و دروس مرتبط کرده اند. نه مراجع دیده اند، نه سالها وقت صرف کرده اند تا مشکلات و زندگی دیگران را بشنوند و نه مرتبط با آن مشکلات دوره های تخصصی روان شناسی دیده اند که بدانند این مشکل به کدام ریشه های روانی بازمیگردد و نسخه های درمانی آن کدام است؟

چندی قبل مصاحبه ای دادم. در آن مصاحبه از من سؤال کردند: آیا تا به حال مشاوره هم داده اید؟ خیلی باتعجب نگاه کردم. سوال بیجایی بود و شاید هم بیشتر سنجش عیار تخصص من و پایبندی من را میخواستند بسنجند. پاسخ دادم: من به صورت حرفه ای و تخصصی مشاوره نداده و نمی دهم. به عقیده ی من، حداقل ده سال کسب دانش تخصصی و حرفه ای و تجربی لازم است تا بتوان زندگی یک نفر را در دست خود گرفت و او را راهنمایی و البته مشاوره ی تخصصی داد.

در را بستم و آمدم بیرون. برایم مهم نبود آنها من را می پذیرند یا نمی پذیرند. اصلاً برایم مهم نبود با سابقه ی ده سال کار و مطالعه ی مداوم در رشته ی روان شناسی آنها نسبت به من چه دیدگاه و نظری دارند و یا خواهند داشت. ذره ای در دلم احساس ضعف نکردم که چرا بوده که دور و برم و یا در فضای مجازی برطبق آنچه که تشخیص دادم مشکلات روحی و روانی افراد را راهنمایی کرده ام و در نهایت اشخاص متخصص و متبحر رشته ام را که اساتیدم بوده اند معرفی نموده ام. اما همین قدر که وجدانم از خودم راضی بود و آرامش داشتم که من با زندگی دیگرانی بازی نکردم تا سالها بعد بفهمند اگر آن مشاوره ی غلط نبود، اگر آن رفتار اشتباه مشاور نبود، اگر مشاور من می فهمید تک تک حالتها و رفتارهایش در بدو ورود مراجع و حتی نوع صندلی و طرز نشستنش همه و همه نیاز به تخصص دارد آن وقت هیچ گاه به خودش هیچ وقت اجازه نمی داد برمسندی تکیه بدهد که گاهی حکم یک قتل را بر گردن خواهد داشت. قتل نفس خطایش بخشودنی نیست. شاید کم کاری سازمان نظام هم هست که امروز کسانی جرات کرده اند بی هیچ دانش و سواد تخصصی دفتری، موسسه ای یا حتی سازمانی داشته باشند که با زندگی دیگران براحتی بازی کنند.

چندی قبل با یکی از بازرسین سازمان نظام صحبتی داشتم و ایشان اشاره به این داشتند که بسیاری از کسانی که قوانین نظام را در موسسه ام رعایت نکرده اند از کار برکنار کرده ام و البته که جریمه ای مطابق قانون هم دارند و یا پروانه یا مجوز فعالیت شان را هم باطل خواهند نمود با خودم فکر کردم و یاد صحبت یکی از اساتیدم افتادم که دکترای روان شناس هستند و می فرمودند: این جمله را از من به یاد داشته باش هیچ وقت با زندگی کسی بازی نکن. مشاوره دادن دقیقاً مثل لبه ی تیغ راه رفتن است. با هر حرکت اشتباهی خونی جاری خواهد شد که تا ابد جایش باقی خواهد ماند.

تعجبم از آن کسانی است که ژست مشاور می گیرند، سواد تخصصی و تجربه ی مربوطه را ندارند و البته که بسیار راحت با زندگی دیگران بازی می کنند. حیف که من آن زمان ها دانش لازم امروز را از روان شناسی نداشتم و پای مشاوره هایی نشستم و مشاوره هایی گرفتم که زندگیم را خراب کرد و جای جبران هم نداشت و البته که آن دین به گردن آنها باقی خواهد ماند.

دوستان عزیزم، تک تک مشکلات روحی اگر اختلال نباشد، دست کم نیاز به این دارد که ذهن مشاور آنقدر دروس تخصصی را خوانده و آموخته باشد که با کتابچه ی ذهنش مراجعه کند و بتواند تک تک گفته هایش مراجع را ارجاع به آن کتاب و آن مسأله ی روحی و روانی بدهد. گاهی مراجع چندین نوع اختلال را باهم دارد و شما باید تمام نشانگان بالینی مراجع را بدانید و تجربه کسب کرده باشید تا بتوانید راهنمایی صحیحی نسبت به آن مشکل بکنید و گاهی روان ما آنقدر پیچیدگی دارد که بی هیچ شکی کسی جز دکترین متخصص روان شناس بالینی یا عمومی با دانش و تخصص شان ما را بتوانند یاری کنند.

بی شک با چهار کارگاه رفتن و تست کردن دانسته ها روی مراجع بعد اتمام کارگاه نمی توان ادعا کرد که شما تخصص مشاوره دادن را کسب کرده اید. حتماً چهار استاد متخصص و با تجربه باید صحت اعتبار و دانش شما را در طی آموزش دیدن بسنجند.

توصیه ی بنده به شما این است که در صورتی که نیاز به مشاوره داشتید در زمینه های مورد نیاز به درمانگر متخصص مربوط به همان مشکل مراجعه کنید. یعنی اگر مشکل در ارتباط با همسر خود دارید زوج درمانگران، اگر مشکل در تربیت کودک خود دارید روان شناسان کودک و نوجوان بالینی، اگر مشکلات روحی شدید دارید درمانگران بالینی و اگر درگیری کار و شغل و تحصیل دارید به مشاوران متخصص این رشته ها مراجعه بفرمایید.

صرف ادعا و بازی با کلمات و نداشتن دانش تخصصی روان شناسی نمی شود براحتی با زندگی دیگران بازی کرد که اگر بازی کردم وجدان و نادانی من است که نمی دانستم هرچیزی نیاز به آموزش و دانش دارد.

حرف بسیار است و زمان اندک

به خدا می سپارمتان

-چقدر دماغوئه!

-آره! بیشتر به نظرم بی جنبه است!

-خب نه انگار اصلاً تحمل شنیدن صدای مخالفشو نداره!

- یا نه اصلاً اگه بهش صدای مخالفش رو برسونی، داغ می کنه. خصوصاً که یک آدم متعصبه!

-معنی متعصب رو میدونی؟ خب آره یعنی اینکه روی افکارش، طرز فکرش، مدل رفتارش، عقایدش و کلاً همه چیزش عصا قورت داده. یعنی اونه که خوبه، ما بدیم!

-به نظرم آدم کم تحملیه! یعنی کافیه بهش نقد کنی یا اینکه ازش تعریف نکنی و یا خودش رو به خودش انعکاس بدی، عصبی میشه، جواب میده، محل نمیده و یه جوری رفتار میکنه که کاملاً مشخصه تحمل نداره.

بازخورد، انعکاس یا الفاظی همچون این به ما یاد می دهد فرد مقابل مان کیست. یعنی کافیست شما دست بگذارید روی نقطه ی ضعف فرد یا مدل رفتارش را با دیگران ،ادبیاتش و یا نگاهش را به تمام چیزهایی که ملاک سنجش ما برای شخصیت و تعیین شاخص های سالم بودن روان و رفتار است مشاهده نمایید. آن وقت اگر فاکتورهای سنجش روان را تحلیل کرده و آموخته باشید  و یا شاخص های آزمون NEO  یا MMPI و یا کتل را بدانید ی توانید برمبنای آنها شاخص های مورد مشاهده را قیاس نمایید.

مقیاس های سنجش ما برای شناخت کدامها باشد تا بدانیم آیا می توانیم ملاک ها و معیارهای یک روان سالم را به این فرد نسبت بدهیم یا خیر.

نقدهای دیگران را در مورد فرد شنیده ایم؟ مثلاً او فرد بسیار مغروری است! یا اینکه سعی می کند رفتارها را به نوعی (که البته به هر طوری که مدل رفتارش باشد) تلافی کند و اینها تماماً بستگی دارد. دور و بری های فرد را هم می توانیم بسنجیم. یک سری ویژگی ها ملاک های رفتاری فرد در خانواده است. یعنی اگر به رفتار آن خانواده هم دقت بکنیم این ویژگی ها و خصیصه های رفتار را در آنها نیز می بینیم. برای همین است که برای انتخاب فرد مناسب در ازدواج رفتارهای شاخص آنها شناسایی می شود. یا اینکه این فرد با افرادی شبیه خود دوست است. اگر دقتی به رفتار آنها نیز داشته باشیم ویژگی هایی که به نظر ما نادرست و ناسالم است در دوست او هم مشابه وجود دارد. مثلاً همان که فردی انتقادناپذیر، حساس، رنجور است دوست او هم ملاک هایی مشابه را دارد.

روش جبران، رفتارهای انعکاسی و بلافاصله و با شدت همراه با خشونت و تعرض، عدم تحمل در شنیدن نظر و حرف دیگران و احترام به آن و برتر دانستن خود و اصرار و تحکم روی آن همه ی اینها نشانه ی ناسالم بودن روان است.

ما نمی توانیم خودمان را پشت سایه های شخصیتی مان پنهان کنیم و یا از روش های جبران برای پوشاندن نقصه های رفتار و اخلاق بهره ببریم چرا که اگر عزت نفس پایینی داشته باشیم و یا تله ی بی ارزشی، دستاویزمان می شود همین رفتارها.

چقدر بحث عزت نفس مهم، جدی و زیباست و فردی که عزت نفس بالایی دارد فردی آرام، قابل احترام، اثرگذار و باارزش است که البته در پی بی ارزش کردن دیگران و انتقام با هر رفتار نازیبایی نیست.

من این یک جمله را با یقین صد در صد می نویسم و البته بگوییم 99% تا آن یک درصد خطا را هم برایش باقی بگذارم.

اثرگذاری از روان سالم برمی خیزد و قطعاً یک روان ناسالم که رفتارهای ناسالم تری هم دارد اثرگذار نمی شود چرا که انرژی منفی روان بی آنکه شما بدانید و متوجهش باشید به دیگران منتقل خواهد شد و اثرش را خواهد گذاشت. چه بسا انسان هایی که روان سالم دارند و بسیار اثرگذار می شوند.

دردهای روان کم نیستند و بسته به شدت آسیب دیدگی فرد این دردها درجات مختلفی خواهند داشت. آموخته ایم در مصاحبه های بالینی تک تک کلماتی که فرد در گفتارش به کار می برد تماماً علامت های روان او هستند که با دانستن نشانگان آنها می توان به راحتی شدت درد و میزان آسیب های روحی او را تشخیص داد. جدا از این بحث که افرادی که آسیب دیدگی روان دارند انرژی روانی منفی نیز به بیرون از خود ساطع می کنند اما نمایش یک روان سالم در بیرون فرد رفتارهای مثبت تر و بهتری را از او نشان می دهد. فردی با روان سالم نقش بازی نمی کند و رفتارها حکایت از سالم بودن شخصیت و روان او دارد. او نمی تواند من واقعی خود را زیرسایه های شخصیتش پنهان کند و علامت های رفتار می تواند براحتی نشانه های سالم بودن روان و عدم رنج دیدگی او را به ما نشان بدهد.

اما قسمت اصلی مطلبم را به این سمت می برم که ما بی آنکه بدانیم و بفهمیم به خودمان آسیب می زنیم اما درجات این آسیب های روانی بسته به نوع شخصیت و روان و رفتار و تربیت در خانواده متفاوت است. شاید رو برو شدن با سایه های درونی مان آنقدر ترسناک باشد که هر روز و هر لحظه تصمیم گیری در مورد انکار آنها ظاهرا حالمان را بهتر کند غافل از آنکه این نوع فرار کردن و آسیب های روان را نادید گرفتن باعث شود روز به روز رنجورتر، پرتوقع تر، شکننده تر و شاید هم افسرده تر شویم.

افرادی که به زندگی مان آسیب می زنند، افرادی که مستقیم و غیرمستقیم ریشه هایی در زندگیمان دوانیده اند و ما خودآگاه یا ناخودآگاه تلاش کرده ایم از آنها فاصله بگیریم و یا نادید بگیریمشان. اما ناخودآگاه ما حاکی از تحمل همان رنج های درونی است که در رفتارمان به صورت آشکار بروز پیدا می کند.

روان آسیب دیده ویژگی ها و علایم خاص و روشنی دارد. اگر بتوانیم چندین ویژگی را برای یک روان آسیب دیده نام ببریم به راحتی می توانیم این کار را انجام بدهیم. یک روان آسیب دیده عزت نفس پایینی دارد. عزت نفس که پایین باشد ذهن به صورت اتومات و برنامه ریزی شده که از قبل روی آن صورت گرفته است شروع به مقایسه خود با سایرین می کند. این روان سعی دارد بتواند اثبات برتری خودش را داشته باشد تا آن حس برتری را نسبت به دیگری یا دیگران در خودش روشن نماید اما یک جایی این پُتک درونی برتری سایرین بر سر روانش کوبیده خواهد شد. می خواهد باور نکند و باز هم شروع به شمارش سایر ویژگی ها و صفاتش می کند اما این درماندگی و بازماندگی را درون خود احساس خواهد کرد. عزت نفس که پایین باشد براحتی می توانم دیگران را نادید بگیرم. این نادید گرفتن به هر طریقی رخ خواهد داد که به روشنی در رفتار بروز پیدا می کند. هرچقدر من تلاش می کنم در بیرون موفقیتهای بیشتری کسب کنم اما با داشتن عزت نفس پایین (غالباً دیگران را برتر و بهتر از خود می دانم اما در ظاهر آن را انکار می کنم و سعی در پایین کشیدن و یا بالا بردن خودم به هر روش و طریقی دارم) هنوز هم بار منفی انرژی روانم را با خودم حمل می کنم. حتماً خودم متوجه این روند نخواهم بود و متوجه هم نیستم این بار منفی که انرژی از خود به بیرون ساطع می کند براحتی به دیگران منتقل خواهد شد.

یکی از دلایلی که در مسیر زندگی منجر به بروز و تکرار عزت نفس پایین می شود بی احترامی به خود و دیگران است. فردی که عزت نفس خوب و بالایی دارد احترام به دیگران را احترام بر خود می داند حتی اگر در شرایطی بی احترامی از دیگری یا دیگران درک کرده باشد اگر عزت نفس خوبی داشته باشد براحتی قابلیت عبور و گذشتن از آن را دارد در حالی که فردی با عزت نفس پایین این بی احترامی را سنگین خطاب کرده و هنگام تعریف آن برای دیگران آن چنان آن را بزرگ شمرده و رفتار دیگری را کم ارزش و بی ارزش خطاب می کند تا خودش را زیر سایه های شخصیتی اش پنهان نگه دارد. او متوجه سیر و روند روان خود نیست و هرگز هم متوجه نخواهد شد عزت نفس پایین داشتن در کجاهای زندگیش به روانش حمله می کند هرچند که من ظاهراً فرد موفقی در بیرون از خودم باشم. من تلاش می کنم خودم را فردی موفق نشان بدهم. تلاش می کنم دیگران موفقیت هایم را ببینند، بشنوند، تعریف کنند، مورد توجه قرار بگیرم اما با پنهان شدن زیر سایه های روان روز به روز رنجورتر، پرتوقع تر و با انتظارات بیشتر از دیگران و زندگی به حیاتم ادامه خواهم داد.

شاید نمی دانید یکی از دلایل اصلی پرتوقعی برمی گردد به همین داشتن عزت نفس پایین. اما به شما می گویم افراد پرتوقع که افراد آسیب پذیر روانی هم از نظر من خطاب می شوند افرادی هستند که عزت نفس پایینی دارند و این خود برتر دیگران مانع از آن می شود تا دروناً به ارزشمندی من خود برسند. فرد می گوید: چرا من باید سلام کنم؟ مگر او کیست؟ یا اینکه مگر او مرا ندید پس چرا خودش را به آن طرف زد؟ چرا فکر کرد من او را ندیدم و یا او وجود من را در زندگیش انکار کرد؟ ریشه ی تمامی این ها برمی گردد به عزت نفس. همانطور که گفتم فردی که عزت نفس بالایی دارد و من ارزشمندش را زندگی کرده است و نه تنها خود را نادید نگرفته بلکه دیگران را هم نمی تواند نادید بگیرد. این فرد با داشتن انرژی روانی مثبت روی دیگران اثر خواهد گذاشت بی آنکه بفهمد و بداند ریشه ی آنها در کجا بوده و هست.

نمونه ای از احترام به خودمان را با این مثال توضیح می دهم:

ما تصمیمی می گیریم، سعی می کنیم به آن عمل کنیم، مقرراتی را برای خودمان وضع می کنیم اما به هر دلیلی به تصمیم خود عمل نمی کنیم، بهانه می آوریم، خودمان را قانع می کنیم به هزار و یک دلیل تا درد روان مان را کمتر کنیم و فکر کنیم حالمان خوب است اما در نهایت تبدیل به یک فرد ناامید و سرخورده می شویم که در خود فرو می رود. گاهی توجه بیش از اندازه به دیگران و بها دادن به درخواست های آنها از ما و نادید گرفتن نیازهای روانی و روحی خودمان  منجر به بی احترامی به خویشتن ما می شود و اگر این تعادل را برقرار کنیم و مدام در پی توجه و احترام گذاشتن به آنها باشیم هرچند که بی احترامی هم دیده باشیم و فردی با یک روان آسیب دیده به راحتی توانایی ضربه زدن با رفتار، کلام و یا هر برخورد مستقیم و غیرمستقیمی را به ما داشته باشد سبب می شود ما به مرور عزت نفس خود را پایین بیاوریم.»

شکستن تک تک تصمیم ها و قول هایی که به خود می دهیم و به آن عمل نمی کنیم آسیب زدن به عزت نفس مان است. در حالیکه متوجه این آسیب نخواهیم شد اما به مرور زمان اثر خودش را در ما بروز خواهد داد.

آسیب هایی که به خود وارد می آورید غالباً شکل نامحسوس دارد و شما بی آنکه بدانید و آگاه به درون خود باشید به زندگی تان و به خود ارزشمندتان آسیب وارد می کنید. دردهای گذشته ی شما اگر درمان نشده باشد، اگر هر روز بارهای منفی خطاهای دیگران در حق خودتان را به هر دلیلی موجه یا غیرموجه در روان تان حمل می کنید باید بگویم داشتن عزت نفس پایین در شما منجر به چنین اتفاقی شده است.

اگر سعی می کنید با داشتن موفقیت های بیشتر و نشان دادن مداوم آن به دیگران رنج های روان تان را التیام ببخشید اما از درون احساس اضطراب و رنجودگی دارید، حس ترس و خشم اغلب شما را احاطه می کند، تمامی اینها به عزت نفس پایین شما بازمی گردد.

و افرادی که عزت نفس بالایی دارند کم توقع تر، با محبت تر، با گذشت تر، روراست تر و انرژی روانی مثبت بیشتری دارند.

اگر در پی تخریب دیگران با هر رفتاری هستیم، اگر آن چنان رفتار می کنیم که می توانیم به راحتی دیگران را نادیده بیانگاریم، اگر با غرور و برتری سعی در بهتر جلوه دادن خود و تعیین موقعیت برای این من درونی مان هستیم این یعنی ما عزت نفس پایینی داریم و داشتن عزت نفس پایین نه تنها نشانه ی عدم تعادل روانی من است بلکه چه سود و فایده که من در بیرون بتوانم موفقیت کسب کنم اما از درون جز یک فرد ملتهب که خودش را زیر سایه های روانش پنهان کند چیزی در نهایت عمرم عایدم نشود.

روان شناسی علاوه بر داشتن فایده گاهی ترسناک هم می شود چون نه تنها قابلیت تشخیص ویژگی های خودت و دلایل رفتار و گفتار خودت را پیدا می کنی بلکه علامت های رفتار و روان دیگران نیز به راحتی قابل تشخیص خواهد بود.

دبی فورد در کتاب اثر سایه اش می گوید:

رویارویی با سایه های درون، کاری دشوار اما سفری مطمئن برای بازگشت به دنیای عشق است. عشق نه فقط به معنای دوست داشتن دیگری، بلکه به معنای عشق با هر ویژگی خاص در شخصیت من و شما؛ عشقی که به ما فرصت پذیرش غنای انسانیت و تقدس وجودمان را می دهد. رویارویی با دیو درون سبب می شود با کاستی های دیگران نیز در نهایت آرامش و همدردی کنار بیاییم، روحی بخشنده یابیم، از داوری درباره ی دیگران بپرهیزیم و از این راه به کمال برسیم.»

هیچ چیزی در زمان زیست و حیات ما مهمتر از ساختن شخصیت و رفتار نیست. یک فرد موفق بدحال که پر از رنج های روان است نمی تواند اثرات پایدار و موثری در دیگران ایجاد کند.

تک تک رفتارها و گفتار ما تماماً علامت است چه بدانیم و فهمیده باشیم و چه ندانیم و نادانسته هم از این دنیا برویم. حالات بد درون مان را دست کنم نگیریم و از متخصصان امر برای برطرف کردن آن کمک بگیریم.

کمبود عزت نفس و فشار مقایسه خود با دیگران

کمبود عزت نفس باعث می‌شود به جای مقایسه‌ی وضعیت امروز خودمان با گذشته‌ی خودمان، به صورت دائمی مشغول مقایسه‌ی خودمان با اطرافیان باشیم. اگر چه به عنوان شعار، همه بلدند از این حرف‌ها بزنند، اما برای پیدا کردن کسانی که جرات و توانمندی دارند که خود را با دیگران مقایسه نکنند، باید چراغ در دست بگیرید و دور شهر بگردید و آخر کار هم، احتمالاً ناامید به خانه بازگردید.

کمبود عزت نفس و نقش آن در تصمیم گیری

کمبود عزت نفس، موجب می‌شود در تصمیم گیری‌ها، برای دانش، نگرش، تجربه و الگوهای ارزشی خودمان،‌ به اندازه‌ی دیگران، اعتبار قائل نباشیم و به همین دلیل، برای اطرافیان سهمی بیش از آنچه باید، در تصمیم‌گیری‌های شخصی خود قائل شویم.

عزت نفس پایین فشار جامعه را بر ما افزایش می‌دهد

کمبود عزت نفس باعث می‌شود که برای استعدادها و توانمندی‌های خودمان ارزش کمتری قائل باشیم و بیشتر ببینیم جامعه به چه استعدادها و توانمندی‌هایی، تمایل دارد. همه‌ی ما این جمله‌ی درست را شنیده‌ایم که  در جامعه‌ای که هیچ کس بر اساس استعدادهایش کار و زندگی نمی‌کند، همه بیکار و مرده‌اند.

تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس

آنچه به عنوان اعتماد به نفس پایین ما را نگران می‌کند، عموماً (و البته نه همیشه) می‌تواند حاصل عزت نفس پایین باشد.

عموماً آنچه به عنوان کمبود اعتماد به نفس می‌شنویم، و می‌بینیم که اکثر مردم برای بهبود اعتماد به نفس تلاش می‌کنند، بیش از آنکه واقعاً از جنس اعتماد به نفس باشد، میوه‌ی نامطلوبی است که از ریشه‌ی عزت نفس پایین روییده است و ما به جای درمان ریشه، در تلاش برای بهبود میوه هستیم.

کمبود عزت نفس مانع توسعه مهارتهای ما می‌شود

بسیاری از مهارت‌هایی که ما در آنها قوی نیستیم، یا برای بهبودشان تلاش کرده‌ایم اما موفق نبوده‌ایم، در کنار علت‌های مختلف، عموماً با عزت نفس پایین هم گره خورده‌اند.

کسی که عزت نفس پایین دارد، هنگام سخنرانی، ارزش و اعتبار وجود خودش را در گرو قضاوت مخاطب می‌بیند.

پس هر شکستی – که اجتناب ناپذیر هم هست – نه تنها او را به تمرین بیشتر ترغیب نمی‌کند، بلکه انگیزه‌ی او را از تلاش برای بهبود در سایر حوزه‌های زندگی نیز می‌گیرد.

کمبود عزت نفس موجب افراط و تفریط در انتقادپذیری می‌شود

بسیاری از ما به دلیل عزت نفس پایین، نقد‌های عالمانه‌ی دیگران را نمی‌پذیریم و بسیاری دیگر، به دلیل عزت نفس پایین، جرات رد کردن نقد منتقدان را نداریم.

انتقادناپذیر بودن به صورت مطلق، و احترام به نقد همه‌ی افراد، شاخصی قطعی از ناهنجاری در حوزه‌ی عزت نفس است.

کافی است به تعاملات انسانها در شبکه های اجتماعی سر بزنید تا این ناهنجاری‌ها را که گاه خود را در لباس فرهنگ و شعور و گاه در لباس خشونت پنهان می‌کنند، ببینید.

نوشته بود:

اگر توی فروشگاه استارباکس کار می‌کردم، به جای نوشتن اسم مردم روی فنجان قهوه‌شان، جملات زیر را می‌نوشتم:

شما و تمام کسانی که دوست‌شان دارید، روزی خواهید مُرد. تنها بخش کوچکی از چیزهایی که گفته‌اید یا کارهایی که انجام داده‌اید برای تعداد کمی از مردم، اهمیت خواهند داشت، آن هم صرفاً برای یک مدت کوتاه. این حقیقتِ ناخوشایندِ زندگی‌ست. تمام مسائلی که به آن‌ها فکر می‌کنید یا کارهایی که انجام می‌دهید، تنها گریزِ استادانه‌ای از این حقیقت‌اند. ما غبارهای کیهانی بی‌اهمیتی هستیم که در یک نقطه‌ی‌ آبی پرسه می‌زنیم و به هم برخورد می‌کنیم. عظمتی برای خودمان تجسم می‌کنیم و اهدافی برای خودمان می‌سازیم. اما راستش را بخواهید، ما هیچ نیستیم.

پس از قهوه‌ی لعنتی‌تان لذت ببرید!»

شاید هدف از این جملات شعاری و کلیشه ای مثل این که شما بی نظیر خلق شده اید پس باید بی نظیر باشید یا تو بهترینی و می توانی بهترین ها را نصیب خودت کنی و چیزهایی همچون اینها که مخاطبینش تمامی ما بدون درنظر داشتن توانمندی، امکانات، زمان، سن و سال، شرایط و محل زندگی، شرایط خانوادگی، تحصیلات، معلومات، استعدادها و مهارت ها، توانمندی ها و گزینه های مهمی مثل اینهاست، پیامش به مخاطب تماماً غلط است. چرا که اساس و چارچوب های صحیح شناختی و بنیادین روان شناسی را ندارد و صرفاً منبع بازاریابی و تجارت است.

ما هیچ نیستیم به نوعی می تواند درست باشد. به این دیدگاه که ذهن مان را از این پارادوکس های معنایی و مفهومی ساخته شده نجات بدهیم که قرار است آثار خارق العاده ای از خود به جا بگذاریم و اگر این چنین نبود و یا نشد امید خودمان را از دست بدهیم و فکر کنیم آنها که جایگاهی را خلق کرده اند و یا به نوعی بنا بر تعاریف امروز ما صاحب مقام و موقعیت و رشته و حرفه و مهارتی خاص شده اند پس ما به درد نخور و بی مصرف خواهیم بود و یا خواهیم ماند.

ما هیچ نیستیم می تواند درست باشد چرا که باعث می شود همواره به این فکر کنم این ما هستیم که برای خودمان تعاریفی خاص نه برمبنای درستی جهان هستی بلکه برمبنای عصر حاضر و مردمانش مطرح کرده ایم که فکر می کنیم اینها عین موفقیت و رسیدن به همه ی آن چیزی است که وجود دارد و بقیه برایمان تعریف کرده اند.

تمامی اینها را در این مختصر کنار هم می گذارم تا بگویم امیدواری و اوضاع خراب یا اوضاع خوب هم طبق تعاریفی برایمان معنا می شود که چیده اند. تنها چیزی که وجود دارد این است که بیاندیشیم اکنون از چه چیزی باید لذت ببریم و ذهن مان را به سمت کدامین معنا هدایت کنیم که بالواقع وجود دارد و معنایی فراتر از موجودیت تمام آن چیزی دارد که ما امیدمان را وابسته به بودن و داشتن و یا نبودن و نداشتن آنها کرده ایم.

 اگر تغییر در چارچوب های شناختی و عقلانی رخ داده باشد ما به آن تغییر می توانیم اعتماد کنیم اما اگر تغییر در ابعاد هیجانی و احساسی اتفاق بیفتد آن تغییر ناپایدار و گذرا خواهد بود.

این مسأله و بررسی آن در موضوع ازدواج بسیار مهم است. چرا که گاهی می بینیم هریک از دوطرفین که برای مشاوره مراجعه می کنند بنا به خواست یکی از دو نفر، میخواهد آن دیگری را برمبنای تمایلات یا ارزش ها و سبک زندگی خودش تغییر بدهد. مثلاً فردی که دوست دارد همسرش حجاب بیشتری داشته باشد و بعضاً هم می گویند اگر من برایت مهم هستم و من را دوست داری باید این کار را انجام بدهی یا بعضی ها که تحت تأثیر جو و محیط هایی که قرار می گیرند تغییر می کنند و با یک تلنگر روانی یا قرار گرفتن در مشکلات زندگی خصوصاً مسایل عاطفی تغییر موضع و جهت داده و بعضاً تبدیل به فردی انتقام گیر و خشمگین می شوند و از همان قشر و گروه متنفر می شوند اینها از آن دسته افرادی هستند که اگر در هریک از ابعاد زندگی شان تغییری رخ بدهد برمبنای احساس و هیجانات شان بوده است.

دقت کنیم فردی که قرار است با او ازدواج کنیم آیا ثبات در هیجانات، رفتار و شخصیت دارد یا خیر. چرا که بررسی این موضوع و فراز و فرودهای هیجانات، احساسات و رفتار، ما را به سمت انتخاب صحیح و سالمتری سوق خواهد داد.

محیط تربیتی سالم، رفتارهای تربیتی صحیح و برخاسته از منطق و استدلال، دوران کودکی فرد و نحوه ی تعامل با والدین و اعضای خانواده، نحوه ی حل مشکلات و اندازه ی انعطاف پذیری در حل مسایل و مشکلات، مسایلی که فرد با آن روبرو می شود، بررسی بحران های زندگی و ابعاد شخصیتی فرد همه و همه می تواند در ازدواج بسیار مهم باشد.

حدود یک ماه و نیم قبل شاید اوایل شهریورماه بود فایل صوتی از یکی از اساتید گوش می کردم در باب عزت نفس. مبحث بسیار مفیدی بود هرچند که نرسیدم تمامی فایل ها را بشنوم اما همان یک جلسه را که شنیدم برایم بسیار کاربردی بود. یکی از نکات جالب توجه و قابل تأمل که در بحث عزت نفس مطرح می شد اشاره به مقایسه شده بود.مقایسه از این باب که حتماً شما هم مثل من دیده اید بعضی ها که نه کار مرتبط و نه رشته ی مرتبط و نه سطح زندگی یکسانی از لحاظ نگرش، افکار و اطرافیان همچون شما دارند خودشان را با شما مقایسه می کنند. درست مثل این است که من که در روان شناسی تحصیل و مشغول به فعالیت هستم خودم را با کسی مقایسه کنم که نه کار مرتبط با رشته ی تحصیلی من دارد و نه علایق و توانمندی های همچون من را.

از این باب است که کسانی که دچار این مقایسه ها می شوند از عزت نفس پایین رنج می برند. حقیقتاً رنج می برند که دچار حسادت، عدم تعادل در رفتار و برخورد می شوند وگرنه من و او هیچ نقطه ی مشترکی در توانمندی، کار، تحصیل و. نداریم پس چه خوب که خودمان را در دام مقایسه با غیر نیندازیم تا اذیت شویم و به مرور دچار احساس ناکامی و ناتوانی و بی ارزشی شویم

حتماً شما هم این جمله را شنیده اید که مادر و ببین، دختر و بگیر. این جمله بسیار جمله ی درست و کاربردی است. مادر به عنوان اولین و مهمترین مراقب اصلی ( در حالت معمول که وجود پدر و مادر ضامن سلامت جسمی و روانی نوزاد است) انتقال دهنده ی صفات خلقی و روانی به جنین و بدو تولد هم به عنوان عامل مهم تربیت نقش بسیار مهمی در شکل دهی شخصیت کودک دارد.

تا آنجا که بسیاری از مشکلات روانی و رفتاری دوران بزرگسالی ما، محصول نحوه ی رفتار مادر و البته پدر در قبل و بدو تولد است. این موضوع تا بدان جا مهم است که بسیاری از روان شناسان از جمله فروید دوران کودکی را مهمترین دوران تربیتی و رشد عنوان کرده است.

میخواهم مدت ها در مورد تله های زندگی مان که در دوران کودکی شکل می گیرد صحبت کنم.

تله های زندگی سه ویژگی دارند که می توانیم با این سه ویژگی آنها را بشناسیم.

1-تله های زندگی، الگوها یا درون مایه های دیرپای زندگی هستند.

2-تله های زندگی، خود آسیب رسان هستند.

3-تله های زندگی، برای بقای خودشان می جنگند.

تله ی زندگی، الگو یا مضمونی است که دوران کودکی شکل گرفته است و خودش را در طول زندگی به فرد تحمیل می کند. منظور از الگوها یا مضمون ها، همان تله های زندگی است. اگر در دام تله ی زندگی افتاده باشید، ارمغان شما در دوران بزرگسالی، بازآفرینی شرایط دوران کودکی است، همان شرایطی که برای شما آسیب زا و مشکل آفرین بوده است.

تله های زندگی خود آسیب رسان هستند. مشاهده ویژگی خودآسیب رسانی تله های زندگی برای ما درمانگران که شاهد این ویژگی در بیماران هستیم، سخت دردناک و اندوه آفرین است. دایماً به سمت شرایطی جذب می شوند که به گذشته ی زندگی شان شباهت زیادی دارد. تله ی زندگی می تواند به هویت، سلامتی و ارتباط اجتماعی، شغل، حالت های خلقی صدمه بزند. تله ی زندگی تمام ابعاد زندگی را زیر سیطره ی نفوذ خود درمیآورد.

تله ی زندگی برای بقای خودش سخت تلاش می کند. کششی قوی در بیماران برای حفظ تله ی زندگی وجود دارد. این حالت بخشی از میل انسان به هماهنگی و ثبات است. می توانیم تله ی زندگی را بشناسیم. اگرچه تله ی زندگی دردناک و مشکل آفرین است اما برای افراد، عادی و معمولی شده است. بنابراین تغییر راه های انطباقی در خانواده ی ناسازگار در نظر گرفته می شوند.

اولین عامل در شکل گیری تله ی زندگی، خلق و خو است که ذاتی و سرشتی در نظر گرفته می شود. میراث عاطفی ما باعث می شود که در قبال رویدادها به سبک و سیاق خاصی، واکنش هیجانی نشان بدهیم. نظیر سایر ویژگی های فطری، در خلق و خو نیز اصل تفاوت های فردی به شدت حاکم است. خلق و خو دامنه ای از هیجان ها را در برمی گیرد. ما معتقدیم که خلق و خویی که به ارث می بریم در شکل گیری تله های زندگی نقش دارد.

ممکن است فکر کنید خلق و خوی شما ترکیبی از این ابعاد است. خلق و خو ابعاد دیگری دارد که ما هنوز آنها را نشناخته ایم. البته رفتار ما علاوه بر اینکه تحت تاثیر خلق و خو است محیط نیز بر آن اثر می گذارد. محیط امن و حمایت گر حتی می تواند کودک کاملاً خجالتی و کمرو را خونگرم و اجتماعی بار بیاورد. اگر کودک آسیب ناپذیر در محیطی بزرگ شود که دائم در معرض خطر باشد، ممکن است حساس و ترسو بار بیاید. وراثت و محیط بر ما اثر می گذارند و زندگی ما را شکل می دهند. این مسئله ( حتی به درجاتی کمتر) در زمینه ی صفاتی که کاملاً جسمی است مثل قد و وزن نیز حاکم است. همه ی ما با استعدادی برای داشتن قد مشخص متولد می شویم و بخشی از توانایی بالفعل شدن این استعداد به محیط زندگی وابسته است. تغذیه، ورزش، غذاهای سالم در افزایش قد موثر است.

نظریه پردازان، مهم ترین عامل موثر محیطی را خانواده در نظر گرفته اند. پویایی های خانواده اصلی ما، تشکیل دهنده ی پویایی های دنیای اولیه ی ما بوده اند. زمانی که در شرایط فعلی در دام تله ی زندگی می افتیم، تقریباً بازسازی صحنه ای از پویایی های خانواده مان در دوران کودکی است. در اکثر موارد، خانواده بیشترین تاثیر را در کودکی بر ما برجای می گذارد و به تدریج که بزرگ می شویم از اثر آن کم می شود.

مدرسه، همسالان و جامعه، سایر عوامل تاثیرگذار بر زندگی هستند. اما خانواده در این بین، جایگاه خاصی دارد. زمانی که محیط اولیه خانواده مخرب و ناخوشایند باشد به شکل گیری تله های زندگی کمک می کند.

نمونه هایی از محیط های اولیه ی آسیب رسان»

1-یکی از والدین بدرفتار و سوءاستفاده گر است و دیگری منفعل و درمانده.

2-والدین تان بی عاطفه و سردمهر بوده اند و دایم از شما توقع پیشرفت و موفقیت داشته اند.

3-والدین تان دائم با هم دعوا می کردند و شما در معرکه ی این جنگ و دعوا گیر کرده بوده اید.

4-یکی از والدین شما مریض و افسرده بوده و دیگری غایب، شما مجبور بودید از والد مریض مراقبت کنید.

5-هویت مستقل نداشتید و از یکی از والدین کاملاً تقلید می کردید. از شما انتظار می رفت که به عنوان جانشین، همه ی نیازهای یکی از والدین تان را برآورده سازید.

6-یکی از والدین شما ترسو بود و به شدت از شما حمایت می کرد. همین والد از تنهایی به شدت می ترسید و هیچ گاه شما را تنها نمی گذاشت.

7-والدین تان دائم از شما عیب جویی می کردند. احساس می کردید هیچ گاه نمی توانید رضایت آنها را جلب کنید.

8-والدین تان شما را لوس و نازپرورده بار آورده بودند. هیچ محدودیتی برای شما قائل نبودند.

9-همسالان تان شما را تحویل نمی گرفته اند یا حس می کردید با آنها خیلی فرق دارید و وصله ی ناجور جمع آنها هستید.

حالا که برای چندین روز از خداحافظی ام از فضای مجازیم گذشته و وبلاگ نویسی بی دردسر و بی مزاحمت غیر را ترجیح داده ام خواستم چندین خط را اینجا اینطور سیاه کنم که:

کتابهایم را که نوشتم- اولینش در سن   28 سالگی و دومینش را در سن 31 سالگیم – هدفم شهرت نبود. نیتم این نبود که مشهور شوم و پله های شهرت را یکی بعد از دیگری طی کنم. من از همه ی آنچه که باعث شود ناخواسته در دایره ی غرور و خودبینی و تافته ی جدابافته از انسانیت باشم واهمه دارم. خودم را آنقدر قوی نمی دانم که در رفتارم و گفتارم با دیگران تاثیر بگذارد. به اندازه ی کافی منیت داریم!

دلم میخواست بعد این همه سال خواندن و نوشتن اطلاعاتم را به دیگرانی که شاید دلشان می خواست راه غیر از راه دیگرانی را طی کنند که زندگیشان صرف بیهوده و باطل شده بود معرفی کنم. کتاب دومم را که میخواستم چاپ کنم انتشارات می گفت بعضی ها در کتاب شان میزنند تیراژ 1000 تا و آن وقت خود انتشارات برای ترفندهای تبلیغاتی اش 500 یا 200 نسخه چاپ می کند تا زودتر به فروش برسد و نسخه ی اولیه تمام شود. آن وقت گفت اگر شما هم بخواهید می توانید برای کتاب تان از این ترفند استفاده کنید. قبول نکردم.

دروغ، دروغ بود. دروغ نه تنها کتابم را بی اثر و بی برکت می کرد بلکه نمایشی از روان مخرب من بود که میخواستم با کتابم راهنمای زندگی دیگری باشم. راهنمایی که بابتش سالها گرد میز و درس و کتاب و کلاس را چشیده بودم. باز هم به نیت اولم بازگشتم. قصدم رسیدن به هر قیمتی نبود. شهرت نمی خواستم. به قول امروزی ها دنبال پرسونال برندیگ نبودم. اینکه کاری کنم تا دیگران به هر قیمتی من را بشناسند!

فضاهای مجازیم را که راه انداختم باز هم قصدم شهرت نبود. نمی خواستم پرسونال برندیگ ویژه ای به نام مینا نیک سرشت داشته باشم اما گاهی حرفهای دیگران زمینه ی وسوسه را فراهم می کرد. اینکه الان برای آنکه به شهرت برسی باید به دنبال پرسونال برندینگ خودت باشی تا بتوانی کتابت را معرفی کنی. من زمانی پا به اینستاگرام گذاشتم که شاید تعداد محدودی آن زمان اینستا داشتند. خیلی ها نمی دانستند اینستا چیست! تعریف شان چیزی شبیه فیس بوک بود که کار کردن با آن سخت به نظر می رسید. اما نیت من همان زمان هم شهرت نبود. هدفم این نبود کارهایم را به رخ بکشانم. اما همیشه این جمله یادم بود که هرجا بودی و هرجا رفت و آمد داشتی مراقب همنشین هایت باش. حتماً روی تو اثر می گذارند. اثرگذاری اینقدر ظریف و نامحسوس اتفاق می افتد که روزی چشم باز می کنی و می بینی تو آدم ماه گذشته، سال گذشته ات نیستی. آدمها آنقدر راحت تو را با افکار، باورها و نگرش هایشان همراه می کنند که خودت متوجهش نخواهی شد. افکار و باورهایی که شاید در ابتدا با تو کاملاً مغایرت داشت اما یک جنبه ای از رفتار، افکار، گفتار و سبک زندگیش تو را جذب خودش می کند و تو ناخواسته اثر خواهی گرفت.

فضاهای مجازی برای شخص من بسیار آسیب داشت. با اینکه مراقبت داشتم تا هر صفحه و هر فرد و هر شخصی که مخالف رفتار و افکار و گفتار و باورهای من زندگی می کرد دنبال نکنم اما این روزها وقتی به یک سال گذشته ام بازمی گردم یادم از آدمهای متظاهری می آید که مذهب را ملعبه ی رفتارهای بی شرمانه و نفرت انگیزشان کرده اند. دین برای من بازیچه نبود تا ظاهری از خودم بسازم که خلاف آن رفتار کنم. اما رفتارهایی دیدم که قطعاً اگر دین را از راه درست بدست نیاورده بودم حتماً امروز خلاف نگرش های معنوی و مذهبم رفتار می کردم. تهمت های نفرت انگیز و رفتارهای بدتر از آن که خدا به آن عالم و آگاه است و روزی سندی شاهدتر و گویاتر از تمام آنچه که شنیدم و دهان دوختم. بهرحال اگر روزی دوباره بازگشتم حتماً یک دلیل متقن و درست خواهد داشت.

روان شناسی چه می گوید؟

معنویت یک امر مقدس است. آدمها ناخواسته با معنویت احساس قداست می یابند و هر انسانی فطرتا دنبال خداجویی و خداپرستی است. بسیارند انسان هایی که برای پوشاندن شرارت، کج بودن رفتار و خلق و خو و پنهان کردن ضعف های شخصیتی و رفتاریشان به معنویت و مذهب پناه می برند. همین است که گاهی افراد ظاهرا دین محور را که می بینید رفتاری خلاف باورهای معنوی و اعتقادات دینی ما دارند. این تناقض های رفتاری حکایت از شخصیت معیوب و روان بیمار فرد دارد و این نیست که من فکر کنم دین مشکل دارد.

شما بی آنکه متوجه باشید گاهی زندگی تان را در معرض آسیب از سمت دیگران قرار می دهید و گاهی این آسیب های روحی، رفتاری و روانی جبران نمی شود. اجازه ندهید دیگران مسلط بر افکار، باورها و ارزشهای رفتاری شما شوند چرا که اگر اینطور باشد شما بازیچه ی دست آنها خواهید شد.

من را همین جا دنبال کنید البته اگر دوست داشتید و فکر کردید من چیزی بلد هستم که قابل انتقال به شما عزیز است. قصدم از اینستاگرامم خیر رساندن از طریق علم به دیگران بود اما یک سال اخیر بسیار اذیت شدم و بسیار تهمت شنیدم که به روانم آسیب زد. ترک کردنش را بر ماندن و اینگونه زندگی کردن ترجیح دادم که بالاخره اگر خواهان آن باشم می توانم بدون اذیت و مزاحمت و تهمت زمینه ی دیگری را که خداوند به برکت نیتم جلوی راهم بگذارد به دیگران انتقال دهم.

حق نگهدارتان و پایتان ثابت قدم در راه درستی و حقیقت

استاد فاطمی نیا در جلسه‌ای با ذکر چند نکته اخلاقی و عرفانی فرمود: خدمت آیت الله بهاالدینی رسیدم. گفتم آقا راز مقام و رتبه سید سکوت چه بود؟ آقا دست بالا آورد و اشاره به دهان کرد. خدا شاهد است الان مردم خیلی دست کم گرفته‌اند آبرو بردن را.

خدا چند گناه را سخت می‌بخشد:

1- عمداً نماز نخواندن

2- به ناحق آدم کشتن

3- عقوق والدین

4- آبرو بردن.

این گناهان این قدر نحس هستند که صاحبانشان گاهی موفق به توبه نمی‌شوند. پسر یکی از بزرگان علما که در زمان خودش استادالعلما بود، برای  تعریف می‌کرد: به پدرم گفتم پدر تو دریای علم هستی. اگر بنا باشد یک نصیحت به من بکنی چه می‌گویی؟ می‌گفت پدرم سرش را انداخت پایین. بعد سرش را بالا آورد و گفت آبروی کسی را نبر!» الان در زمان ما هیئتی‌ها، مسجدی‌ها و مقدس‌ها آبرو می‌برند.

عزیز من اسلام می‌خواهد آبروی فرد حفظ شود. شما با این مشکل داری؟ دقت کنید که بعضی‌ها با زبانشان می‌روند جهنم.

روایت داریم که می‌فرماید اغلب جهنمی‌ها، جهنمی زبان هستند. فکر نکنید همه شراب می‌خورند و از دیوار مردم بالا می‌روند. یک مشت مؤمن مقدس را می‌آورند جهنم. ای آقا تو که همیشه هیئت بودی! مسجد بودی! بله. توی صفوف جماعت می‌نشینند آبرو می‌برند.

امیرالمؤمنین به حارث همدانی می‌فرماید:

اگر هر چه را که می‌شنوی بگویی؛ دروغ گو هستی.

گناهکار چند نوع است:

عده‌ای گناه می‌کنند، بعد ناراحت و پشیمان می‌شوند؛ سوز و گداز دارند؛ توبه می‌کنند و هرگز فکر نمی‌کنند که روزی این توبه را بشکنند؛ اما دوباره می‌شکنند. دوباره، سه باره، ده باره. در حدیث داریم که این اگر در تمام توبه شکستن‌ها سوز و گداز واقعی داشته باشد، در نهایت بر شیطان پیروز می‌شود.

حدیثی از امام باقر(علیه السلام) است که حضرت می‌فرمایند : کسی که از ریختن آبرو و حیثیت مردم چشم‌پوشی کرده و آبروی آن‌ها را نریزد، خداوند در روز قیامت از گناهان او صرف‌نظر خواهد کرد

حفظ آبرو در نگاه قرآن

خداوند متعال در قرآن کریم برای حفظ آبرو و حیثیت مؤمنان اهمیت ویژه‌ای قائل شده است. از این رو، تحریم پاره‌ای از گناهان مانند غیبت، تجسّس بیجا، تهمت، سوء ظن، بازگویی عیب دیگران، مسخره کردن، بدزبانی و . به دلیل حفظ آبروی مؤمنان است. اموری که در ذیل یاد می‌شود، عوامل و زمینه‌هایی برای از میان بردن آبرو است که در قرآن کریم حرام شمرده شده است:

الف - حرمت سوءظن، تجسس، غیبت؛ یا أیّها الّذین ءامنوا اجتنبوا کثیراً من الظنّ إنّ بعض الظنّ إثم و لا تجسّسوا و لا یغتب بعضکم بعضاً».

ب - حرمت تهمت؛ و من یکسب خطیئة أو إثماً ثمّ یرم به بریئاً فقد احتمل بهتاناً و إثماً مبیناً».

ج - تمسخر؛یا أیّها الّذین ءامنوا لا یسخر قوم من قوم».

د - بدزبانی؛ و لا تنابزوا بالألقاب بئس الاسم الفسوق بعد الإیمان».

ه - اشاعه‌ی فحشا؛ إنّ الّذین یحبّون أن تشیع الفاحشة فی الّذین ءامنوا».

و - فاش کردن عیوب مؤمنان؛ لا یحبّ اللّه الجهر بالسّوء من القول إلاّ من ظلم».

ریختن آبروی مؤمن از گناهان بزرگ است

در حدیثی از رسول گرامی اسلام توهین، بدگویی و اهانت به شخص مؤمن موجب فسق عنوان شده و اگر با مؤمنی بجنگند، نشانه کفر است.

بخش دیگری از حدیث بیان می‌کند که خوردن گوشت افراد با ایمان حرام است .این نکته  منظور از این حدیثی از امام باقر(علیه السلام) است که حضرت می‌فرمایند :

کسی که از ریختن آبرو و حیثیت مردم چشم‌پوشی کرده و آبروی آن‌ها را نریزد، خداوند در روز قیامت از گناهان او صرف‌نظر خواهد کرد.

آبروی افراد را ریختن کار ساده‌ای نیست و از نظر اسلام آبرو بسیار اهمیت داشته و ریختن آبروی مؤمن از گناهان بزرگ است.

ریختن ابروی مسلمان گناهی نابخشودنی است

قرآن کریم مؤمنان را از هرگونه قضاوت درباره دیگران بدون علم و آگاهی ممنوع کرده است، چنان که فرمود : ولاتقفُ ما لیس لک به علمُ انّ السّمع و البَصرَ والفؤاد کلّ اولئک کان عنهُ مسئولاً»

چیزی را که به آن علم و آگاهی نداری دنبال مکن زیرا گوش و چشم و دل ، همه در پیشگاه خدای متعال مورد سؤال خواهد گرفت.

بعضی چیزها بسیار گران به دست می‌آیند، ولی بسیار ارزان از دست می‌روند. شاید نتوان باور کرد که پس از ایمان، چیزی گران‌تر از آبروی مسلمان وجود ندارد. آبروی یک فرد محصول یک عمر زندگی ، تلاش و سختی است که ممکن است در یک لحظه از دست برود، بنابراین گناهی نیز بالاتر و بزرگ‌تر از ریختن آبروی مسلمان وجود ندارد.

خیلی وقتا توی زندگی مون نیاز به حمایت داریم. حمایت خانواده، همسر، فرزند، جوامعی که توش حضور داریم به هر دلیلی. خیلی وقتا احساس می کنیم خیلی ها بی دلیل باهامون لج اند، چشم ندارن ما رو ببینن، رفتارهای پرخاشگرانه دارن به هزار دلیل نامعلوم ذهنی یا روانی که از ما توی ذهن شون نقش بسته، آدمهای پرتوقعی هستن که بخاطر ویژگی منفی توجه طلبی که دارن نمیتونن همنشین موفق و مؤثری واسمون باشن و کینه توزی های عجیب و غریب و البته نامعلوم. اینا که خب معلومه ما نیازی به حمایت شون نداریم و نخواهیم داشت. اما بحث حمایت توی زندگی با خانواده، همسر و فرزندمون بسیار مهمه. اتفاقاً اینجاهاست که ما می تونیم یاد بگیریم چطور میتونیم حمایتگر خوبی برای جوامع بعدی مون باشیم.

کودکی رو درنظر بگیرین که کار اشتباهی انجام داده و وقتی مادر یا پدر متوجه اون اشتباه میشن چه رفتار یا عکس العملی در مقابل اون میتونن داشته باشن؟ یک والد مؤثر و حامی که نقش حمایتگری رو در زندگی کودک ایفا میکنه بجای سرزنش، مؤاخذه، سرکوفت،ناسزا و گرفتن اعتماد به نفس کودکش (با سوال هایی مثل این: چرا این کار و کردی؟ مگه نگفته بودم این کار و نکن، مگه نگفته بودم من از این کار خوشم نمیاد، مگه صدبار نگفتم این بی ادبیه، باید این کار رو می کردی به جای اینکه بی عقلی کنی، چرا عقلتو به کار ننداختی و حرفهایی بدتر از اینها که پر از چراها و بایدهای سرزنش کننده است) رفتار حمایتگرانه داشته باشه. مثل اینکه درسته کارت اشتباه بوده اما میدونم گاهی هم پیش میاد اشتباه کنی اما به جاش به فکر جبرانش هستی! درسته که تو اشتباه کردی ولی میتونیم باهم درستش کنیم اونم با جایگزین کردن رفتار درست. ما میتونیم به جای داشتن نقش یک والد سرزنشگر که مدام در پی انتقاد و سرزنش و مواخذه است، در کلام، رفتار و نگاه مون حمایت کردن رو به کودک یا نفر مقابل مون در نقش همسر، خواهر، برادر، پدر یا مادر القا کنیم.

مطمئن باشم اگه رفتارم در هر موقعیتی که هستم چه نقش فرزندی، چه نقش والدی، چه نقش همسری و چه نقش های اجتماعی ، نقشِ والد سرزنشگر باشه نه تنها دوست داشته نخواهم شد بلکه اعتماد کردن به این افراد و ثبات شخصیت داشتن و البته انتظار داشتن رفتارهای صحیح از آنها کاری بس بیهوده خواهد بود.

والد سرزنشگر، پرتوقع و زودرنج و حساس و پرتملکه و والد حامی توی همه شرایطی حتی توی اشتباهات نسبت به خودش همه جوره هواتو بازم داره و ازت حمایت میکنه.

خیلی وقت پیش داستان خیانتی رو به همسری شنیدم و دیدم در قبال این چنین رفتار نادرستی همسر اون فرد در مقابل عذرخواهی و شرمندگی همسرش، چطور نقش یک والد حامی رو واسش داشت که: درسته تو به من خیانت کردی( به هر دلیل موجه یا غیرموجهی) اما من میبخشمت و بازم کنارت خواهم موند و ازت حمایت می کنم.»

البته که خیلی وقتا باید حواسمم باشه این حمایتگری بسته به میزان ظرفیت و رفتار هر فردی میتونه متفاوت باشه

نیاز به موفقیت: Need for Achievement

انسان ها بر طبق ویژگی های شخصیتی شان نیازها و تمایلات متفاوتی از یکدیگر دارند. همه ی ما نمی توانیم به این مهارت دست یابیم تا در زندگی هدفی یا اهدافی را برای خود درنظر بگیریم و تلاش کنیم تا در زمان معین و مشخصی به آن برسیم. عده ای از ما هستند که باری به هر سمت و جهت زندگی می کنند. به این معنا که لازمه ی داشتن یک زندگی موفق و سالم را نمی دانند و البته که اگر هدفی برای موفقیت درنظر می داشتند مراقبت های بیشتری نیز در انتخاب های زندگی خود اعم از استفاده از زمان به صورت مفیدتر و یا انتخاب همراهان و دوستانی که در مسیر اهداف آنها قرار دارند می کردند.

به این صورت است که هر کدام از ما تفاوت های عمده ی زیادی در زندگی و رفتار هم مشاهده می کنیم. حال روی صحبتم با آن دسته از افرادی است که نیاز به موفقیت را برای داشتن حال خوب و احساس بهتری نسبت به خود برای کسب احساس ارزشمندی مدنظر قرار داده اند.

نیاز به موفقیت به این معناست که فرد، دوست دارد مدام و پیوسته برای خود، هدف گذاری کرده و با تلاش و کوشش، به اهدافی که تعیین کرده دست پیدا کند.

مک کللند یکی از نظریه پردازان انگیزشی توضیح می‌دهد که چنین افرادی، کار فردی را به کار تیمی ترجیح می دهند.چون در کار تیمی، ممکن است عملکرد ضعیف دیگران، به مانعی برای موفق‌شان تبدیل شود.

هم‌چنین می‌کوشند هدف‌هایی با سطح دشواری متوسط را انتخاب کنند. چون هدف‌های بسیار دشوار، امکان دستیابی به هدف و تجربه‌ی موفقیت را از آن‌ها می‌گیرند. دستیابی به هدف‌های بسیار ساده هم، حس موفقیت را القا نمی‌کند.

او ویژگی‌های دیگری هم برای افرادی که نیاز به موفقیت در آن‌ها قوی است بیان می‌کند. از جمله این‌که برای این افراد، بازخورد بسیار مهم است. آن‌ها باید نتیجه‌ی موفقیت‌شان را ببینند و حس کنند که دیگران موفقیت آن‌ها را به رسمیت می‌شناسند.

من ایستاده ام در امتداد فصلی سرد.

سوز سرما انگشتان دستم را گس کرده است!

درست مثل طعم خرمالویی که روزها در یخچال کسی سراغش را نگرفته است!

درست مثل پرنده ای مهاجر که در آغاز راه کوچ از فصلی گرم به فصلی سرد دلش برای تمام دلخوشی های زندگی قبلیش تنگ می شود.

من ایستاده ام در امتداد راهی تاریک.

توان ایستادن ندارم. پاهایم رمق هایش را در روزهای گذشته ی عمرم جا گذاشته اند!

چشمانم راه به جایی نمی برد. کور شده ام. چراغی در دست ندارم. ایستاده ام در انتهای شاهراهی که انتهای خطوط بی انتهایش مقصدی را نشانم نمیدهد. .

منتظرم پیام آوری از آسمان از انتهای راه برسد و برایم نور بیاورد؛

امید به دستم بدهد!

مرا برساند به انتهای راه زندگی

و سرم را برگردانم و ببینم راهی را که رفته ام درست بوده است. انتهایش نور و خوشبختی منتظرم ایستاده بودند!

من ایستاده ام میان دیوارهای خرابه ی این شهر؛

و برای تسلای دلم اندکی آرزو از دخترِ موطلایی خانه ی همسایه قرض گرفته ام!

راستش صبح ها که به مقصد هیچ کجا خانه را ترک می گویم

دخترِ موطلایی همسایه، لبخندن کوله باری از امید را پشتش می اندازد و دست در دست کودکش نورهای سبز را به خط های سفید خیابان می پاشد

پاهایش را استوار از پی هم می گذارد و شانه هایش ابرهای سفید آسمان را نشانه می رود.

امروز باران بارید.

از پنجره ی خانه به پایین خیره شده بودم.

دختر موطلایی همسایه، آن روبرو در خانه ای را می کوبید و کاسه ای را که بخار داغ آش از پی اش به هوا می دوید به پیرزن همسایه تعارف می کرد

آرزوهایم مرده اند!

دلم می خواهد روزی دخترموطلایی همسایه در خانه ی ما را بکوبد. شاید با قدمهایش معجزه ای برایم بیاورد.

سالها گذشتند. از پی هم و تند و تند. روزهایی که سخت گذشتند را فراموش نکرده ام. روزهایی که بارها و بارها زمین خوردم. ساعتها و گاهی روزها اشک می ریختم و دلسرد می شدم.هدفهایم نقش بر آب شد. نرسیدم. باید از نو شروع می کردم. همه چیز را. باید عبور می کردم. اما گاهی فقط خودمان می دانیم چه روزها داشتیم و چه لحظاتی که به تنهایی سپری کردیم و هیچ کس جز خودمان نبود که بهمان دلداری دهد که اگر زخم خوردی، اگر زخم زدند عیبی ندارد بلند شو. جهان طوری برنامه ریزی شده که حتی اگر نتوانستی حرفهایت را بزنی، حتی اگر مجبور شدی بگذری و رو برگردانی از آنچه که بود و احساساتت را خفه کردی تا آبروی کسی نرود. مجبور شدی سکوت کنی تا بعضی ها بالا بمانند و کسی نداند که چه گذشت به نظرم دنیا قابلیت این را در خودش جای داده که کسی نتواند از کارمای عملش فرار کند. روزهای زیادی گذشته است از آن روزهای تلخ، سیاه و سخت. درست یادم هست تمام آن روزهایی را که من ظاهراً شکست خورده بودم چون سرمایه ی عمرم را باخته بودم. ارزان فروخته بودم. عمری که دیگر هیچ وقت برنگشت و قرار هم نبود بازگردد. هیچ کس حالم را نپرسید. تمام آنهایی که خیال می کردم تمام آن سالها قدر محبت را خوب دانسته اند. به خودم می گفتم حتی اگر تنها یک محبت من یادشان باشد حتماً سراغی ازم خواهند گرفت اما خیالم باطل بود. هیچ کس نفهمید تمام آن ماه ها با یادآوری خاطرات گذشته ام و جنگیدن برای هیچ که در ازایش جوانیم را داده بودم اما در نهایت چه رفتارهایی را تحمل کرده بودم چطور بر من گذشت. هیچ کس نفهمید دو ماه خودم را در خانه حبس کرده بودم. صبح ها زل می زدم به دیوار و به شکستن دیوار زندگیم به دست دیگران خیره می شدم. اشک می ریختم و ساعتها بر تنهایی ام بعد آن همه سال فداکاری و زحمت می گریستم. من سالها سرمایه گذاری کرده بودم. هیچ کس سراغی از من نگرفت. حتی آنها که دوست خطاب شان می کردم. دوماه افسردگی دمارم را درآورده بود. اما من قوی بودم. هیچ کس نفهمید تا به امروز چه بر من گذشت. خودم نمی دانم چطور دوام آوردم، حتی بلند شدم. از نو. همه چیز را بعد از سالها از دست دادن باید از نو شروع می کردم. اول از همه باید خودم را می ساختم. خیلی سخت بود. هنوز که اینها را می نویسم بغض راه گلویم را می بندد. باید همه چیز را عوض می کردم. باید به خودم نشان می دادم که تو آدم کم آوردن نیستی. اولین چیزی که باید با خودم کنار می آمدم سوا کردن آدم دین دار با بی دین و یا ظاهراً دینی بود. من آدم معتقدی بودم و هستم. خیلی ها را دیده بودم که با ضربه ای ناگهانی از همین آدمهای ظاهری و ریاکار دینی چطور از تمام عقایدشان کنار کشیده بودند. ولی من خدا را دوست داشتم. همو بود که تمام روزهای سخت را کنارم ماند، دستم را گرفت. معرفت را در حقم تمام کرد. مرهم تنهایی هایم بود و به قلبم آرامش می بخشید. من راحت این مسیر را انتخاب نکرده بودم. سالها رنج کشیده بودم تا عقایدم را بسازم. خدا هست، خدا می بیند و خدا میشنود. اوست که تمیز می دهد آدمهای اهل معرفت و با چشم رویش را در قبال بی معرفتی و بی حرمتی های دیگر بندگانش.

یادم هست آن اوایل پر از خشم و نفرت بودم. اتفاقی که برایم افتاده بود هیچ توجیحی نداشت. اشتباه و نادانی یک نفر در قبال مسئولیت خودش و محبت من که هیچ مسئولیت شخصی در قبال انجام آن کار نداشتم و بابتش دستمزی هم دریافت نمی کردم حتی سالها در قبال خیلی کارها هیچ دستمزی دریافت نکرده بودم باعث شده بود یک عمر از آن شخص متنفر باشم. اما این تنفر چه سودی برایم داشت. هیچ! این تنفر من را خراب تر می کرد. عقده های درونم را متولد می کرد. من آدم اهل تنفر نبودم. دلم نمی خواست یک عمر با نفرت زندگی کنم و این را همه جا درون روانم حمل کنم.

داستان زندگی من یا به عبارتی داستان های زندگی من که هیچ کس جز خدا و نفراتی که در آن دخیل بودند هیچ وقت فاش نخواهد شد. هیچ وقت کسی نخواهد فهمید در پس تمام آن رنج هایی که کشیدم و زخم هایی که بر قلبم نشست و دلی که شکست نه فقط ترک برنداشت چه روزهای سختی بر من گذشت.

اکنون که این متن را می نویسم بر این باورم که تا پایان عمرمان در این دنیا همیشه حرفهایی باید درون قلبت بماند و کسی نداند چه بود، چه شد و چه گذشت. انگار این ناگفته ها درونت را وسیع تر، بزرگوارتر و بخشنده تر خواهد کرد. البته که مرور زمان و تولدی دوباره لازم است که بفهمی چطور زندگی کنی و با چه کسانی.

امروز و در این شب بلند زمستان 98 در این نقطه که ایستاده ام تنها خدا می داند که بغض هایی که فرو بُردم و دم برنیاوردم و چه شبها که تا صبح با چشمانی خیس سر بر بالشتم گذاشتم و آرام برای خودم اشک ریختم. خودِ مظلومم که حق هایی که له شد و در پسش حرفهایی که خورده شد تا آن روزی که در پیشگاه حضرت حق بایستم که او می داند و بس و همین برایم کافیست.

در این شب بلند است که تصمیم گرفته ام دیگر هرگز به گذشته برنگردم و عبور کنم از تمام بی معرفتی ها، پشت سر حرف زدن ها، بدگویی ها و بد دلی هایی که نصیبم شد و بعضی ها چه کمر همتی بسته اند در نفرت و بدگویی و خراب کردن چهره ی آدمهایی که روحشان از حرفهایی که پشت سرشان گفته می شود خبر ندارد.

در این شب بلند ترک می گویم تمام گذشته ام را و فراموش می کنم تمام آنهایی که روزهایی را باهشان گذراندم و بعدها فهمیدم آدمها در چهره ی دوست گاهی همان دشمنانی می شوند که زندگیت را با موجی از کینه های نادانسته خودت دستخوش انرژی های منفی و تنگ نظری هایشان می کنند.

می گذرم از تمام تان و برایتان آرزوی خیر و مهر و عشق می کنم. دیگر هیچ وقت به یاد نخواهم آورد چه کسانی را به زندگیم راه دادم که شهامت روبرو شدن با چهره ی واقعی شان را نداشتند. باید جرات این را بدست می آوردم که گاهی باید تمام شناسه ها را پاک کرد. گاهی باید شماره های آشنا را دیگر نشناخت تا با آرامش به مسیر و راهی که انتخاب کرده ای زندگیت را بسازی ادامه بدهی.

آموختم دلی که خالی ز هر کینه است و وسعتش قد دریاهاست روزی دریای مهر پروردگار را در آغوشش جای خواهد داد.

خداوندا پناهم باش درست مثل همیشه که دستم را گرفتی و بلندم کردی و سربلند بیرونم آوردی.

بدرود

در مسیر برگشت زنی را دیدم که پریشان و سراسیمه به ماشینی چشم دوخته بود که از آن پیاده شده بود. گریه هایش پشت سرش در هوا می پیچید و پاهایش رمق ایستادن نداشتند. ماشین رفته بود که زن خودش را روی زمین انداخت. بسته ها را از روی زمین برداشت همانطور که اشک می ریخت بلندبلند فریاد می زد: لعنت به تو که زندگیم را سیاه کردی با تهمت، بدبینی و عشقی که سرانجامش دروغ و هر روز تهمت شنیدن بود. سعی کردم سکوت کنم و به زن اجازه دهم گریه اش را بکند. گریه هایی که بیشتر شبیه فریاد بود. درست مثل کسی که امروز شنیده باشد سرطان دارد و باورش برایش سخت ترین کار زندگی اش باشد. کنار زن روی زمین نشستم. زن آنقدر اشک می ریخت که تمام صورتش خیس بود. دستم را روی سرش گذاشتم و گفتم: درکت می کنم زندگی کردن با کسی که به جای عشق و محبت، بتو تهمت می زند و شاید هر روز به هر وسیله ای این تهمت ها را برایت تکرار می کند چقدر سخت است. درکت می کنم زندگی کردن با آدمی که دو چهره دارد چقدر سخت است. من آن زن را می شناختم. هر روز از همان کوچه رد می شد. ولی من را ندیده بود. زن هنوز هم داشت اشک می ریخت. هیچ نمی گفت.فقط اشک می ریخت. آنقدر اشک ریخته بود که توان بلند شدن نداشت. ناخواسته اشک هایم جاری شد.

نمی دانم چادر خاکی، کوچه و آن پرچم های سیاه آویزان شده به ستون ها که نام فاطمه بر آن حک شده بود چه ارتباطی به من و آن زن داشت و اشک هایی که از سوز دل بر روی سنگفرش های خیابان می چکید!

من هر روز از پنجره ی اتاقم سایه ی آن زن را که هر روز از آن کوچه ی همیشگی می گذشت می دیدم. حتی وقت هایی که پاهایش رمقی برای ادامه نداشته است. کوچه ای که پرچم های سیاهش این روزها هر روز به من سلام می دهند.

حرمت شکسته اید؟ من در همین روزها در کوچه هر روز می بینم زنی را که حرمتش شکسته می شود

جگر سوخته شنیده اید.

درمانی برای جگر سوخته سراغ دارید؟؟

این روزها پنجره ی اتاقم مأمن روزهای سخت و تاریکم شده است. هروقت دلم می گیرد و دلم میخواهد رنج هایم را برای آسمان بازگو کنم می نشینم روبرویش و برایش حرف می زنم. لیوان چایم را هورت می کشم همان طور که اشک هایم روی گونه هایم می غلتد گرمای اشکهایم مرا یاد روزهای سخت سالهای گذشته ام می اندازد. همان روزها که فریادم را هیچ کسی نمی شنید. خروارها غصه را در اعماق قلبم دفن کردم تا کسی نفهمد آنچه بر من گذشت چه بود و چگونه بود. این را مطمئنم هیچ کسی تاب تحمل این چنین زندگی را ندارد. این را مطمئنم هر کسی جای من بود لحظه ای دوام نمی آورد. زن ها در جامعه ی مردسالار ما موجوداتی ضعیف و توسری خور حساب می شوند. حکم زندانی را دارند که اجازه ندارند رشد کنند، به علایق و خواسته هایشان توجه کنند. در این سالها ن بسیاری را دیده ام که برده ای حلقه به گوش محسوب شده اند. پای قصه ی غصه هایی نشسته ام که در نهایت جز لعن و نفرین عایدی نداشته است.

احساس می کنم زنی هستم در آستانه ی 50 سالگیم! آنقدر خسته از زندگی و خسته از جامعه ای که فریاد ن سرکوب می شود و حق هایی مسلم که از زندگی شان گرفته میشود.

امروز به این فکر می کردم شاید اگر تمام آنهایی که خودکشی کردند جایی شنیده می شدند، درک می شدند، به خواسته ها و آرزوهایشان مهر سرکوب شدن خورده نمی شد شاید آنها هنوز بین مان نفس می کشیدند و برای داشتن یک زندگی سالم و نه محدود و سرکوب شده هر روز با امیدواری تلاش می کردند.

دست مادر و پدرم را می بوسم که هیچ گاه در تربیت شان محدودیت و حقارت و تو سری خوردن را جای ندادند و هر کاری برای رشد لازم داشتم بی هیچ منت و درخواست پاداشی در اختیارم قرار گذاشتند.

به عنوان کسی که سالها در کتابهای روان شناسی غوطه خورده ام و روزها و شبهایم وقف این رشته شد به شما می گویم اگر از من بپرسند بهترین سکوی پرش به سمت رشد و تعالی چیست اولین گزینه ام اعتماد است. چیزی که پدر و مادرم سالها مرا با آن رشد دادند و باعث شد هیچ گاه پایم به سمت بدی و رندی و سوءاستفاده کردن از دیگری نلغزد.

در فضای اعتماد است که صمیمیت شکل می گیرد و فرد می تواند باخیالی آسوده به زندگی ادامه دهد و نگران تهمت ها، قضاوت ها و یا حتی فضای آشفته ی جامعه اش نشود

خوب می دانم خدا چه ناگهانی می رسد و تو را در آغوشش می گیرد بخاطر تمام سختی ها و رنج هایی که برده ای

همیشه لازم نیست به دیگران نشان دهیم ما چقدر قوی هستیم. گاهی هم لازم است در اوج قدرت و توانمندی هایی که داریم واقعیت ضعف انسان و ناتوانیش را در هستی و آفرینش نشان دهیم که جز او کسی نیست که بتواند فریادرس روزهای سخت و رنج هایت شود.

خدایا مرا در آغوش بگیر پاهایم چه ضعیف اند برای ادامه ی راه و سختی هایم چه بسیارند اگر رهایم کنی. من همان بنده ات هستم که سالها بخاطر حفظ ارزشهایم جنگیده ام، چه تهمت ها که شنیدم و چه حرفها که شنیدنش در توان همسالانم نبود. این را مطمئنم. اما شنیده ام داستان یوسف را و دلخوشم به اینکه تو می بینی، میدانی و به وقتش جبران و عقابش با توست.

وقتی نمی توانی حقی را اثبات کنی انگار چیزی برای از دست دادن نداری. مادیات رنگ می بازند. تنهایی پر می شود قد یک بیابان خشک و بی آب و علف و تو تنها و سرگردان به دنبال مسیر و مقصدی می گردی تا تو را به حق برساند.

دارم فکر می کنم به آن لحظه ای که حسین علیه السلام دارایی هایش را یک به یک از دست می داد. از جان عزیزتر هم هست؟ آیا کسی می تواند بگوید مال برایم عزیزتر از جان است؟ با خودم فکر می کنم به آن لحظه ای که گلوی کوچکترین دلبندش در تیررس دشمن پاره پاره شد! دارم فکر می کنم به آن لحظه ای که بدن یگانه مرد و تکیه گاهش پاره پاره شد. آن لحظات حسین علیه السلام در کدامین نقطه ایستاده بود که رسمش جوانمردی و مردانگی بود! دارم فکر می کنم حضرت زینب برای احقاق حق خانواده اش، پدر و مادرش، برادر و جگر گوشه هایش به کدامین دادگاه شکایت بُرد که حق را بستاند. سالها گذشته است و آن حق هایی که خورده و پایمال شد.

حق! شده برای اثبات حق خودتان صرفاً اشک بریزید! نتوانید حق تان را بستانید! شده بهتان ظلم شود و نتوانید آن ظلم را اثبات کنید؟ شده جان تان را معامله کنید برای مرگ تا از نتوانستن برای اثبات حق تان لحظه ای زنده نباشید!

روبروی گنبد طلا نشسته بودم. اشک هایم داغ بود و سوز سرما صورتم را می سوزاند. شهادت بود. سخت بود. نوحه خوان از چادر خاکی می خواند و می گفت و گریه می کرد. من همانطور اشک می ریختم. سوز سرما هنوز هم اذیتم می کرد و حرفهایی که جگرم را آتش زده بود.

انگشت اشاره ام را به سمت حضرت نشانه بُردم. اشک هایم را نشانه گذاشتم. دهانم خشک شده بود. فریادهایی که گلویم را روزها فشرده بود و قلبی که شکسته و جگری که سوخته بود.

من نمی دانم و نخواندم فاطمه سلام الله علیها نفرین کرده بود بر ظلم هایی که به ناحق در کوچه و پشت در بر او و اهلش روا داشتند یا نه!

دیگر تصمیم را گرفته بودم. آنقدر بغض هایم گلویم را فشرده بود که نمی دانستم راهی که دارم می روم اشتباه است یا درست!

شب بود.

رو کردم به آسمان شب و گفتم: خدایا اگر راهی که میرم اشتباه است و موجب شر و زیان مرا به هر وسیله ای منصرف به انجامش بگردان!

بازگشتم . پایم نرسید! خدا چه خوب میداند در حالی که ما هیچ نمی دانیم.

و عسی ان تکرهوا شی ٌ و هو خیر لکم و عسی ان تحبوا شیٌ و هو شر لکم و الله یعلم و انتم لا تعلمون؛

چه بسا آن چیزی را که کراهت دارید شر شما  در آن باشد و چه بسا آن چیزی را دوست دارید شر شما در آن باشد و خدا میداند و شما نمی دانید.

نمی دانم امروز چرا و چطور شد! اما صدایم امروز در آسمان بود. نزد حضرت رضا و صاحب عزای این روز.

یک نفر نوشته بود: مادر امروز پاداش می دهد سختی هایی را که در راهش و نامش کشیده ای.

مادر مهربان من؛ ای امید روزهای تلخ و تنهایی هایم؛

ما را لحظه ای به خودمان وامگذار که ظلم کنیم و باعث نفرین کسی باشیم که مظلوم واقع شده و نتوانسته حقی را اثبات کند چرا که گاهی این نفرین ها  و شکایت ها و لرزاندن دل مظلوم حسابش با خداست.

عده ای دوست در یک میهمانی شام گرد هم جمع شده بودند. هر یک از آن‎ها خاطراتی از گذشته تعریف می‎کردند.

یک نفر پرسید:

بهترین روز عمرتان کدام روز بوده است؟»

زن و شوهری گفتند:

بهترین روز عمر ما روزی بوده که ما با هم آشنا شدیم.»

زنی گفت:

بهترین روز زندگی‎ام روزی بود که نخستین فرزندم به دنیا آمد.»

مردی گفت:

روزی که از کارم اخراج شدم، بهترین و بدترین روز عمرم بوده، آن روز باعث شد که روی پای خودم بایستم و راه تازه ای را شروع کنم و از آن روز به بعد از هر قسمت زندگی‎ام راضی هستم.»

این گفت و گو ادامه داشت تا این که نوبت به زنی رسید که تا آن هنگام ساکت بود. از او پرسید:

بهترین روز عمر تو چه روزی بوده است؟»

زن گفت:

بهترین روز زندگی من امروز است، زیرا امروز روزی است که بیش از همه ی روزها برایم ارزشمند است. من نمی توانم دیروز را به دست بیاورم و آینده هم مال من نیست. اما امروز مال من است تا آن را هر طوری که می خواهم بگذرانم و از آنجا که امروز تازه است و من هنوز زنده هستم، پس امروز بهترین روز من است و خدا را برای این شکر می‎کنم.»

یادمه سنم که کمتر بود همه ی آدما رو آبی آبی می دیدم. درست مثل آسمون صاف و زلال و شفاف. هیچ وقت فکر نمی کردم غیر این ممکنه وجود هم داشته باشه. درس دانشگاهم که تموم شد به سفارش یکی از همکارای خواهرم وارد مدرسه ی سما شدم. سما مقطع دبیرستان و البته دخترونه! حتماً میتونید تصور کنید یک تازه فارغ التحصیل از محیط گرم و نرم دانشگاه که طبیعتاً زمان ما خیلی دانشگاه بهشت بود وقتی وارد دنیای بی شرف کار میشه چقدر همه چیز واسش عجیب میاد. پر از انرژی و هیجان بودم. هیجان و انگیزه. کارم رو با ذوق تمام انجام می دادم. مسئول سیستم قبلی اونجا خانمی بود که باردار شده بود و باید میرفت مرخصی زایمان!

مدیر کم کم ازم خوشش اومده بود. هر روز بیشتر ازم میخواست بمونم تا کارهاشو انجام بدم. کم کم با بچه های مدرسه دوست شده بودم. معلم ها زنگ تفریح میومدن پیشم تا کارهاشون و سوالات شون رو ازم بپرسن. منم داشتم به اون فضا و محیط خوب انس می گرفتم. خصوصاً وقتی آخر وقت کیفم رو جمع می کردم تا راهی خونه بشم وقتی تعارف مدیر رو برای رسوندنم درب منزل رد می کردم و لبخند رضایتش رو در قبال کار اون روزم دریافت می کردم احساس میکردم چقدر بزرگ شدم. میتونم مسئولیت قبول کنم و کاری رو به خوبی انجام بدم.

همه چیز داشت خوب پیش میرفت. حتی خواهرم سفارشمو کرده بود تا من به صورت دائمی اونجا دستم بند بشه و برم سرکار. مدیرم راضی بود و البته هر روز این رو بیشتر بهم نشون میداد. هیچ وقت اون لبخندش یادم نرفت. منم با همون تفکر سفید و آبی در مورد آدمها داشتم زندگی می کردم.

مدرسه قرار بود جشنی برگزار کنه به یه مناسبته کوفتی! یادم نیست دقیقش! مدیر ازم خواسته بود فیلم و عکس های مراسمات و نوشته ها رو واسش شیک و تمیز درست کنم و تحویل بدم واسه ی برگزاری مجلس آبرو!

کارم تموم شده بود و دوبار محتوا رو چک کرده بودم که کاری از قلم نیافتاده باشه. همه چیز مرتب بود و با مدیر هم هماهنگ کرده بودم که چنین کردم و چنان. اومدم برم دیدم مسئول قبلی وارد اتاق شد و بعد سلام و احوالپرسی زارت نشست پشت سیستمم. منم مالک اونجا نبودم که اعتراضی داشته باشم و رفتم.

وسایلمو جمع کردم و راهی منزل شدم. فرداصبح توی راه بودم خوشحال و خندان که قراره امروز برای مدیر آبرو بخرم. رسیدم مدرسه که دیدم مدیر ناراحت و عصبانی منتظر اومدن منه!

پسورد سیستم رو من داشتم و مدیر و البته مسئول قبلی. رسیدم پشت میز و مدیر ناراحت که کو فایل! فایلی که درست کرده بودی؟ منم خوشحال که ناراحتی نداره اینهاش!!!!!

کو پس؟ خودم درست کرده بودم! روی دسکتاپ گذاشتمش! سیستم رو زیر و رو کردم! نبود! نبود! یعنی چی شده؟!!!

فایل پاک شده بود به هر دلیلی! صدای جا افتادنم توی مدرسه و رضایت مدیر به گوش خیلی ها رسیده بود. خودم شنیده بودم که می گفتند این نیروی جدید خیلی مدیر روش حساب می کنه!

خلاصه اذیت تون نکنم کمی بعدتر واضح تر فهمیدم مسئول قبلی به دلیل حسادت و تنگ نظری و وابستگی شدید به کارش که دلش میخواست کسی جاشو نگیره فایلی که من درست کرده بودم رو از دست پاک کرده بود تا

دنیای کثافت کار و آدمهای مریض محرز! جریان کار من اونجا تموم شد و من نتونستم کثافت روح اون زن حقیر رو اثبات کنم. کمی بعدتر وارد جای عوضی تری شدم که تمام شکست های زندگیم و افتضاحات روحیم رو مدیون اونجام!

توی اون جای جدید فهمیدم اون خانم مسئول قبلی زن مدیر اینجاست! هیچ وقت نتونستم حقارت اون آدم رو فراموش کنم! البته که سالهای بعد بخاطر برخورد خوب اون مدیر سعی کردم نجاسات روحی زنش رو فراموش کنم.

الان که اینها رو مینویسم همه چیز به مرور زمان واسم مثل روز روشن شد. کم کم فهمیدم جای جدید آدمهاش سیاه سیاه بودن! من چیزهایی اونجا دیدم که توی سن کم باورم نمیشد حتی معنای خیلی چیزها رو نمی فهمیدم. درست مثل بچه ای که نمیدونه از کجا و چطوری بوجود اومده من هم معنای خیلی رفتارهای کثیف رو نمیفهمیدم! روحم پاک پاک بود و کاش و صد کاش که هیچ وقت پام به اون خرابه باز نمیشد!

کم کم فهمیدم مدیر و منشی و همکار متأهل و مجرد باهم ارتباط دارند! کم کم فهمیدم میشه زن داشت و نامرد نامرد و بیشرف بود! کم کم فهمیدم تعرض به جنس زن چقدر راحته و چقدر آدم در حد یک شیطان میتونه اونقدر کثیف و پست بشه که به اسم دین و ظاهر کثافت شخصیتش رو بپشونه و همه کاری بکنه!

من خیلی سنم کم بود! در چندسال اخیر که دوستام طلاق گرفتن و دیدم با چشمای خودم چطور همه چیزی رو که قبول داشتن و رعایت می کردن چطور همه چیز رو منکر شدن و همه چیز رو کنار گذاشتن فهمیدم من چقدر دیر فهمیدم آدمها آبی نیستن! آدمها میتونن روز عقد و ازدواج شون به دوست پسرشون پیام بدن تازه فهمیدم چقدر یک نفر میتونه عوضی باشه و چقدر من ساده در مورد این آدما فکر می کردم و چقدر خوب می دیدمشون. یادمه وقتی زیرآبمو زدن، تهمت ناموسی زدن، آشغال های ذهن شون رو بهم چسبوندن چقدر احساس بی پناهی کردم برای اثبات حق بودن و درست بودن خودم! چقدر افراد دین پرور، دین مدار دور و برم بود در قالب انسان که من اون ها رو در قالب دوست و انسان می دیدم! اما من ازون تهمتها و کثافت همنشینی ها نجات پیدا کردم ولی هیچ وقت یادم نرفت اون روزا که میرفتم حرم امام رضا و میگفتم به من نشون بده دور و برم رو، به من نشون بده کی دوستمه و کی دشمنم. بهم نشون بده باطن آدمایی که بهم ضربه زدن! و متأسفانه روز به روز بیشتر هویت این افراد رو دیدم. من که نشستم دارم زندگی می کنم و چرا باید بدونم فلانی به فلانی پیام داده! فلانی رو با فلانی دیدم و خیلی مزخرفات دیگه!

من از دین متنفر نشدم! از اعتقاداتم دست برنداشتم! خدا منو نجات داد و هیولاهایی رو که کنارم بودن با چهره ی واقعی شون دیدم. کم کم فهمیدم مدیر داخلی و منشی میتونن با هم رابطه داشته باشن ولی من خیلی ساده بودم که نفهمیدم! کم کم فهمیدم گاهی لازمه برای نشون ندادن چهره ی واقعیت به همسرت باید پنهان کاری کنی! موبایلتو رمز بذاری و البته در بیرون و در فضای مجازیت دین رو فریاد بزنی! کم کم فهمیدم میشه روز عقدکنون به دوست پسرت اعلام کنی چقدر پستی و چقدر میتونی با اعتقادات و احساسات کسی بازی کنی و مثل آب خوردن بری ازدواج کنی! کم کم فهمیدم دین یعنی چی و هر آدمی مثل خودش و امثال خودش رو دور و برش جمع میکنه واسه کسب اعتبار و آبرو!

من هنوزم دعامو توی حرم امام رضا از خدا میخوام! خدایا چهره ی واقعی آدمها رو خصوصاً اونها که دم از دینت میزنن ولی در پنهان یک کثافت به تمام معنان بهم نشون بده!

میخوام زندگیم پاک باشه از حضور این شیطان های دین پرست که با اعتقادات و احساسات و شرف یک انسان معتقد و با آبرو بازی می کنن!

من خیلی چیزا فهمیدم و خیلی چیزا دیدم و دهنم رو بستم اما در روزهای اخیر دیدم چقدر خوبه گذشته ی خودمو فراموش نکنم و فکر نکنم میتونم توی فضای مجازیم کلفت باشم و چهره ی معنوی و مومن و موجه و خیلی انسان از خودم نشون بدم!

کافیه خدا بخواد آبروی آدمی رو جایی به باد بده و کاری کنه که بفهمی اونه که آبرو دادت و از بی آبرو بودن نجاتت داد!

الهی هیچ وقت روی کثیف و نحس بعضی ها رو نبینم تا راه دینی رو که خدا روزیم کرد برعکس برم و بشم یکی مثل اونا!

میدونی از نظر من کثیف ترین آدما چه کسانی هستن؟

سالها توی روابط همسران غوطه خوردم کلاس درس، کتاب، کارگاه و حالا هم کارگاه پروفسور جان بزرگی و مشاوره های پیش از ازدواج!

کثیف ترین و بی شرف ترین آدما کسانی هستن که با روح و روان شریک زندگی شون بازی می کنن و البته خیانت کارن. خیانت هم یکی دو مورد نیست! مورد دیدم ازدواج کرده هنوز میره صفحه ی مجازی فلانی و چک میکنه! مورد دیدم ازدواج کرده چشم و حواسش پیش منشی و دوست دختر و دوست پسرشه و مورد دیدم هیچ خط قرمزی توی رابطه واسش تعریف نشده! من به این آدما میگم بی شرف!

اگر ندیده بودم هنوزم اون آدما رو آبی آبی می دیدم و ازشون یاد می کردم. برید به درک که حتماً تقاص احساسات پایمال شده ی فردی رو خواهید داد که با بی شرفی تمام پا روش گذاشتید و یک فرد معتقد رو تبدیل به یک آدم خشمگین و متنفر از تمام مناسبات کردید!

اشتباه نکنید خودمو نمیگم! انسان هایی رو میگم که در جریان زندگی شون و عملکردشون در حال حاضر هستم و میبینم چطور خط و جریان شون به یک باره عوض شد! اینها حاصل دسترنج همین مدل افراد بوده و هست.

خدایا ازت ممنونم که راه و مسیر زندگی من رو روشن و شفاف کردی با حضورت و کمکم کردی به مرور زمان حکمت و دلیل بسیاری اتفاقات رو بدونم!

ازدواج سخت ترین و مهمترین تصمیم زندگیمونه. تصمیمی که اگه با دقت و م از متخصصان امر در این زمینه باشه میتونه واسمون سکوی پرشی به سمت رشد و توسعه ی فردی، اجتماعی، خانوادگی و حتی تحصیلی باشه. در این بین بگذریم از اینایی که به این مسأله ساده نگاه کردند و مبناشون تنها ازدواج بوده و هست بدون اینکه بپرسن یا به مسایلی دقت کنن که بعدها زمینه ساز بسیاری از اختلافات و تنش ها میشه.

خانمه میگفت: همسرم همش سرش تو کتاب و کارشه. سال به سال رد میشه دریغ از اینی که ما رو مسافرت ببره، یا حتی توی شهر ما ماه به ماهم یک رستوران دورهم نمیریم!

آقاهه میگفت: خانمم سرش میگیرم، تهش از توی خیابون درمیاد، یا مهمونیه، یا خونه ی فک و فامیل و دورهمی هاشون، یا توی خرید لباس و این چیزا! خلاصه یک روز نشد این زن بشینه توی خونه کنار شوهرش، همش میگه من آزادی ندارم! من دلم میخواد وقتمو اونطوری که دلم میخواد بگذرونم! خلاصه که همش با هم اختلاف داریم.

برای داشتن یک ازدواج صحیح و سالم نیاز به گرفتن تست های مختلفی داریم تا خودمون و طرف مقابل مون رو از لحاظ مشترکات و تفاوت ها بسنجیم و تشخیص بدیم که آیا ازدواج مناسبی هست یا خیر؟ توی این زمینه یکی از تست هایی که گرفته میشه آزمون BNQ یا پرسشنامه ی نیازهای اساسی گلسر هستش که به ما کمک میکنه درصد نیازهای اساسی و نزدیکی اونها رو بهم تشخیص بدیم.

این آزمون سنجش خوبیه برای اینکه بدونیم درصد نیاز به آزادی، احساس تعلق و عشق، نیاز به بقا و نیاز به تفریح در ما چقدره و اگر جلوی این نیازها گرفته بشه چه عواقبی میتونه برای خود فرد و اطرافیان ایجاد کنه!

اینه که میگن اینقدر به دیگران خرده نگیریم. مانع داشتن نیاز به آزادی شون نشیم که بعضی رشد و شکوفایی شون رو در داشتن آزادی در انتخاب و امنیت داشتن در اون میدونن. وقتی اینها رو بدونیم دیگه نمیگیم چقدر اهل تفریح و خوش گذرونیه یا چقدر خونه گی و اهل رفت و آمد نیست!

دلم میخواد از سوگ بگم؛

دلم میخواد از سوگ بنویسم؛

دلم میخواد کاغذهایی داشتم که می فهمیدن نویسنده چه احساساتی رو پشت این برگهای الکترونیک پنهان کرده و با چه دردها و رنج هایی میتونه کلمات رو پشت هم ردیف کنه تا متنی درست شه و مخاطب برداشت ودرک درستی از فهم نویسنده اش بکنه.

دلم میخواد از رنج هایی بنویسم که پاهام توان تحملش رو نداشت اما انگار بعضی خلق شده اند برای درد و رنج کشیدن؛

انگار این رنج ها بخشی از زندگیت شده که باید بکشیش تا زندگیت بگذره؛

کاش میشد نوشت و گفت و حرف زد ولی همیشه بخش زیادی از آدمیزاد باید با خودش دفن بشه و جایی گفته و شنیده نشه اما این روزا حس می کنم یک آدم 70 ساله ام که با گذروندن این سالها50 سال پیر شد. خیلی یکهو.

این روزا دنبال معجزه ام؛ دلم میخواد معجزه بشه. معجزه ای که وقتی چشمامو باز کردم ببینم تمام اون رنج ها و روزای سخت تموم شد و میتونم آزادانه و بدون هیچ دغدغه ای کارهای مورد علاقه ام مثل درس خوندن، مثل مطالعه، مثل کلاس و تفریح رو داشته باشم.

بعضی رنج ها تو رو اسیر میکنن؛ اسیر

چقدر محتاج دعای آدمای خوبیم که خدا روشون رو هیچ وقت زمین نمیزنه. اگر شما جز اون آدم خوبای روزگاری که کسی ازت بدی ندیده و در خاطرش جا نگذاشتی، منم دعا کن و واسم انرژی مثبتت رو بفرست که چه خوبن آدمای مثبت و کسانی که بدی در ذهن کسی ازشون به یادگار نموند

بسیاری از ما وقتی به گذشته برمی گردیم و خاطراتمان را مرور می کنیم یادمان می آید گاهی آنقدر تحت تاثیر احساساتمان قرار می گرفتیم که دیگر حتی از صحبت در مورد مسائل خود و تقاضای کمک منصرف می شدیم . قدمی هم برای کنترل احساساتمان برنمی داشتیم و حتی به دنبال روش بهتری برای برخورد عاقلانه با آنها نبودیم. با اینکه سالها می گذرد هنوز هم فکر کردن به مسیری که آن روزها به عنوان یک نوجوان و یا جوان پیش رو داشتیم آشفته مان می کند.

از آن زمان تا کنون به اهمیت این موضوع کاملا پی برده و یادگرفته ام که در قبال احساساتم مسئولم. در این مقاله، مایلم 9 روش موثر که به من کمک کرد احساسات منفی ام را مهار و تحت اراده خود در آورم با شما دوستان در میان بگذارم.

1-  قدرتی را که در پس احساساتتان نهفته است بشناسید

هرچند اغلب دوست داریم در برابر دیگران فوق العاده منطقی جلوه کنیم اما واقعا اینگونه نیستیم. هرروز از روی بی فکری و تنها بر اساس آنچه احساس می کنیم تصمیمات عجولانه ای می گیریم که جز پشیمانی نتیجه ای برایمان ندارند. مطمئنا برای همه ما پیش آمده است که زمانی چیزهایی گفته و یا کارهایی کرده ایم و بعدها به دردسر افتاده و پشیمان شده ایم. بنابراین، آگاهی از تاثیری که احساسات منفی بر زندگی مان دارند اولین گام در مهار و کنترل آنهاست.

2- احساسات ما همیشه بیانگر واقعیت نیستند

تنها به این خاطر که احساس خاصی داریم نمی توان  آن را واقعی دانست. مثلا ممکن است احساس شکست و درماندگی کنیم ، احساس کنیم دوست داشتنی نیستم و یا اینکه بی استعداد و کند ذهنیم. اما هیچ یک از اینها به این معنا نیست که ما واقعا اینگونه هستیم. اغلب اوقات درک ما از واقعیت، تنها برگرفته از تاثیریست که احساساتمان بر ما می گذارند. از اینرو باید آگاه بود که گاهی اوضاع و شرایط ، آنقدرها هم که تصور می شود ناخوشایند نیست.

3- از افراد منفی و کینه جو دوری کنید

این جمله را بارها شنیده ام که شخصیت ما میانگینی از ویژگی های 5 تن از افرادیست که بیشتر وقتمان را با آنها می گذرانیم. شاید هم این موضوع  پایه و اساسی علمی نداشته باشد اما براستی وقتی بیشتر اوقاتمان را با افراد عصبانی، بداخلاق و یاس آور تلف کنیم در نهایت روزی می رسد که ما هم مانند آنها در مسیری نادرست قرار می گیریم و قادر به کنترل و مهار احساستمان نخواهیم بود.

4- از اطرافیانتان کمک بخواهید

اگر واقعا خواستار ایجاد تغییر قابل ملاحظه ای در زندگی خود هستیم باید از نزدیکترین افراد و دوستانمان یاری بخواهیم. می دانم شاید الان در وضعیتی قرار دارید که  نزدیکترین فرد به شما همان کسی است که بیشترین تاثیر منفی را در زندگی تان دارد. در این صورت قاطعانه با او صحبت کنید و بگویید ، " من قصد دارم تغییری در زندگی ام ایجاد کنم و به کمک تو نیاز دارم. تو برایم بسیار مهمی و عمیقا به تو علاقه مندم. اما اگر نمی توانی در این مسیر از من حمایت کنی تصور می کنم بهتر باشد روابطمان را کمتر کنیم." هرچند شاید اینگونه سخنان کمی دور از ادب و ناخوشایند به نظر برسند آگاه باشید که برای رشد و پیشرفت شما ضروری اند.

5- کلمات را همچون ابزاری برای داشتن احساسات مثبت به کار برید

کلمات، قدرتی فوق العاده  دارند که به جای توصیف شرایط نامساعد می توان آنها را برای بهبود وضعیت روحی ، تحت کنترل خویش درآورد. هرگاه ناامیدی در وجودتان رخنه کرد ،به خود بگویید" می خواهم دوباره سعی کنم و اینبار واقعا قصد دارم موفق شوم." بنابراین به جای اینکه دائما بگویید" من شکست خورده ام و هنوز به اندازه کافی آماده نیستم" بهتر است از تلقینات مثبتی که به شما احساس قدرت و نیرومندی می دهند بهره گیرید.

6- پیام اصلی در روابط

در روابطمان آنچه می گوییم اهمیت چندانی ندارد بلکه آنچه را دیگران می شنوند و از صحبتهای ما استنباط می کنند مهم است.  وقتی در محل کار، دائما ناامید ، عصبانی و  کم حوصله باشیم همکارانمان اینگونه تصور می کنند که می گوییم " کارم را دوست ندارم و دلم نمی خواهد با افرادی مثل شما کار کنم." از اینرو وقتی قادر به کنترل احساسات منفی خود نباشیم ناخودآگاه این پیامهای نادرست را به دیگران منتقل می کنیم. با آگاهی از این موضوع ، بهتر می توان به اهمیت خویشتنداری و کنترل احساسات خود پی برد.

7- همیشه چند ثانیه قبل از پاسخ دادن تامل کنید

شاید باورتان نشود اما به هنگام عصبانیت، تنها چند ثانیه تاخیر در واکنش نشان دادن به رفتار دیگران می تواند تفاوت قابل ملاحظه ای در رفتارمان ایجاد کند. هرزمان که به رفتارهای ناملایم و غیرمنصفانه اطرافیانمان فورا و بدون فکر پاسخ می دهیم کلام ما سرشار از کینه و غرض ورزی است در حالی که اگر قدری تامل کنیم سنجیده تر سخن می گوییم و این می تواند در بهبود اوضاع و شرایط هم  فوق العاده موثر باشد.

8- مراقب جسم خود باشید!

زندگی هریک از ما دارای ابعاد مختلفی مانند بعد جسمی، احساسی، ذهنی و معنوی است که نباید از هیچ یک غفلت کرد. این بدان معناست که اگر از لحاظ جسمی  در وضعیت نامناسبی باشیم بی تردید از لحاظ احساسی هم رضایت کافی نخواهیم داشت. اگر به علت کمبود خواب ، دمدمی مزاج و زودرنج شویم اصلا تعجب آور نیست . بنابراین رفع نیازهای جسمی مانند خواب، ورزش و تغذیه  برای داشتن وضعیت روحی متعادل ضروری است.

9- از خودتان بپرسید،" هم اینک چه کاری می توانم انجام دهم؟"

مسلما هرگاه از لحاظ روحی مضطرب و پریشان باشیم افکار منفی به سمتمان هجوم می آورند و براحتی در  ترسها ، نفرتها و احساس ترحم به خود غوطه ور می شویم. از اینرو، بهتر است تا جای ممکن از خلوت کردن با خود و این افکار مخرب پرهیز کنیم. در عوض می توان از خود پرسید، " آیا الان کاری است که بتوانم انجامش دهم؟" با این روش، می توان موقتا ذهن خود را از موانع، دور و در نتیجه درک بهتری از اوضاع و شرایط کنونی داشت . ، اندیشیدن درباره  مسائل به تنهایی کارساز نیست ، اغلب لازم است خودمان برای تغییر و بهبود احساساتمان اقدام کنیم .

همه ما برای مهار افکار و احساسات منفی خود عازم سفری هستیم ، اگر قادر به درک عظمت و عمق آنها نباشیم زندگی برایمان به گونه ای باورنکردنی ملال آور می شود، حال آنکه تنها اگر بدون قضاوت آنها را نظاره کنیم دیگر از رنجاندن خود و دیگران دست برداشته و شاد خواهیم زیست. پس بیایید این قدم را باهم و محکمتر برداریم.

 معمولا در پس هر ماجرای موفقیت بار بزرگ ، تلاش های اولیه ی بی ثمر ، کشمکش ها ، و یا اتفاقاتی بوده که به ناگاه تغییراتی اساسی در جریان روند کارها داده و همه چیز را دگرگون کرده است . درواقع قدم های اول ، دشوارترین گام ها در کل مسیرند : راه رسیدن به هدف بسیار طولانی به نظر می رسد ؛ مسیر پر از دشواری است ؛ پرتگاه هایی خطرناک می تواند در سر راه وجود داشته باشد که اگر در آن بیفتیم ، راه چاره ای نخواهیم داشت ؛ عده ی زیادی را می شناسیم که به این راه رفته اند ، اما همگی شکست خورده اند ؛ این تلاش ها فایده ای ندارد و امثال این هراس ها می توانند برای ما خودنمایی کرده و مانع پیشرفت مان گردند .

حال اگر آن قدر قوی و قدرتمند هستید که بتوانید از پس تمامی این افکار مزاحم و ناامیدکننده برآیید ، و در عین حال به همت و تلاش خود ایمان دارید ، و کمربسته برای هرنوع تلاشی هستید ، می توانید از هم اکنون از کسب موفقیت نهایی تان در مسیری که انتخاب کرده اید مطمئن باشید . از پله های نردبان ترقی بالا بروید و هیچ وحشت نداشته باشید که ممکن است بعضی پله ها شکسته باشند و شما مجبور باشید دو پله را یکی کنید ، و یا ممکن است ناگهان زله ای رخ دهد و شما از پله ی صدم ، به پایین بیفتید . شاید لحظه ی اول وحشت کنید و با خود بیندیشید که سرمایه چند سال زحمت از بین رفت ؛ اما در حقیقت اگر به اعصاب خود تسلط داشته باشید و  همان لحظه دوباره بلند شوید و به سمت بالا بروید ، گویی هیچ اتفاقی نیفتاده ، و در عین حال مطمئن باشید که در عالم هستی ، زحماتی که پیشتر کشیده اید کاملا محاسبه شده و زمانی می رسد که پاداش آن تلاش ها به شما ارزانی خواهد شد . برخی اسم آن را شانس می گذارند ؛ در حالی که این چیزی نیست ، جز  نتیجه ی تلاش های قبلیست.

فیگرمن ، که امروزه رومه نگاری مطرح در نشریات درجه اول و سایت های مشهور راجع به تکنولوژی است ، داستان زندگی خود را اینگونه شرح می دهد :

 26 ساله بودم که از دانشگاه فارغ التحصیل شدم . بعد از مدتی تلاش برای پیداکردن کار، در مجله پلی بوی مشغول  به کار شدم. اما تنها شش ماه بیشتر از اشتغالم نمی گذشت که دفتر مجله ، نیمی از کارمندان خود را بی کار کرد . متاسفانه من هم جزء آن ها بودم ، افسرده و دمغ ! به سراغ آرشیو مجله رفتم و از آن جا ، مصاحبه هایی که با افراد مشهور ، از مارلون براندو گرفته تا مالکوم ایکس انجام شده بود را استخراج کردم و مطالعه نمودم . واقعا تکان دهنده بود !

من همواره فکر می کردم که افراد موفق و شهیر ، از ابتدا در مسیر درست قرار داشته اند و همه چیز برایشان در جهت بوده است . اما می دیدم که مشکلاتی که  این افراد با آن ها دست و پنجه نرم کرده بودند ، به مراتب فجیع تر از آن چیزی بود که در ذهن من بگنجد . فقر ، مشکلات خانوادگی ، قدرنشناسی دیگران ، آزاردیدن های شدید ، لطمه خوردن ها ، نداشتن امکانات تحصیلی ، بی عدالتی ها ، توهین ها ، از دست دادن اعضای نزدیک خانواده به بدترین نحو، و مانند آن ، که فکر کردن به برخی از آن ها بر اندامم لرزه می انداخت . پس چطور این انسان های بزرگ در زیر فشار این مشکلات له نشده بودند و در عوض ، به اوج شهرت و موفقیت دست یافته بودند ؟!

آن زمان بود که متوجه شدم پیروزی های بزرگ ، به بهای تحمل سختی ها و قدرت عبور از موانع سخت به دست می آمد . کمتر پیش می آید که فرد بزرگی مثل موتسارت ، از دوران کودکی نبوغ ویژه داشته باشد . این نبوغ هم به هیچ وجه ضمن موفقیت های بزرگ نیست . نقش پشتکار و استمرار در پیروزی ، به مراتب پررنگ تر ازاستعداد و نبوغ است.

جنیفر اگان که نویسنده ای معروف و محبوب است می گوید : "اولین رمانی که نوشتم آن قدر ضعیف بود که حتی مادرم هم به شدت از آن انتقاد کرد . با توجه به نظریات اطرافیان ، باید عشق به نویسندگی را از سر بیرون می کردم ؛ اما هرگز حاضر نبودم هدف متعالی ام را رها کنم و حتی برای لحظه ای از فعالیت و تلاش از پا ننشستم و در این مسیر پیش رفتم ." وی در سال 2011 جایزه ی پولیتسر را برای نوشتن شاهکار ملاقات با یک جوخه آدمکش دریافت کرد .

شارلوت برونته –نویسنده رمان جین ایر- اثر به یاد ماندنی خود را برای ناشران متعددی پست کرد ، و از تمامی آن ها جواب منفی شنید . او دیگر پول تمبر نداشت . دریافت یکچنین برخوردی از افراد مختلف ، برای خیلی از ما می تواند کاملا دلسردکننده باشد . اما او انسان بزرگی بود ، و با آن که آن زمان ، کوچک ترین شهرتی نداشت ، اما به خوبی می دانست چه مقصدی را در پیش دارد . پس به هر نحو بود ، باز هم این کتاب را برای ناشرین دیگری فرستاد . حالا سال ها از چاپ این اثر به یادماندنی می گذرد ، و این کتاب همچنان چاپ می شود ، و فیلم های زیادی هم از آن ساخته شده اند . نام شارلوت برونته ، همواره در کنار جین ایر می درخشد .

ست فیگرمن هم با مطالعه زندگی افراد موفق ، توانست روحیه خود را به دست بیاورد و با جد و جهد به پیش رود . او امروز به رومه نگاری کاملا مطرح تبدیل شده است . پس شما هم به همین نحو سعی کنید روحیه ای قوی داشته باشید ، تا شکست ها و زمین خوردن ها نتوانند کوچک ترین خللی در علاقه ای که برای رسیدن به هدف بزرگ و مطلوب تان دارید ایجاد کنند . به یاد داشته باشید آن که سرشار از عشق است ، می تواند تا کهکشان ها پرواز کند.

تصمیم گرفتم به مرور بخش هایی از کتاب کمی عاشقانه تر را برایتان اینجا به اشتراک بگذارم. حالا که فرصتی شده تا در خانه وقت مان را صرف کارهای مفید و مؤثر کنیم و بخشی از وقت مان را روزانه به بالابردن آگاهی مان اختصاص بدهیم به نوبه ی خودم مقتضی بود تا این فرصت را به شما عزیزان اختصاص بدهم. امید که مفید و پرفایده باشد.

بسم الله الرحمن الرحیم»

زندگی شویی یک سفر مشترک است. سفری مشترک که قرار است زن و مرد را در کنار یکدیگر به هدفی عالی‎تر برساند. هدفی که شاید اگر به تنهایی قصد طی نمودن آن را داشته باشی، احتمال و درصد موفقیت را کمتر خواهد کرد. درک این هدف و مقصد علاوه بر آنکه زندگی را شیرین می‎کند، تحمل دشواری‎های راه را نیز بر ما آسان‎تر می‎کند.

آگاهی و شناخت از همسفر یک باید لازم است که اگر این آگاهی نباشد، هم به خودمان و هم به همسفرمان لطمه خواهیم زد.

شناخت مرد از زن و نیازهای عاطفی و جسمی او و شناخت زن از مرد و درک نیازهای غریزی و عاطفی او می‎تواند زندگی در کنار یکدیگر را شیرین سازد و از آن طرف عدم درک و شناخت از این نیازها گاهی آنقدر به زندگی لطمه می‎زند که در نهایت به علت عدم تحمل و سازگاری یکی از دو طرف منجر به طلاق‎ عاطفی و جدایی می‎شود.

باید هر کدام از روجین یاد بگیرند که زندگی بستری است برای رشد و شناخت خویشتن و استعدادها و توانایی‎هایی که اغلب در این سفر کشف و نمود پیدا می‎کند. کم نبودند افرادی که خودشان بیان می‎کرده‎اند که ازدواج باعث شد تا خودم را بیشتر و بهتر بشناسم. توانایی‎ها و استعدادهایی که تا قبل از آن آگاهی در موردش نداشتم برایم ملموس‎تر شدند یا حتی خانمی برای تعریف می‎کرد من اراده‎ی ضعیفی در تصمیم‎گیری داشتم و اکنون که ازدواج کرده‎ام به خاطر اینکه همسرم فرد با اعتماد به نفسی است، این همنشینی روی من هم اثر گذاشته و مدت‎هاست توانسته‎ام این تردید و دودلی در تصمیم‎گیری را در خودم درمان کنم و البته نمونه‎های بسیار دیگر.

اما چرا گاهی این سفر تلخ می‎شود و چرا گاهی از بودن در کنار یکدیگر کمتر لذت می‎بریم و یا حتی زندگی برایمان تبدیل به یک عمل روتین و روزمره‎ای می‎شود که کم‎کم به جای سپاسگزاری مدام بر سر یکدیگر غُر می‎زنیم و به جای دیدن حُسن‎ها و نقاط مثبت یکدیگر، نقاط ضعف و کمبودهای زندگی را بر سر یکدیگر می‎کوبیم!

حتما شما هم روابط عاشقانه و دوست‎داشتنی زوجینی را دیده‎اید که علاوه بر اینکه روز به روز محبت‎شان نسبت به هم بیشتر می‎شود، اطرافیان و نزدیکانشان را نیز به ازدواج ترغیب می‎کنند و از آن طرف هم هستند که متاسفانه به دلیل ضعف‎هایی که خود در مدیریت و کنترل زندگی مشترک‎شان داشتند و از سر عدم آگاهی، دیگران را به ازدواج نکردن تشویق می‎کنند.

این کتاب علاوه بر بیان خاطرات دیگران و به اشتراک گذاشتن تجربه‎‎های شیرین یا تلخ آنها با شما همراه خوبی برای آموختن و شناخت نیازهای زن و مرد خواهد بود.

امید به لطف خداوند متعال دارم که بتوانیم در کنار یکدیگر و با عمل به آنچه که می‎آموزیم، متعهد شویم تا روز به روز شاهد طلاق کمتر و روابط عاطفی بهتر و عاشقانه‎تری باشیم. ان شالله.

ادامه دارد.

داریم به آخر 98 نزدیک می شویم. وقتش رسیده تقویم مان را ورق بزنیم. خاطرات بد و خوب امسال مان را مرور کنیم. خودمان را به چالش دستاوردها یا شکست هایمان دعوت کنیم. به روی تلاش هایمان لبخند بزنیم. وقتش رسیده گرد و خاک دلمان را بتکانیم، اگر فرصت کردیم سال جدیدمان را ورق بزنیم و برنامه ها و تصمیمات مهمش را بنویسیم.

این به تپش افتادن ضربان قلب 98 برای اتمام روزهایش مرا به یاد تمام آنهایی می اندازد که در این روزها تصمیم گرفته بودند برای فردا و سال نویشان رخت نو بر تن کنند؛ بازی های جدید را با فرزندان یا نوه هایشان تجربه کنند. مسافرت های دورتر بروند؛ وسایل خانه شان را اندکی نونوار کنند و چه حیف که نیستند. نمی دانم در آن لحظات آخری که جانشان درگیر جنگ با کرونا بود به چه می اندیشیدند و چقدر سخت است که لحظه ای بخواهی خودت را جای آنها تصور کنی. اینقدر سخت و اینقدر غم انگیز بار سفر آخرت را ببندی و بروی. حتی عزیزترین هایت نتوانند بوسه ی آخر را بر گونه هایت بزنند. بی خداحافظی رفته ای و آنها را برای همیشه با درد خالی نبودن و نداشتنت تنها گذاشته ای.

داشتم به خاطرات سال 98 فکر می کردم. روزهایی که تندتند گذشتند. باورم نمیشود هنوز تازه بار سفر علم و دانش را روی شانه های مهر کاشتیم و چه کارها که در این روزهای آخر ناتمام باقی مانده است. به همین تندی و به همین تیزی. چه روزهایش که اشک روی گونه هایمان غلتید. چه روزهایی که خندیدیم و چه ساده از دستشان دادیم. این روزها که قرنطینه به مزاج بعضی خوش نمی آید و خانه نشین شان کرده است و نمی دانند چطور این ملال ها و سختی های نگشتن در خیابان های شهر و خرید و دورهمی ها را تحمل کنند و برای خاطر جان خودشان و عزیزان شان دست به کارهای نو و عادت های تازه بزنند مشخص می شود شخصیت ما و منش و رفتارمان چطور زندگی مان را تا بدین جا رسانیده است.

خیلی دوست دارم این روزهای پایانی سال از خیلی ها بپرسم آیا احساس خوشبختی دارید یا خیر؟

راستش امروز این سؤال را از خودم پرسیدم. امروز یکی از بهترین روزهایی است که خداوند در این لحظات از عمرم روزیم کرده است تا از خودم این سوال کلیدی و مهم را بپرسم. راستش این سؤال نشانگر میزان شکرگزاری یا سنجش میزان درک ما از زندگی و حیات مان است. میخواهم این سوال را به جای شما و از زندگی خودم پاسخ بدهم.

امسال سال بسیار سختی برایم بود. همیشه فکر می کردم سالهای قبل برایم سخت بوده اما امسال عجیب سخت بود. آنقدر سخت که بسیاری از روزهایش امیدم را به زندگی و بازگشت مجدد به کارها و فعالیت های هر روزم را از دست داده ام. شرح و توضیح دادنش در خور شخصیت و روحیاتم نیست. آدم توضیح دادن و درددل نیستم. اما همین قدر خواستم بدانید که تنها چیزی که در تمام این یک سال نمی توانستم درکش کنم احساس خوشبختی بود. بوده شاید لحظاتی که به صورت موقت این حس را داشته ام اما گذرا بود.

شاکر خداوند مهربانم بودم اما لحظات بسیاری بود که در برابر مشکلاتم احساس ضعف کردم و کسی غیر از خدا نبود که بتواند دست حمایتش را از سرم برندارد و تا به امروزم برساندم.

اما این روزها بیشتر از هر لحظه از زندگیم احساس خوشبختی می کنم. حس خوب خوشبختی. به هیچ کدام از هدف هایی که امسال برای خودم گذاشته بودم نرسیدم. به نظرم نسبت به سال های گذشته دستاورد قابل قبولی برای خودم نداشته ام اما امروز اگر روز آخر حیاتم در این دنیای پر هرج و مرج بود حتماً روزی بود که با حس خوب و لطیف خوشبختی با دنیا وداع می کردم.

راستش مهم نیست چه داریم، کجاییم، به کجا رسیدیم، به کجا خواهیم رسید و یا چه خواستن های دیگر که پایانی ندارد مهم این است که روزی در زندگی تان بتوانید صوت زیبای خوشبختی را در گوش تان بشنوید که صورت تان را با نسیم ملایم و دلنشینش نوازش می کند و آن وقت احساس کنید چقدر خوشبختید و چقدر داشتن این حس شیرین می تواند میزان شکرگزاری و سپاسگزار بودن تان را از هستی و خدایش بالا ببرد.

زندگی آب تنی کردن در حوضچه ی اکنون است.

امشب شبی است که عاشقانه می پرستمش یگانه مولود کعبه ای را که دور تا دورش را روزی چرخیدم و اشک ریختم برای آن خدایی که روزها از او دور بودم و دور مانده ام

با آرزوی سلامتی برای تک تک شمایی که پیگیر مطالب اینجا هستید و منت بر سر من می گذارید. آرزوهایتان مستجاب در این فرخنده ایام

چند نفری از دوستانم که رتبه های برتر کنکور هستند مشاوره ی تحصیلی میدهند، برای داوطلبان برنامه ریزی تحصیلی انجام می دهند. کمک شان می کنند مسیر درستی را انتخاب کنند، مشاوره های پا به پا میدهند، منابع معتبری را که اکثراً جزء سوالات کنکور باشد معرفی می کنند و اساتیدی را که خودشان پای درس آنها تجربه ی موفقی را کسب کرده اند به آنها معرفی می کنند.

مسیر را اگر پا به پای راهنمایی شان درست طی کنی و مطابق برنامه پیش بروی موفق خواهی شد. منتها تمرین و پشتکار لازمه ی رسیدن به مسیر موفقیتی است که آنها نیز طی کرده اند.

بارها به این اندیشیده ام که چطور یک نفر میتواند قهرمان زندگی خودش شود و بتواند تضمینی هم برای موفق شدن دیگران باشد؟

چند نکته را در شخصیت و رفتار اینها دقت کرده و به آن رسیده ام:

1-آنها خودشان را رقیب خودشان می دانند: شاید وقتی پای حرف هاشان می نشینم این ویژگی بارز را در آنها می بینم که اصلاً خودشان را درگیر موفقیت کسی نمی کنند. بسیار مصمم هستند برتری و بهتر بودن را به خودشان اثبات کنند. میل بسیار شدید به موفقیت و اثبات آن به خودشان به فراوانی در آنها دیده می شود.

2-تله ی بی ارزشی ندارند: بسیار دیده ام آنهایی که موفق می شوند تا آن موفقیت را بر فرق سر دیگری یا دیگران بکوبند. درس میخوانند، مدرک می گیرند، به افتخارات قابل توجهی می رسند و انگار آن جایگاه حالا می شود وسیله ی انتقام برای جبران آن بی ارزشی ها. تبدیل می شوند به اژدهایی که مدام در حال تخریب دیگران به هر نحو و صورتی است. اگر کسی رقیب آنها باشد هر طوری که بتوانند در بی ارزش کردن و پایین آوردن زحمات و دستاوردهایش کمر همت می بندند. ویژگی بارزی که من در چندین نفر از این عزیزان مشاهده کردم همین ویژگی ارزشمند بود که آنها در پی تخریب دیگران نیستند و تلاش و همت هر کسی در هر جایگاهی که هست متعلق به خودش و نه دیگران می باشد. آنها موفقیت را وسیله ای برای رشد و پیشرفت خودشان می دانند نه تخریب و بی ارزش کردن جایگاه و مقام دیگری.

3- به مسایل بی ارزش و کم اهمیت بها نمی دهند:

حتماً شما هم مثل من در دورهمی بعضی ها بوده اید. به حرفهایشان دقت کرده اید؟ تمام گیر و گور و هم و غم شان امورات روزمره و اون چی گفت و این چی گفت و پیگیر بی اهمیت ترین و پیش پا افتاده ترین مسایل زندگی خود و دیگرانند. خبرها را جا به جا کنند و پیرامون آن با دیگران به گفتگو بنشینند تا وقت شان به نوعی سپری شود! من بارها دیده ام و خودم نیز تجربه اش را داشته ام زمانی که برای رسیدن به هدفی برنامه ریزی می کنیم باید بسیاری فضاها، صحبت ها، ارزش هایی که برای دیگران قابل توجه است کنار بگذاریم تا بتوانیم بیشتر تلاش کرده و سهم بیشتری از ارزش های زندگی داشته باشیم.

4-همواره خودشان را شاگرد و متواضع در برابرت می بینند. یکی از دوستان عزیزم هست که ایشان سال 96 رتبه ی 9 کنکور ارشد روان شناسی بالینی بود. یک بار ندیدم برای خودش جایگاه و برتری ویژه ای قایل شود و یا احساس خودشیفتگی داشته باشد هرچند کسی که خودش روان شناس بالینی است و روی خودش کار کرده خودشیفتگی در او راه ندارد ولی همیشه با روی باز و بدور از غرور و برتری با دیگران برخورد می کند. به نظرم این فرد شایسته ی تمام موقعیت های خوب تحصیلی و شغلی و درمانگری است. منم منم و ادعاهای بعضی ها را ندارند و قطعاً داشتن این ویژگی سکوی پرش برای آنهاست که میخواهند اثرگذار باشند.

تجربه به من ثابت کرده است که اگر شما از درون احساس ارزشمندی داشته باشید و عزت نفس آسیب دیده نداشته باشید و به همت و تلاش خودتان و کمک های خداوند اعتماد داشته باشید به این باور خواهید رسید که آدم موفق در دنیای رقابت با دیگران نیست و برای اثبات خودش، ارزش ها ، توانایی هایش نیروی اضافه ای خرج نمی کند تا به کسانی بفهماند که بهتر و برتر و موفق تر است.

قطعاً زندگی ما و مسیر و هدف هایی که پیش رویمان قرار می گیرند بیانگر تلاش، همت و پشتکار و در نهایت بهای عمرمان خواهد بود.

ای کاش بحث احساس ارزشمندی و وجود تله ی بی ارزشی را جدی بگیریم. بسیارند آدمهای این عصر که از بی ارزشی و اختلال خودشیفتگی رنج می برند و البته که فضای مجازی سهم عمده ای در این دو مورد داشته است.

در آن برنامه ی تلویزیونی پرمخاطب، بین گپ و گفتی که بین شان لبخند را هم بر چهره می نشاند مهمان برنامه به حال و روز و وضع این روزهایمان اشاره میکند: این روزها نمی توانم آنطورکه دلم میخواد کارهایم را انجام بدهم! کرونا معضل شده و این قرنطینه خیلی سخت می گذره؛» دوباره در فاصله ای بعدتر مجری برنامه می پرسند: اگر بخواهید در این شرایط به مردم امید بدهید چه خواهید گفت: و از آنجایی که مهمان عزیز برنامه به ویژگی امیدوار بودن خود و البته که به بحرانی بودن اوضاع هم اشاره دارد میگویند: این شرایط بحرانی هم که بگذرد، دوباره همه چیز به حالت اول برمی گردد و ما میتوانیم دوباره همه ی آرزوها و رویاهایمان را داشته باشیم.»

یادم افتاد چندروز قبل چهره ی مادری خسته که پسر پزشکش را در بحبوحه ی بیماران کرونا از دست داده بود و چه سخت بود دیدن آن چهره ای که اشک ها بین چروک های چشمش گیر می کردند برای پایین آمدن.

یادم افتاد امروز صبح وقتی از پنجره بیرون را تماشا می کردم عابری پیاده بعد از پاک کردن آب بینی اش دستمالش را چطور در خیابان رها کرد در حالیکه با مایع ضدعفونی کننده اش دستهایش را پاک می کرد.

یادم افتاد امروز وقتی دستور بسته شدن اماکن متبرکه را میخواندم زیرپست ها چطور بعضی مرا یاد فیلم لیسیدن ضریح آن معصوم انداختند و چطور توانسته اند با تکبر انگ بی دینی و حق بودن این بلا را بر سر مردم تایپ کرده اند.

یاد دست های آلوده افتادم! وقتی آن شب توی ماشین درحالیکه پشت چراغ قرمز منتظر مانده بودیم چقدر دستهای بی محافظ آن خانم که بین رگال های مانتو جابه جا میشد فرق داشت با دستهایی که به خون انسان دیگری آلوده نشده است.

خیلی سخت میگذرد؟ نه؟! خیلی سخت میگذرد وقتی بخواهیم خودخواه نباشیم و دیگرخواه شویم. این روزها خیلی سخت میگذرد که نمیتوانیم مثل همیشه دست در دست عزیزترین هایمان بگذاریم و به گردش و تفریح برویم ( دور از جون اونایی که میرن البته) خیلی سخت میگذرد نمیتوانیم تعصبات مان را زندگی کنیم، دیگران را نبینیم و به فکر رویاها، منافع و بهره های مادی خودمان باشیم.

درک می کنم. ما نمیتوانیم خودمان را جای تک تک خانواده های آن 611 نفری بگذاریم که در آخرین روزهای اسفند دیگر پیش شان نیستند و البته ما در روزهای قرنطینگی باید به فکر این باشیم کی شرایط عادی می شود تا بتوانیم به کارها و برنامه ها و رویاهایمان بازگردیم!

بنظرم درک معنای زندگی چیزی شبیه خودخواهی نیست. رنج را از دیدگاه دیگران دیدن و به اندازه خود کاری کردن میتواند در این شرایط بحرانی یک وظیفه ی انسانی و البته ملی باشد.

مرگ جایی میان زندگی است. پنجره را باز میکنی، بوی بهار به مشام میرسد. انگار نه انگار که تا یک ماه قبل نشانی از بهار نبود. طبیعت با مرگ، زندگی میکرد. لابه لای شاخه های خشک درختان و برگ هایی که چندین ماه قبل درختان را به کما برده بود با ریزش پاییزی.

گاهی به مرگ فکر می کنم. چرا که مرگ خود زندگی است. اما گاهی با ترس؛ ترس از ورود به دنیای ناشناخته ای که نمیدانی قرار است چه اتفاقی برایت بیفتد. و گاهی با شهامت؛ انگار قرار است بروم آن طرف و خودم را زندگی کنم بی هیچ دغدغه و نگرانی. انگار آدمها آن طرف زندگی مهربان تر، وفادارتر، بی کینه و بغض تر زندگی میکنند.

زمستان و ساعتهای پایانی سال 98 مثل ته تمام سالهای که گذشت مرا همیشه به فکر میبرد. امسالم را چه کردم؟ بهارم را، تابستان و پاییز را چگونه گذراندم! دلم میخواهد امسال را فراموش کنم و هیچ وقت یادم نیاید در تاریخ زندگیم سالی وجود داشت به نام 98. اما از اینطرف که نگاه میکنم حتماً با خودم فکر میکنم گاهی سختی ها بهانه ای میشود تا صبورتر، پرتحمل تر و مقاوم تر در زندگی رفتار کنی. گاهی سختی ها کمکت میکنند از کنار مسائل سطحی زندگیت عبور کنی و بگذاری جا برای رشد و پیشرفت های متعالی تری برایت فراهم شود.

در این ساعات پایانی از تمام آنها که حقی به گردنم دارند طلب حلالیت میکنم و برای تمام آنها که در حقم بدی، ظلم و جفا کرده اند طلب خیر، آرامش و سلامتی دارم.

میگفت: در قیامت حساب عده ای از اهل م با خود خداوند است.(روایت است که پاداش ها را فرشتگان میدهند؛ اما پاداش این دسته با خود خداوند است)  میپرسند اینها چه کسانی اند؟ خداوند میفرماید: کسانی که در دنیا به خاطر من از خطای دیگری گذشت کردند.

در این لحظات از زندگیم و در این ساعات مطمئنم لذتی که در گذشت و بخشش وجود دارد در کینه و انتقام و دشمنی هرگز نخواهد بود. این وعده ی خداوند است که شیرینی و طعم خوش زندگی را با گذشت به آدمها خواهد داد.

نگذاریم با گرد و غبار کینه و نفرت پا در سال 99 بگذاریم. بگذاریم دلمان با بهار جوانه بزند و در نهایت این خودمان هستیم که ماحصل رفتار و کارهایمان را برداشت خواهیم کرد با سختی و بلا یا با آرامش و عافیت!

من» بخش بزرگی از ساختار روانی هر انسانی است. اینکه من » بتواند تعادل بین واقعیت و نیازهای نهاد (نیازهای زیستی) انسان را برقرار کند کار راحتی نیست. ساختار شخصیت بنوعی است که تمام زندگی صرف خواسته های نهاد میشود. نهادی که تمام اصلش برمبنای لذت و برآورده کردن نیازهاست. آنچه که مهم است و بیشتر در موردش بی اعتنایی رخ داده قسمت فرامَن» شخصیت است. جایی بین 3 تا 6 سالگی که تربیت باید به شکل صحیحی رخ میداده. من میگویم خودخواهی، منّیت، خودبزرگ بینی، غرور و غالب صفاتی که به منیت ربط پیدا میکند درست در همین فاصله ی سنی رخ میدهد. جایی که باید کودک مورد ارزش و احترام قرار بگیرد. معنای بزرگتر و احترام و ادب را بیاموزد تا در بزرگسالی علاوه بر ارزشمند دانستن خود، دیگران را نیز ارزشمند بداند.

این من» های بزرگ در بزرگسالی مانع رشد فرامن» که بخش متعالی شخصیت است میشود. این من » های بزرگ است که منیت را رشد میدهند و منیت که رشد کرد فرد برای خودش شخصیت قائل میشود تا آنجا که دست به تخریب، بی ارزش کردن میزند و البته ساختار روانی طوری است که برای هر رفتار نادرستی دلیلی موجه برای خودش پیدا خواهد کرد.

بالعکس در افرادی که منیت رشد نکرده باشد و به جای بزرگ شدن من » ارزش و اعتبار در نقش فرامن» ایفا شود، رفتارهای متواضعانه، احترام به خود و دیگران، تلاش برای رشد خود و دیگران به تمام دیده میشود.

آن جایی که پیامبر مهربانی ها با آن خلق عظیم به بچه ها سلام میفرمود بیانگر همین نکته است که منیتی در ایشان ابداً وجود نداشته است. چرا که آن نور واحد به این حقیقت مسلم آگاه بودند که اگر در شخصیتی منیت ( بخش من) رشد کند، همواره اخلاق دچار تزل و کاستی خواهد شد و اینگونه است که مسیر رسیدن به سلامت روانی و شخصیت مرز باریکی با رشد اخلاق و بخش فرامن» دارد.

برای همین است که سال به سال میگذرد و رشد منیت همراه مدرک، جایگاه اجتماعی، فعالیت های مجازی و حقیقی و موفقیت ها بزرگتر میشود و از آن طرف اخلاق جایگاهی ضعیف تر و رشدنایافته تر دارد.

به امید تحول عظیم و رسیدن به احسن ترین حال

من» بخش بزرگی از ساختار روانی هر انسانی است. اینکه من » بتواند تعادل بین واقعیت و نیازهای نهاد (نیازهای زیستی) انسان را برقرار کند نیاز به عوامل متعددی هست. ساختار شخصیت در بعضی بنوعی است که تمام زندگی صرف خواسته های نهاد میشود. نهادی که تمام اصلش برمبنای لذت و برآورده کردن نیازهاست. آنچه که مهم است و غالباً در موردش کم توجهی رخ داده قسمت فرامَن» شخصیت است. جایی بین 3 تا 6 سالگی که تربیت باید به شکل صحیحی رخ بدهد. من میگویم خودخواهی، منّیت، خودبزرگ بینی، غرور و غالب صفاتی که به منیت ربط پیدا میکند درست در همین فاصله ی سنی رخ میدهد. جایی که باید کودک مورد ارزش و احترام قرار بگیرد و یاد بگیرد حقوق خودش و دیگران را مورد احترام قرار بدهد.

این من» های بزرگ در بزرگسالی مانع رشد فرامن» که بخش متعالی شخصیت است میشود. این من » های بزرگ است که منیت را رشد میدهند و منیت که رشد کرد فرد برای خودش شخصیت قائل میشود تا آنجا که دست به تخریب، بی ارزش کردن میزند و البته ساختار روانی طوری است که برای هر رفتار نادرستی دلیلی موجه برای خودش پیدا خواهد کرد.

بالعکس در افرادی که منیت رشد نکرده باشد و به جای بزرگ شدن من » ارزش و اعتبار در نقش فرامن» ایفا شود، رفتارهای متواضعانه، احترام به خود و دیگران، تلاش برای رشد خود و دیگران به تمام دیده میشود.

آن جایی که پیامبر مهربانی ها با آن خلق عظیم به بچه ها سلام میفرمود بیانگر همین نکته است که منیتی در ایشان ابداً وجود نداشته است. چرا که آن نور واحد به این حقیقت مسلم آگاه بودند که اگر در شخصیتی منیت ( بخش من) رشد کند، همواره اخلاق دچار تزل و کاستی خواهد شد و اینگونه است که مسیر رسیدن به سلامت روانی و شخصیت مرز باریکی با رشد اخلاق و بخش فرامن» دارد.

برای همین است که سال به سال میگذرد و رشد منیت همراه مدرک، جایگاه اجتماعی، فعالیت های مجازی و حقیقی و موفقیت ها بزرگتر میشود و از آن طرف اخلاق جایگاهی ضعیف تر و رشدنایافته تر دارد.

به امید تحول عظیم و رسیدن به احسن ترین حال

آن عطر، آن کفش، آن سیگار: خواستن چیزها به شدت مسری است. آیا می‌‌شود درمقابل این سرایت مصونیت پیدا کنیم؟

امیال ما چطور ساخته می‌شود؟ چطور به این نتیجه می‌رسیم که گوشی فقط سامسونگ، تیم فقط بارسلونا، و نویسنده فقط چخوف؟ بله، احتمالاً برای هر کدام از این انتخاب‌ها دلایلی داریم، ولی نکتۀ دردناک این است که تقریباً تمام دلایلی که برای چنین ترجیحاتی ردیف می‌کنیم چیزی جز توجیهات من‌درآوردی نیست. اگر با شکاکیت بیشتری نگاه کنیم، اندک‌اندک واقعیتی تلخ خودش را نشان می‌دهد: خیلی از چیزهایی که می‌پسندیم را صرفاً به این خاطر پسندیده‌ایم که اطرافیانمان آن‌ها را دوست داشته‌اند.

بنس نانای، ایان — اکثر چیزهایی که می‌دانیم را از یک نفر دیگر یاد گرفته‌ایم. من باور دارم مورونی پایتخت جزایر قمر در اقیانوس هند است، چون یکی از دوستانم همین پنج دقیقه پیش این را به من گفته است، و هیچ دلیلی هم ندارم که فکر کنم می‌خواسته مرا فریب بدهد. اما او هم آنجا نبوده است؛ دوست من هم این مطلب را فقط به این دلیل می‌داند که آن را جایی خوانده است.

بیشتر چیزهایی که دربارۀ جهان می‌دانیم را از این طریق کسب می‌کنیم: از طریق گواهی دیگران. گواهی چیز خوبی است. اگر فقط می‌توانستیم بر حواس خودمان اتکا کنیم، دانش ما بسیار محدود می‌شد. وقتی اخبار تماشا می‌کنید، پیش‌بینی وضع هوا را می‌شنوید یا کنار آب‌خوری به شایعات مربوط به یک همکار گوش می‌دهید، دارید روی گواهی دیگران اتکا می‌کنید. این تقسیم کارِ سالم افق شناختی ما را گسترش می‌دهد.

پس اکثر باورهای ما روی باورهای افراد دیگر بنا شده است. امیال چطور؟ امیال ما بر چه بنا شده است؟ خُب، دست‌کم تا حدی روی امیال افراد دیگر.

تصور کنید دوست شما، که یک آشپز خبره است، عاشق فلان رستوران باشد و یکسره دربارۀ این که می‌خواهد به آنجا برود صحبت کند. به احتمال زیاد می‌بینید که خودتان هم می‌خواهید به آنجا بروید. یا تصور کنید که با دوستتان بدون برنامۀ قبلی به یک باشگاه شبانه بروید، هرچند واقعاً احساس نمی‌کنید که رقص را دوست دارید. اما وقتی همه در اطراف شما دارند می‌رقصند، می‌بینید خودتان هم می‌خواهید برقصید.

من به این پدیده سرایتِ میل^۱ می‌گویم. امیال افراد پیرامونمان معمولاً به ما سرایت می‌کند. چیز تعجب‌آوری نیست. خمیازه کشیدن را هم وقتی شروع می‌کنیم که آدم‌های دور و برمان خمیازه می‌کشند. عواطف دیگران هم به ما سرایت می‌کند. اگر در سالن سینما همه با صدای بلند بخندند، ممکن است فیلم برای ما هم خیلی بامزه‌تر به نظر برسد. عواطف ما تحت تأثیر عواطف دیگران قرار می‌گیرد. و امیال ما تحت تأثیر امیال دیگران قرار می‌گیرد.

اما تفاوت در این است که عواطف زودگذرند. وقتی سینما را ترک کنید، ممکن است دیگر آن فیلم آن قدر برایتان بامزه نباشد. و اگر دیگر با خمیازه‌کش‌ها در یک اتاق نباشید، خمیازه‌کشیدن را متوقف خواهید کرد. اما امیالی که بر مبنای امیال دیگران به آن‌ها می‌رسید ممکن است تا سال‌ها و دهه‌ها با شما بمانند، و بر این که زندگی شما چگونه از آب درآید اثری عمده بگذارند.

مثالی از زندگی خودم بزنم. وقتی برای اولین بار به لندن آمدم، آپارتمانی که پیدا کردم از قضا فقط یک بلوک با استادیوم آرسنال که یکی از بزرگ‌ترین تیم‌های فوتبال بریتانیا است فاصله داشت. تازه که اسباب‌کشی کرده بودم، هیچ علاقه‌ای به آنچه بریتانیایی‌ها فوتبال» می‌نامند نداشتم. اما بعد از اینکه شش ماه در میان هواداران آرسنال پیاده به سمت خانه‌ام رفتم و در کافه آرسنال صبحانه خوردم و نوشیدنی‌های آخر شبم را در بار آرسنال نوشیدم، در میان طرفداران آرسنال که فقط راجع به تیمشان حرف می‌زدند، دیگر کم‌کم می‌خواستم که آرسنال برنده بشود. و هنوز هم می‌خواهم، در حالی که سال‌ها از آن زمان گذشته است.

اما معمولاً امیالمان را در دهۀ بیست‌سالگی‌مان و از هواداران آرسنال یاد نمی‌گیریم. بسیاری از آن‌ها را وقتی که داریم بزرگ می‌شویم از والدینمان و از خواهر و برادرهایمان یاد می‌گیریم. بسیاری از این امیال راجع به اموری هستند که در مقایسه با طرفدارای از یک تیم فوتبال .

احساسات بیشتری را در خود درگیر می‌کنند. و این‌ها تا پایان زندگی‌مان با ما می‌مانند.

مشکل واقعی اینجاست که هرچند در مورد گواهی‌ها مهارت خوبی برای غربال باورهای نادرست داریم، در برابر شکل‌هایی از سرایتِ میل کاملاً بی‌دفاع هستیم. اما اگر این مسئله درست باشد، پس کل ایدۀ خویشتنِ خودمختار توهمی بیش نیست. بیشتر کارهایی که در زندگی می‌کنیم حرکات بی‌برنامه‌ای است که به خاطرِ امیالِ اطرافیانمان انجامشان می‌دهیم.

چطور به امیال خودمان شکل می‌دهیم؟ چهار گزینه در اینجا داریم:

سناریوی الف: بیدار می‌شوم و شدیداً احساس تشنگی می‌کنم؛ این تشنگی می‌تواند مبنای میل من به نوشیدن (چیزی) باشد. صرفاً بر مبنای نیازهایم به این میل می‌رسم.

سناریوی ب: دوباره احساس تشنگی می‌کنم، و بر این باورم که نوشیدن آب‌پرتقالی که در یخچال دارم تشنگی‌ام را فرومی‌نشاند، چون دقیقاً همین نوع آب‌پرتقال را قبلاً بارها در زندگی‌ام نوشیده‌ام. این گونه میل پیدا می‌کنم که آن آب‌پرتقال را بنوشم. و بر مبنای باورهایی به این میل می‌رسم؛ باورهایی که آن‌ها را از طریق گواهی کسب نکرده‌ام.

سناریوی ج: من در دنیای نوشیدنی‌های عالی ایتالیایی یک تازه‌کار هستم اما بر مبنای گفت‌وگو با دوست کاربلد ایتالیایی‌ام که خیلی دلش می‌خواهد یک بطری برونلو دی مونتالسینو سال ۲۰۰۴ را امتحان کند، من هم این میل را پیدا می‌کنم که یک بطری برونلو دی مونتالسینو سال ۲۰۰۴ بنوشم. من هیچ وقت هیچ برونلویی را مزه نکرده‌ام، چه رسد به برونلوی سال ۲۰۰۴، بنابراین باورم به این که محصول سال ۲۰۰۴ آن چیزی است که باید دنبالش رفت بر گواهی بنا شده است. من بر مبنای باوری که با گواهی کسب کرده‌ام به یک میل می‌رسم.

سناریوی د: در فیلم کالتِ^۳ آگراندیسمان» (۱۹۹۶)، ساختۀ میکل‌آنجلو آنتونیونی، صحنه‌ای از یک کنسرت موسیقی راک وجود دارد که در آن بازیگر اصلی یک تکه از گیتاری را که یکی از اعضای گروه موسیقی آن را خُرد کرده است می‌قاپد. وقتی از چنگ همۀ هواداران دیگری که آن‌ها هم آن تکه از گیتار را می‌خواستند فرار می‌کند و در یک خیابان امن، تنها می‌شود، آن تکه را دور می‌اندازد. میل بازیگر اصلی بر مبنای امیال سایر هواداران شکل گرفته بود اما مبتنی بر باوری که آن را از طریق گواهی کسب کرده باشد نبود. ظاهراً او باور نداشت که این تکه از گیتار چیزی ارزشمند و گرانبها است؛ چون وقتی به خیابان رسید آن را دور انداخت.

دو سناریوی آخر از جنس سرایتِ میلی به حساب می‌آیند. اما تفاوت بزرگی بین آن‌هاست. در مثال برونلو، علت سرایت میل به من این است که باوری که بر آن اتکا دارم از طریق گواهی کسب شده است. اما در مثال آگراندیسمان هیچ گواهی‌ای در کار نیست.

گاهی اوقات سرایتِ میلِ دیگران به ما، مستقل از تمامِ باورهایی است که از طریق گواهی‌های آن‌ها می‌توانیم به دست آوریم. به این پدیده سرایتِ میلِ مستقیم» می‌گوییم. سناریوی آنتونیونی مثالی از سرایتِ میل مستقیم است: بازیگر اصلی احتمالاً هیچ اعتقادی به ارزش آن تکه گیتار ندارد، اما باز هم به میل افراد دیگری که پیرامونش هستند آلوده می‌شود. در مقابل، در مثال برونلو، سرایتِ میلِ غیرمستقیم» را داریم: میل کس دیگری به ما سرایت می‌کند چون از طریق گواهی او به یک باور خاص رسیده‌ایم. سرایتِ میلِ غیرمستقیم بر گواهی سوار می‌شود، اما سرایت میل مستقیم چنین نیست.

برگرفته از سایت ترجمان

میان خاطرات نفس میکشد. لابلای همان روزهای به ظاهر خوب که برای لحظاتی تمام هدفها و خواسته ها هیچ اهمیتی نداشتند و تو بودی و تمام روزهایی که انتظارت را می کشیدند.

این روزها گاهی آنقدر بی حوصله میشوم که از خودم هیچ انتظاری ندارم. جز آنکه با کودک آسیب دیده ام همدردی و او را نوازش کنم. امیدوارش میکنم به روزهای خوبی که قرار است برای خودم بسازم. دلداریش می دهم که انتظار و توقع بیجا داشتن از رفتارها کاری بس بیهوده و باطل است و این تو هستی که باید خودت را عزیز و محترم بشماری و چه اهمیتی دارد که حرفهای اشتباه یا قضاوت های نادرست شنیده باشی در حالیکه خودت میدانی منشا قضاوت ایمان ضعیف و عقده هایی است که روی هم تلمبار میشود و روزی بر سر کسی فرود می آید و اصلاً اصل خوب بودن حال امروزت میتواند همین یک جمله باشد که پابلو پیکاسو گفته است : غم انگیزترین انسان ها کسانی هستند که برداشت دیگران برایشان زیادی مهم است». چه جمله ی خوبی برای این وقتهایی است که دیگری یا دیگرانی برداشتی اشتباه از من یا شما دارند. البته که اگر شما فردی مورد تایید متخصص و روان شناس یا آدمهای اهل معنا باشید!

من نمیدانم در تمام این سالها که قوتم باقی ماند و میان بار مشکلات عجیب و غریب و زیرلنگی هایی که خوردم چطور و با چه نیرویی دوام آوردم و نمیدانم ورزش من را نجات میدهد یا روان شناسی یا دین اما خوب میدانم اگر حتی یک کدام از اینها در زندگیم نبود هرگز، هرگز و هرگز نمیتوانستم بار سنگین مشکلات، دردها و رنج های زندگیم را با خودم حمل کنم.

بارها و بارها و بارها دست های غیبی خداوند را میان همین مشکلات و اشک ها و رنج ها درک کرده ام و مطمئناً شفافیت و خلوص دل تنها راه نجات ما از تنگناهای زندگیمان است.

دیشب تنها شبی نبوده است که از درد رنج ها و غم ها با اشک به خواب رفتم اما خوب میدانم خداوند همراه و ناظر به تمام لحظات زندگی من و شما بوده و هست و میدانم که لبخند و شادی سهم بسیاری از روزهای زندگیم بوده که خداوند از بس رنج ها و زخم هایم به من هدیه داده است و خوب میدانم حال خوب امروز و فردا و آینده ام را مدیون همین رنج های دیروز و امروزم هستم که پشتش تجربه ها و پختگی هایی به همراه می آورد تا پخمه نباشم!

این روزها را به امید آن روزهایی که این روزها برای رسیدن به آن موفقیت تلاش میکنم می گذرانم.

یادمان باشد که آدمهای قوی، معناهایی در زندگی شان دارند که هیچ گاه زمین نمیخورند و ناامید نمیشوند.

معناهای زندگی شما در سختی ها و مشکلات کدام است؟

یادم هست سالها مراقب این بودم که وقتم به بهترین شکل ممکن خرج شود. مراقب بودم وقتم صرف کارها و فعالیت هایی شود که ارزشمند هستند و میتوانم با آنها در آینده ارزشی را خلق کنم. در این بین بسیار مراقب این هم بودم وقتم را با افرادی بگذرانم که مثل خودم فکر و رفتار میکنند. زندگی شان را صرف امورات مهم و ارزشمند میکنند. هروقت جایی دعوت میشدم یا مهمانی میرفتم سعی میکردم وقتم را با آنهایی بگذرانم که حرفهای خوب و مثبت میزنند و از عمرشان به نحو مطلوبی استفاده میکنند. اگر می دیدم کسی یا کسانی نشسته اند و مشغول حرفهای بیهوده و خاله زنک بازی های امروزی هستند یا حرفهای بی ارزش میزنند از آن جمع دوری میکردم. چون متأسفانه بعضی نه حرف شنوی داشتند و نه مهارت این را داشتند تا فکر کنند چقدر این عمر و وقت حیف است که صرف حرف زدن درباره ی رفتار و عملکرد دیگرانی شود که حتماً تأثیری در زندگی ما و شکل گیری آن ندارند.

آن روزها من زیادی سختگیرانه عمل میکردم آن هم به خاطر بودن در محیط و یا افرادی بود که یاد نگرفته بودند بهره بردن از زمان حال به بهترین شکل بسیار مهم است اما مهمتر از آن لذت بردن و راضی بودن از شرایطی است که مشغول زندگی در آن هستیم. آن رفتارها من را به سمت کمال گرایی برده بود. از بودن در جمع لذت نمیبردم. احساس میکردم همیشه باید از چیزی و یا افرادی فرار کنم چون آنها بلد نیستند چطور و چه مدل زندگی کنند. همیشه در طول روزم آنقدر برنامه ی مطالعه و نوشتن و درس خواندن و بودن در کنار خانواده را چیده بودم که وقتم را صرف افرادی نمی کردم که از جهت ارزش هایم در رتبه ی پایین تری هستند و باری به هر جهت زندگی می کنند. هرچند واقعاً هنوز هم از بودن و نشستن کنار این افراد خاله زنک هیچ لذتی نمیبرم و بسیار بدم می آید کسی در زندگی دیگری سرک بکشد یا مشغول کارهای بی ارزش و بی فایده ای باشد که هیچ نفعی برای من یا دیگران ندارد.

سراغ دارم خانمی را که هروقت کنارش می نشینم تا مدتی از آن لحظات لذتی ببریم، آنقدر از کار و برنامه ها و درس های بعدی و بعدیش میگوید و حرف میزند که اصلاً من اجازه و فرصت صحبتی ندارم و مدام باید به آن حرفها گوش بدهم و آن وقت دائم باید حواسم به ساعت میبود تا عجله ای که آن شخص برای انجام کارهای بعدیش دارد به پایان برسد و من از اضطراب نشستن کنار آن فرد خلاص شوم. چه حس بدی داشتم انگار من عامل به هدر رفتن زمان آن فرد بودم.  زمانی که از آن صحبت و گفتگو خلاص می شویم واقعاً احساس ددگی دارم و از آن طرف دیگر میلی برای گفتگو و دیدن مجددی با آن فرد احساس نمیکنم.

آن وقت هست که متوجه میشوم آدمهای کمالگرا بیش از آنکه از داشتن برنامه های زندگی خود لذت ببرند و آن لذت را به دیگران انتقال دهند آنقدر برای رسیدن به هدف ها و برنامه هایشان عجله دارند که از مسیر زندگی شان نمیتوانند لذت ببرند و همیشه فکر میکنند بسیاری از کارها و برنامه هایشان برای انجام شدن روی میز مانده است و نباید لحظه ای را برای انجام آنها هدر بدهند.

اما گاهی زندگی شما را در معرض مواجه با این افراد بدون داشتن هیچ آگاهی از وقت و زندگی قرار میدهد. در تمام این سالها یاد گرفته ام ما هیچ وقت و به هیچ صورتی نمیتوانیم کسی را تغییر بدهیم که سبک زندگیش را انتخاب کرده است. بعضی آدمها از سایه بودن خودشان لذت میبرند. بعضی از داشتن دوچهره و نفاق شان لذت می برند. بعضی از زیرآب زدن و حرف زدن پشت سر دیگران لذت می برند، بعضی از تجسس و دخالت در زندگی شخصی و تعیین تکلیف کردن برای آنها لذت می برند. بعضی از قضاوت های مداوم و داوری های خود لذت می برند. بعضی از آزار و اذیت و بی ارزش کردن دیگران لذت می برند و به این صورت است که ما اگر وقت مان و هدف هایمان را قربانی تغییر دادن این افراد کنیم خسارت دیدگانی می شویم که وقت و عمرشان را از دست داده اند.

یادمان باشد آدمها هرگز تغییر نمی کنند خصوصا که بعضی رفتارها تبدیل به عادت و خصوصیات اخلاقی نفر مقابل مان شده باشد. پس بهترین راه در این شرایط این است که سرمایه ی عمرم را صرف بدست آوردن آگاهی برای تغییر و ساختن شخصیت خودم کنم چرا که جهل بزرگترین دشمن آدمی است.

مطمئناً اگر آن افرادی که قضاوت میکنند، وقت شان را بیهوده سپری میکنند و . میدانستند تمام این رفتارها ناشی از جهل شان است جور دیگری رفتار میکردند.

حتماً شما هم مثل من دیده اید آدمهایی را که عاشق می شوند. به رفتارهایشان دقت کرده اید؟ قطعاً اگر رفتاری حاکی از عاشق بودن و عاشق شدن نشان نمی دادند شما نمیتوانستید رفتارهای آن فرد عاشق را در خاطرات تان ثبت کنید و به آن مفهومی بدهید تحت عنوان عاشقی. اصلاً این رفتارها هستند که به شخصیت ما معنا میدهند. مثلاً من در خاطراتم و تجربه های بالینی ام میدانم یک روزی آن شخص کسی را بسیار دوست داشت و برای آن عشق چه اندازه فریاد میزد تا همه بدانند او هم عاشق شده است و با آن عشق باید به دیگران معنای دوست داشتن را نشان بدهد و ما هم یاد گرفتیم عشق یعنی اینکه دیگران بدانند در زندگی من شخصی هست که من او را آن چنان دوست دارم که گاهی رفتارهای عاقلانه ای نمیتوانم از خودم نشان بدهم. همین است که گاهی با این جملات هم فرد عاشق را معنا میکنند: آدم عاشق که میشه، کور میشه!»، آدم عاشق، دیوانه است!»، عشق، چیزی شبیه به جنون است. آدم عاشق جنون عاشقی دارد!» و چیزهایی مثل این که همه مان در زندگی شنیده و دیده ایم.

اعتقاد من خلاف این داستان هاست. داستان هایی که گاهی از دل تاریخ درآمده و ما را به سمت همان رفتارها سوق داده است. داستان هاست که میشود الگوی زندگی من و شما. ما از دل داستان هاست که آینده ی زندگی خودمان را می سازیم و بستگی دارد ما چه داستانی را به چه الگوهای انسانی برای خودمان درنظر بگیریم تا از روی دست آنها ارزش های خود را پیش ببریم. تفاوت ما در ارزش ها و باورهایمان است و برای همین من یک داستان زندگی را ملاک قرار میدهم و تو یک داستان با آن شخصی که مطابق ارزش های زندگیت رفتار کرده است.

من اعتقاد دارم عشق را باید در پستو قایمش کرد. عشق را نباید فریاد زد. اصلاً همین است که عشق میتواند بالندگی و برازندگی به تو بدهد. اتفاقاً این عشق است که تو را عاقل تر میکند نه هیجانی تر و دیوانه تر. وقتی عشق را قایم کنی، وقتی بتوانی درون دل را همانند آنچه که خداوند در کالبد جسم آن را پنهان خلق کرده است، پنهان نگهش داری، وقتی هیچ کس عشق درون دل را نبیند آن وقت در معرض راهزنی قرار نمی گیرد. آن وقت آن عشقی که ما هزاران بار شنیدمش که عشق نرسیدن است، عشق از دست دادن است دیگر معنایی ندارد.

من معتقدم آدمهای عاشق که عشق را پنهان میکنند، آدمهای عاشقی که عشق را درون سینه شان فریاد میزنند نه در بیرون، آنها به کمال یافتگی نزدیک ترند. آدمهای عاشقِ این چنین دیوانه نیستند بلکه این عشق آنها را به عاقل ترین مردمان نزدیک تر خواهد کرد.

اگر عاشق اید، اگر میخواستید به عشق برسید، اگر خواستید عشقی را در زندگی تجربه کنید و تا آخر عمر آن را برای خودتان نگهش دارید تا یک زندگی عاشقانه را تجربه کنید، آن را هیچ وقت فریاد نزنید. آن را هیچ وقت در معرض راهزنی راهن زندگی قرار ندهید که عشق آدمهای خارج از دامنه را حسود خواهد کرد.

مهم نیست دیگران بدانند شما عاشقید یا دیوانه وار گرد شمع تان می چرخید مهم این است که شما اگر خودتان را دوست داشته باشید، اگر عزت نفس و اعتماد به نفس داشته باشید حتماً میتوانید عشق را تنها به دوش بکشید و نیازی ندارید دیگران بدانند شما چه در دل پنهان داشته اید. آدمهای عاشق خوب میدانند چگونه عشق آنها را رشد میدهد، دلشان را بزرگ میکند.

آن وقت با بودن آن عشق است که میتوانید مسیر زندگی تان را بی هیچ ترسی شتابان تر و آسان تر قدم بردارید. همان که معشوق بداند کافی است و آن وقت آن عشق معنایی به زندگی و عمرتان خواهد داد که دیگران از درک آن ناتوانند و بنظرم اشتباه لیلی و مجنون، فرهاد و شیرین و تمام داستان های مثالی تاریخ همین بود که به مردمان ما الگویی داد تا فکر کنیم داد زدن عشق و نشان دادن عاشقی کار درست و رفتاری زیباست و برای همان است که هیچ وقت به هم نرسیدند و این چنین داستان های عشق نیمه تمام در تاریخ به جا ماند.

بازی روانی من خوبم، تو بدی!

حتماً شما هم مثل من در طول زندگی تان مشاهده گر دعوا و اختلاف بین زن و شوهرهایی بوده اید یا هستید. یا دعواهای پدر و مادر و یا همسر و یا حتی دعوای بین فرزندان یک خانواده و یا دعوای بین همکاران و خلاصه دعوایی که در آن یک نفر نقش من خوبم و تو بدی را بازی میکند.

این دعوا از کجا شروع شده است؟ بخواهیم برگشت بزنیم به مدل تربیتی و ضمیر ناخودآگاه فرد میگوییم. کودک ابتدا بی آنکه درکی از درست و غلط داشته باشید مشاهده گر اختلافات بین والدینش بوده و میان دعوا همیشه مثل طنابی بین پدر و مادر به سمت یک کدام از آنها کشیده می شود. یا مادر با حرفهایش نقش من خوبم و پدر بد است را بازی کرده و یا پدر با حرفهایش این نقش را ایفا کرده است. کودک با همین مدل تربیتی می آموزد یا باید نقش قربانی را بازی کند و یا نقش برنده ای که احساسش خوب بودن و بهتر بودن است. کم کم این کودک بزرگ میشود نقش های اجتماعی را میپذیرد و با همین مدل شروع به ترسیم ساختارهای ذهنی میکند. در محیط کار همیشه هستند افرادی که میان بازی روانی آنها دوباره شروع کند به ایفای نقش پدر یا مادرش و در نهایت میان آن طناب کشی نقش من خوبم را پیش رئیس، همکاران و دیگران بازی میکند. او یاد گرفته است برنده ی این بازی خوبی است که شاید مورد ظلم واقع شده، یاد گرفته حقیقت را انکار کند، یاد گرفته اشتباهات خودش را نادیده بگیرد و همیشه خودش را منزه از عیب و برتر از دیگری می بیند و البته این قدرت را هم دارد که شروع به عقده پراکنی میان صحبت هایش در مورد دیگران کند. معمولاً هم اینطور است که نقش من خوبم تو بدی را ایفا میکنند. ازدواج میکند، در مدل ازدواج و آنچه در ضمیر ناخودآگاهش رخ میدهد باز هم همین نقش را ایفا میکند: من خوبم، تو بدی. این چرخه تا پایان عمر ادامه دارد.

وارد شدن به بازی روانی این افراد یعنی گرفتن نقشی که طرف مقابل به شما میدهد. جهت دادن به رفتار این افراد با خارج شدن از بازی آنها و هدایت شان به سمت رفتار بهتر و درست تر، تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس آنها که یکی از علل اصلی این رفتار به شمار می آید میتواند ما را مصون از این رفتارها نگه دارد.

قدرت عشق یعنی هر کاری از من برمی آید برای تاباندن مهر به زندگی دیگری یا دیگران انجام بدهم بی هیچ توقع و منتی. انتظار جبران نداشته باشم. فقط محبتم را به جریان بندازم.من با عشق آموخته هایم را در این سالها در اختیار شما میگذارم. من با عشق در تمام این سالها بسیاری را راهنمایی کرده ام و مشاوره داده ام. من با عشق برای همه می نویسم بی هیچ توقعی در دیده شدن و به امید آنکه تمام این علمی که در اختیار من به لطف الهی قرار گرفت بتواند اثری در شما و در زندگی تان بگذارد و بشود نور، امید و جریان عشق در زندگی شما.

قدرت عشق یعنی حساب و کتابی برای تاباندن مهرم در کار نیست. سالها بعد چیزی را به کسی یادآوری نمی کنم. عشق و محبتم را نثار میکنم بی آنکه آن را در ذهن کسی بکارم تا به تلاطم جبران آن بیافتد. حتی بالاترین و زیباترین تعریفش هم میتواند این باشد که از خداوند نیز توقع دیدن و رسیدن به خواسته هایم را ندارم. من همراستا با صفات الهی پیش میروم. عشق، معجزه میکند. عشق جریان زندگی شما را وارد مسیرهای تازه ای میکند که حتماً خودتان به مرور از آن شگفت زده خواهید شد. اما یک انسان عاشق، صفات ویژه و برجسته ای دارد که باید مسیری را برای رسیدن به آن طی کند. باید بتواند از مسیر تاریک و سرد بخشش عبور کند. باید بتواند از کنار خطاهای انسان ها به راحتی عبور کند و آن را فراموش کند و انتظار و توقع حتی عذرخواهی هم نداشته باشد. باید بتواند ذهن مثبت و سرشار از انرژی داشته باشد انرژی که ناشی از تفکر سالم و خالی از بدبینی و نگاه شر به دیگران است، باید بتواند مهر و عشق را به جریان بفرستد به جای دفن کینه و دشمنی و تمام اینها جزء طلب مهر خداوند و بخشیدن قلب به خداوند معنایی ندارد.

عاشق شدن سخت است. خیلی سخت. باید دلت خیلی بزرگ باشد و براحتی از کنار تمام این سختی ها عبور کنی.

با هم ادامه ی کتاب از دولت عشق را میخوانیم و آرزو می کنم بتوانیم باهم این جریان بزرگ و شفابخش عشق را به جریان درآوریم تا لایق انسانیت و طی کردن مسیر تعالی خویش باشیم.

از انگلستان نامه یی دریافت کردم که میگفت: به محض مطالعه ی کتاب از دولت عشق ناگهان مردی 72 ساله ( هم سن خودم) که همسرش را از دست داده است و از زندگی مرفهی نیز بهره مند است عاشقم شد و با هم ازدواج کردیم. مصاحبت او را بسیار شگفت و دلنشین یافته ام. من همواره برای این کتاب برکت می طلبم، زیرا سعادتم اکنونم را مدیون آنم.»

اما چگونه آرمانهای این کتاب از دولت عشق» به نویسنده اش کمک کرد:

من نیز از کتاب از دولت عشق» که بر میزان فهم و ادراکم از زندگی افزوده است سپاسگزارم. بسیاری از مطالب این کتاب در نخستین سالهای دهه ی 1960 نوشته شده بود. آن موقع، من در آپارتمانی مشرف به دانشگاه تگزاس در شهر آستین زندگی میکردم. چون همسرم در آن دانشگاه تدریس میکرد. ما تازه عروسی کرده بودیم و بسیار خوشبخت بودیم. هنوز این مقالات به صورت کتاب انتشار نیافته بود که به ناگاه شوهرم درگذشت. دیگر نه تنها عشق چیز باشکوهی به نظر نمی رسید خیلی هم شکسته و شکاف برداشته به چشم می آمد.

عارفان باستان گفته اند: نخست تنویر میآید، آنگاه تشرف و از پس اینها خرمن موهبت نو.»

من پیشاپیش قدرت عشق الهی را آموخته و درباره اش نوشته بودم. این دوران تنویرم محسوب میشد. اما واقعه ی درگذشت ناگهانی همسرم شاید تشرف ژرفتر من به ساحت عشق بود.

در مابقی سالهای آن دهه، این مجال را یافتم تا با اندیشه های این کتاب زندگی کنم. این اندیشه ها یار و یاور و تسلای خاطرم بودند. در این دوران که درباره ی عشق الهی بسیار اندیشیدم و بسیار نوشتم.

همچنین این دوران بود که سخنرانیهای بیشمارم را در ایالات مختلف آمریکا آغاز کردم. همواره در طول سفر، در گرما و سرما و پروازهای طولانی و شهرهای ناشناس و غریبه و کار با مردمان و محیط های ناآشنا یک نسخته از کتاب از دولت عشق» همراهم بود. اما همواره کار کردن در درون به نمایش بیرونی می انجامد. در سال 1970 دگرگونیهای دلپذیری در زندگیم پیش آمد که سبب شد به شهر سان آنتونیو، در ایالت تگزاس نقل مکان کنم. در این شهر بود که با دومین همسرم آشنا شدم و با او ازدواج کردم. شوهرم برایم خانه خرید و من برای نخستین بار در زندگیم صاحب خانه شدم. چند سال بعد، به شهر پالم دزرت در ایالت کالیفرنیا نقل مکان کردیم که سالها در اندیشه اش بودم. در اینجا توانستم در محیطی که سرشار از زیبایی مناطق گرمسیری است، کارم را به شکل دلخواهم آغاز کنم و ادامه دهم.

از آن لحظه تاکنون همواره شاهد پیشرفت و کامیابی در کار و شیوه ی زندگیم بوده ام و ایمان دارم که آینده، پیشرفتها و کامیابی هایی عظیمتر برایم در آستین دارد. در هر حال، دریافته ام که زندگی من خواه تلخ باشد و خواه شیرین، و خواه آسوده و خواه ناآسوده، از تاثیر آرمانهای این کتاب نمی کاهد.

در طول این سالها به تجربه دریافته ام هرگاه مردم مشکلات گوناگون خود را با من در میان می نهند به آنها توصیه میکنم که کتاب از دولت عشق را مطالعه کنند.

شاید بپرسید: چرا؟

پاسخم این گفته ی گاندی است که : در طول تاریخ، پیروزی همواره با طریقت عشق و حقیقت بوده است.»

بازرگانی اهل میسوری اخیراً برایم نوشت:

سالها پیش، به وسیله ی کتاب شما از دولت عشق» به نهضت حقیقت پیوستم. بارها این کتاب را خوانده ام و آنقدر هدیه اش داده ام که شمارش در توانم نیست. زمانی که به کار بستن آرمانهای آن را آغاز کردم نخست خودم عوض شدم و آنگاه زندگیم عوض شد. از اینکه به اطلاع شما می رسانم که پس از مطالعه ی کتابتان، شاهد پیشرفتی عظیم در زندگیم بوده ام، شادمان و خرسندم.

بازرگانی از کالیفرنیایی برایم نوشت:

جمله یی که تکانم داد این بود که: عشق از آن رو در دل شما به ودیعه گذشته نشده تا همانجا بماند. مادامی که عشق را به دیگران نبخشایید عشق نیست.»

از آنجا که عشق الهی، ثروت و توانگری و نور و روشن بینی و هماهنگی و قدرت و شفا میآورد، ایمان دارم که مطالعه ی این کتاب زندگیتان را از بسیاری از جهات متبرک میسازد. از شما میخواهم برکتها و موهبتهایی را که از طریق مطالعه ی این کتاب می ستانید با دیگران در میان بگذارید و تقسیم کنید.

دوستدار شما: کاترین پاندر

نگذارید عشق در قلبتان یخ بزند. به جریان بیندازیدش. همین امروز. هر کاری از دست تان برمی آید برای نظم بخشیدن به جریان های زندگی تان انجام بدهید. از محبت، از دستگیری از دیگران، از ارتباط تان با خداوندی که با عشق ما را آفرید.

چه حیف که این هدیه دست نخورده با ما دفن شود و روح ما را شفا نبخشد.

در روزهای آینده ی فصل های کتاب را برایتان خواهم نوشت به امید خدا.

شما به شهود اعتقاد دارید؟ قدرتش را تا به حال درک کرده اید؟

من دارم و قدرتش را درک کرده ام. دیروز مشغول مطالعه ی کتابم بودم و انگار ندایی در درونم مرا به سمت کتابخانه ام کشاند. ندایی به سمت کتابی به نام از دولت عشق. ده سال پیش کتاب را خواندم و نمیدانم چرا آن زمان از آن خوشم نیامد. نوشته هایش برایم لوث و بی مزه بود. یعنی چه؟ شاید چون آن زمان درک امروز را از جهان هستی و اتفاقات زندگیم نداشتم نظرم این بود. شاید آن وقتها اصلاً نمی دانستم عشق چه قدرتی در آفرینش و جذب و جلب اتفاقات مثبت دارد. شاید نمی دانستم جریانات انرژی ما در این عالم و بسامد بالا یا پایین آن مسئول جذب و دفع بسیاری اتفاقات است.

دیروز سراغ کتاب رفتم. انگار زندگیم دوباره جریان پیدا کرده بود. کتابی که من از آن خوشم نمیاد حالا شده است وردستم تا بارها کلماتش را تکرار کنم. شاید چون این روزها هم نیاز به یک بسامد انرژی زیادی دارم برای جذب انرژی های مثبت و خوب. بودن دوستان و افرادی که ذهنیت مثبت و انرژی مثبتی دارند. چیزی که خودم سالها برای داشتنش تلاش کردم. داشتن یک ذهن سالم و مثبت.

خواستم هروقتی که فرصتی پیش آمد بخش هایی از کتاب را برایتان اینجا بنویسم و به اشتراک بگذارم. شاید این جریان مثبت و خواندن این متنها زندگی دوباره ای به شما هدیه داد.

قدرت چند جانبه ی عشق

پیام ویژه ی مولف به خوانندگان

این کتاب یکی از محبوب ترین کتابهای من است. نخستین گزارشی که درباره اش شنیدم از جانب بانویی بازرگان از شهر کانزاس در ایالت میسوری بود که پس از مطالعه ی از دولت عشق» پشت دردش شفا یافت.

پس از آن، گزارشی از گروهی از ن بازرگان در میشیگان دریافت کردم که تصمیم گرفته بودند در آغاز جلسات گروهی خود، عبارتهای تأکیدی از دولت عشق» را تکرار کنند و برای کار و اعضای گروه خود، عشق و حمایت الهی بطلبند.

چندی نگذشت که عده ای از بانوان میانسال ازدواج کردند. یکی از آنها بیست و پنج سال بود که بیوه مانده بود. هرچند مجبور شد کارش را رها کند تا بتواند در کالیفرنیای جنوبی در خانه یی بسیار زیبا و نزدیک ساحل اقیانوس، با شوهر جدیدش زندگی کند. از قرار معلوم، تعداد بانوانی که به خانه ی بخت رفتند آنقدر زیاد بود که گروه مجبور شد با اعضای جدید تشکیل سازمان بدهد.

در اینجا بعضی از نخستین گزارش هایی که دریافت کرده بودم برایتان مینویسم.

من پس از مطالعه ی کتاب از دولت عشق به شادمانی و خوشبختی وصف ناپذیری رسیدم. در میان کتابهای خودیاری که در ده سال اخیر خوانده ام، این یکی از آن کتابهایی است که بیش از همه خواندنش را به دیگران توصیه می کنم. نخست به جویندگان حقیقت، دوم به اشخاصی که در روابط خود دچار مشکلات و سوءتفاهمند و سوم به کسانی که جویای کتابی ساده و الهام بخشند.

گزارش هایی که در طول سالیان درباره ی از دولت عشق از خوانندگانم دریافت کردم چند جانبه بوده است و نشان میدهد که معجزه ی عشق و محبت چگونه ثروت و توانگری و کامیابی و شفا و سلامت می آورد.

از آلاباما گزارشی دریافت کردم که مردی پس از مطالعه ی از دولت عشق و به کار بستن تعالیم آن توانست همه ی مطالبات عقب افتاده اش را یکجا وصول کند. از همه جانب توجه تر اینکه به محض اتمام مطالعه ی کتاب مرد جوانی که به او بدهی داشت همان شب برایش پنج اسکناس صد دلاری آورد!

زنی برایم نوشت: در بیمارستان روانی بودم که مادرم کتاب شما را برایم آورد. بلاهای بسیار بر سرم آورده بود که اگر بخواهم چندتای آنها را نام ببرم  باید بگویم: طلاق، دسترسی نداشتن به بچه ام، فلج شدن بدنم و . کشیشی به من گفت میزان تجربه ام در سی سالگی بیش از آن چیزی است که معمولاً مردم در نود سالگی تجربه میکنند.

اکنون از بیمارستان بیرون آمده ام و مشغول کار هستم. بچه ام نزد خودم است و دیگر بار میتوانم راه بروم. اکنون زندگی بسیار خوشی داریم و میخواهیم خانه بخریم. پزشکها به من میگویند یکی از قوی ترین آدمهایی هستم که به عمرشان دیده اند. من درباره ی آینده ام خوش بینم و همچنان به مطالعه ی کتابم از دولت عشق که دیگر از شدت استفاده کهنه و فرسوده شده است.

نامه ی دیگری دریافت کردم که نوشته بود: من کتاب شما را به مستاجری که اجاره اش عقب افتاده بود هدیه دادم. چون وضع مالی اش خراب بود. به این امید که راه حلی بیابد، مشتاقانه آن را پذیرفت. البته از اینکه همه به فکرش بودند و صمیمانه میخواستند که مشکل او حل شود، به راستی سپاسگزار بود. پس تکرار این جمله را آغاز کرد: عشق الهی در جزءجزء زندگیم سرگرم کار است.»

او که مدام در حال درد و خونریزی بود و تنها علاجش را جراحی دانسته بودند به محض فراخواندن عشق الهی و طلب کمک از جانب آن خونریزی و دردش متوقف شد. احساس کرد افسردگیش پایان یافته است. دیگر بار توانست به کسب و کار بیندیشد و حتی توانست برای کاهش وزن رژیم لاغری بگیرد.

و

نیروی عشق چیزی جز همراه شدن به نیروی عشق الهی نیست. عشقی که بی هیچ مضایقه و توقعی می بخشد. حمایتگر و انگیزه بخش است. اسارتگری و در بند خود درآوردن نیست و هدایتگر و شفابخش است. بی شک هرکه گمان کند رسیدن به عشق کار راحتی است سخت در اشتباه است. چرا که عشق قدرت محبت است. محبتی به کل عالم خلقت که همراهش تواضع، بخشش و هستی خلق میکند و شما میتوانید با این نیرو به آنچه میخواهید برسید حتی خلق کنید.

ادامه ی کتاب را در روزهای آینده با شما به اشتراک میگذارم.

چندسال پیش، بازرگانی قدرت عشق را به من خاطر نشان ساخت. در آن وقت، سرگرم نوشتن یک رشته مقاله درباره ی ثروت و توانگری بودم. وقتی او درباره ی مقالاتم شنید، از من پرسید: درباره ی عشق چه نوشته ای؟» حیرت زده پاسخ گفتم: درباره ی عشق؟ اما مقالات من که درباره ی ثروت و توانگری است.» بازرگان که مردی سهامدار بود گفت: می دانم. اما تا مقاله یی درباره ی قدرت عشق و قانون محبت و نیکخواهی ننویسی که مقاله هایت کامل نمیشوند. محبت بزرگترین راز کامیابی است.»

آنگاه درباره ی قانونی که خودش برای گشودن گره ها یافته بود، چنین گفت: هرگاه فردی را می بینم که گرفتار مشکلات است، آرام می نشینم و برایش موهبت محبت را می طلبم. پس از چندبار تکرار عبارتهای تاکیدی گویی جریان برق روشن می شود و آن فرد با این جریان هماهنگ میگردد. معمولاً افراد با گرایشها و رفتاری هماهنگ، به سرعت پاسخ مثبت میدهند. اگر نه، باید به تکرار عبارتهای تاکیدی بیشتری ادامه داد. اما دولت عشق، بی تردید ثمراتی نیکو و هماهنگ به بار میآورد.

در سالهای اخیر، چه بسیار درباره ی قدرت کامیابی بخش عشق شنیده ام. روانپزشکی برجسته گفته است که بزرگترین نیاز بشر، نیاز به عشق و محبت است و هیچ انسانی بدون آن نمیتواند سر کند. اگر آدمی به زندگانی خالی از عشق ادامه دهد می پوسد و  تباه میشود. محبت عظیمترین قدرت روی زمین است.

شنیدن درباره ی قدرت عشق تازگی ندارد. روانشناس اعظم» سده ها پیش ندا در داد و گفت: در پی محبت بکوشید، که از میان سه فضیلت بزرگ ایمان و امید و محبت، محبت بزرگتر است.»

در باب سیزدهم رساله اول پولس رسول به قرنتیان میخوانیم:

اگر به زبانهای مردم و فرشتگان سخن گویم و محبت نداشته باشم مثل نحاس صدا دهنده و سنج فغان کننده شده ام. و اگر نبوت داشته باشم و جمیع اسرار و همه ی علم را بدانم و ایمان کامل داشته باشم به حدی که کوه ها را نقل کنم و محبت نداشته باشم هیچ هستم. و اگر جمیع اموال خود را صدقه دهم و بدن  خود را بسپارم تا سوخته شود و محبت نداشته باشم هیچ سود نمی برد. محبت حلیم و مهربان است. محبت حسد نمیبرد، محبت کبر و غرور ندارد. اطوار ناپسندیده ندارد و نفع خود را طالب نمیشود. خشم نمی گیرد و سوءظن ندارد. از ناراستی خوشوقت نمیگردد ولی با راستی شادی میکند. در همه چیز صبر میکند و همه را باور می نماید. در همه حال امیدوار می باشد و هر چیز را متحمل می باشد. محبت هرگز ساقط نمی شود و . »

چه بسا با مقاله ی مشهور هنری دراموند درباره ی رساله ی پولس آشنایی داشته باشید. دراموند در مقاله اش محبت را عطیه» و موهبت متعالی» میخواند و می نویسد:

امتحان نهایی دین، دینداری نیست؛ محبت است. در زندگی به پس که می نگرید می بینید لحظه های خطیر، لحظه هایی که به راستی زندگی کرده اید، لحظه هایی هستند که با عشق و محبت دست به کاری زده اید.»

محبت شخصی و غیرشخصی

شاید تصور من و شما از عشق، همان چیزی باشد که پولس رسول توصیف کرده است. می توانیم در محبت شخصی و غیرشخصی، این خصایص را از خود نشان می دهیم. در عشق و محبت شخصی میتوان نسبت به افراد خانواده و خویشاوندان مهربانی و نرمش و ادب و عاطفه و تایید و تحسین و ملاحظه و ایثار نشان داد. عشق و محبت غیرشخصی، در اصل یعنی توانایی کنار آمدن با مردم، بدون دلبستگی شخصی و وابستگی عاطفی. برای آفرینش آگاهی و پرورش محبت غیرشخصی و نیکخواهی نسبت به همکاران و آشنایان و همه ی کسانی که با آنها سر و کار داریم، تکرار عبارت زیر بسیار مؤثر و سودمند است: من بدون هیچ گونه وابستگی، همه ی مردم را دوست دارم و همه ی مردم نیز بدون هیچ گونه وابستگی مرا دوست دارند.»

گروهی را می شناسم که به تجربه به قدرت عشق و دعاهایی که کلمه ی عشق الهی» در آن باشد پی برده اند و اینگونه دعا را بزرگترین راه حل برای برطرف کردن مشکلات شخصی و شغلی میدانند. افراد این گروه هفته یی یک بار گرد هم میآیند و عبارتهای تاکیدی متضمن عشق الهی را تکرار میکنند. آنها فهرست افراد و موقعیتهایی را که میخواهند از دولت عشق، دگرگونی یا برکت بیابند. با خود به این جلسات می آورند ( بدون اینکه درباره ی مشکلات این افراد یا اینکه چنین فهرستی را به همراه دارند، با کسی گفتگو کنند) اما هنگامی که دسته جمعی به تکرار عبارتهای گوناگون حاوی عشق الهی سرگرمند، آرام دست خود را روی این فهرست می گذارند و می گویند: عشق الهی هم اکنون برای من و از طریق من سلامت کامل و ثروت فراوان و سعادت بیکران می آورد.» آنگاه در دل خود برای افرادی که نامشان در فهرست است میگویند : عشق الهی هم اکنون در من و از طریق من سلامت کامل و ثروت فراوان و سعادت بیکران می آورد.»

آنگاه در دل خود برای افرادی که نامشان در فهرست است میگویند: عشق الهی هم اکنون در تو و از طریق تو به عالی ترین کار خود سرگرم است. عشق الهی هم اکنون برای تو و از طریق تو سلامت کامل و ثروت فراوان و سعادت بیکران می آورد.»

آنها چندین هفته گرد هم آمدند و عبارتهای تاکیدی را بارها و بارها تکرار کردند. آنگاه پی بردند که بسیار آرام و بی سر و صدا برای هر یک از اعضاء گروه و همچنین افرادی که برایشان دعا می کردند رویدادهایی حیرت انگیز پیش می آید. یکی از خانمهای بازرگان که در رابطه با چند تن از دوستانش دچار سوءتفاهم و ناهماهنگی شده بود به محض تکرار عبارتهای تاکیدی حاوی عشق و محبت، دید که دوستانش نیز به طرزی غیرمنتظره در این جلسات شرکت جستند و خیلی زود با هم آشتی کردند و صلح و صفا برقرار شد.

یکی دیگر از خانمهای بازرگان این گروه نیز چند ماهی بود که به علت سوءتفاهمی با چند تن از دوستانش دچار مشکل شده بود. برای دلجویی و ایجاد هماهنگی و رفع سوءتفاهم به هر کاری که به عقلش می رسید دست زده بود اما به همه ی نامه ها و پوزشها و تلفنها و تماسهایش به سردی پاسخ داده شده و جملگی بی نتیجه مانده بود. یک شب در حین دعای دسته جمعی و طلب عشق الهی برای افرادی که در فهرست خود داشتند. این خانم و خانمی دیگر در هوا صدایی شبیه به ترکیدن چیزی را شنیدند. خانم دیگر، آن صدا را نشنیده گرفت و زائیده ی تخیل خود پنداشت. اما پس از خاتمه ی جلسه، خانم بازرگان، نزد او آمد و آهسته و محرمانه پرسید: صدای ترکیدن را در هوا شنیدی؟»مبادا تصور کنی که زائیده ی خیالت بوده.  واقعاً اتفاق افتاد. صدای شکستن اندیشه های سختی بود که میان من و دوستانم وجود داشت. اما یقین دارم که امشب به یمن کلامی که بر زبان آوردیم، عشق الهی، هرچه ناهماهنگی و ناملایمت را از میان برداشت. از دولت عشق بود که اندیشه های سخت شکست.»

از آن شب به بعد، احساس او نسبت به آن وضع عوض شد. غرقه در آرامش و هماهنگی، از این که تفاهم الهی برقرار شده بود و عشق الهی سوءتفاهم و خصومت پیشین را از بین برده بود، مدام در دل خود شکر بجا می آورد.

چندهفته بعد، با اینکه در اوضاع بیرونی تغییری مشاهده نمی شد. احساس کرد که باید دیگر بار با دوستانش تماس بگیرد. این بار، به جای پاسخهای سرد، آنها به گونه یی عمل کردند که انگار هیچ رویداد ناخوشایندی میان آنها پیش نیامده بود. تفاهم و دوستی و صمیمیت پیشین، دیگر بار برقرار شد و همچنان نیز ادامه دارد.

بخشش و گذشت،  نیاز به طی کردن یک پروسه ی روانی دارد. به این معنا که مکانیزم مغز نیاز به یک سری دستورات شناختی و روانی دارد تا بتواند به انتهای مسیر یعنی بخشیدن دیگران برسد بدون آنکه در حافظه بماند و دوباره در طول زندگی آن را یادآوری و به حافظه بیاورد.

مرحله ی اول: تنظیم هیجانات»

زمانی که دیگران خطایی را در حق ما مرتکب می شوند که باعث آزرده شدن روح و روان ما می گردد و یا حقی از ما نادیده گرفته می شود ما از لحاظ روانی و هیجانی احساسات مختلفی را تجربه خواهیم کرد. احساساتی که شامل خشم، نفرت، غم، افسوس و در نهایت افسردگی که منجر به گوشه گیری و ناامیدی خواهد شد.

در این پروسه باید احساسات خود را بشناسیم و بتوانیم آنها را لمس کنیم تا در هر کدام از این احساسات قرار گرفتیم به دنبال فرافکنی و نسبت دادن آن به بیرون از خود و یا به دیگران نباشیم. هرگز نباید این احساسات را سرکوب کرد و به دنبال جایگزینی احساسات با احساسات دیگر گشت و تا از این حالات فرار کنیم. بلکه با درک اینکه بروز این هیجانات به خاطر وارد شدن آسیب به روان ما اتفاق افتاده باید قابل درک و تحمل باشد. وظیفه ی ما در قبال روان مان در این موقعیت مدارا کردن و سرپوش نگذاشتن روی آنهاست تا بتواند مسیر  صحیح خود را از لحاظ روانی طی کند. شناخت از احساسات به ما کمک میکند بتوانیم هیجانات خود را تنظیم و تحت کنترل دربیاوریم در حالی که اگر آنها را سرکوب یا فراری بدهیم به شکل عقده های روانی و بروز رفتارهای نادرست که ناشی از همان خشم، نفرت، غم، افسوس و افسردگی است ما را غافلگیر خواهد کرد. در این هنگامی که به خاطر خطای دیگران شما در مسیر خشم قرار می گیرید باید به این موضوع آگاهی داشته باشید که زمانی ما نسبت به خطاهای دیگران احساس خشم پیدا می کنیم که دیدگاه مان، دیدگاه کمال گرایی و آرمان مدارانه نسبت به اشخاص باشد. نباید موقعیت های مادی، اجتماعی، خانوادگی، قومیتی، مذهبی افراد را دخیل در خطاهایشان قرار دهیم چرا که خود این باعث تشدید احساس خشم خواهد شد و آن وقت با استناد به این قراردادها نمیتوانیم با خشم خود کنار بیاییم. اگر دیگری خطاهایی در حق شما مرتکب شد که باعث خشم شما گردیده است میتوانید با هدایت این خشم به سمت جهت مثبتی (انجام کاری در جهت تنظیم آن) آن را خنثی کرده و در جهت مثبتی آن را هدایت کنید. برای مثال اگر فردی پشت سر شما بدگویی کرده و آبروی شما را خدشه دار کرده است، در عوض شما میتوانید نسبت به حفظ آبروی دیگران و یادآوری نکات مثبت اخلاقی و رفتاری آنها، جهت روان خود را به سمت کنترل خشم تغییر بدهید. یادم هست خانمی که فرزندش را از دست داده بود و آنقدر نسبت به این موضوع خشم داشت که تصمیم گرفت برای کنترل این خشم به تمام کودکان بیماری در بیمارستان کمک مالی و یا عاطفی کند با سر زدن از آنها و نوازش شان. بدین ترتیب پروسه ی خشم را طی کرده بود و دیگر نسبت به اتفاقی که رخ داده بود عصبانی نبود.

مرحله ی دوم: شناخت و تفکر»

زمانی که بتوانید احساسات و هیجانات ناشی از مسأله را تنظیم کنید و طی کردن مراحل هیجانی را جزء ساختارهای روانی خود بدانید و بپذیرید همه ی ما انسان ها برای گذار از مراحل این چنینی نیاز به شناخت خود و روان خود داریم تا بتوانیم با کمترین آسیبی خود را در آغوش بگیریم و نگذاریم لطمه ای به روان مان وارد شود آن وقت وارد مراحل شناختی می شویم که میتواند با روی کار آمدن منطق و تفکر ، ما را به سمت بهبود و سلامت روان پیش ببرد. آن وقت که فراتر از خود میتوان مساله را نگاه کرد و هرچند که هر از گاهی هم ممکن است هنوز خطای آن افراد در ذهن تان یادآوری شود اما این بار بدون بالا آمدن احساسات منفی.

در این مرحله شما میتوانید خوبی ها، قرابت داشتن یا نداشتن انسان بودن یا موقعیت ها و شرایط آن فرد یا افراد را به ذهن بیاورید و موقعیت رفتاری او را در آن وقتی که خطا رخ داده است مدنظر قرار بدهید و دلایل شخصی و غیرشخصی آنها را بسنجید و در مورد آن فکر کنید. آن وقت است که میتوانید خود را از بیرون تماشا کنید و فرصت یا قدرت انتقام داشتن یا نداشتن را بسنجید. در این مرحله شما قدرت انتخاب دارید. میتوانید سکوت کرده و با انجام رفتارهای صحیح تری بر منش خود بیافزایید و پاداش های الهی و دنیایی را به خاطر بسپارید.

ضمن اینکه در این مرحله شما میتوانید سهم خود را در آن موضوع یا اتفاق پیدا کرده و جلوی بروز آن را در آینده با اصلاح رفتار خود بگیرید.

مرحله ی سوم: احساس عاطفی و پیامدهای آن»

در این مرحله که شما اندیشه و تفکر را پشت سر گذاشته اید از تنش های روانی تان کم شده است. احساسات، نگرش ها و رفتارهایی که در قبال فرد رنجاننده داشته تغییر میکند و از لحاظ روانی آماده شده است تا به سمت دیگری توجه کند. در گذار از این مرحله دیگر حس انتقام به سراغ فرد نمی آید و احساسات مثبت جایگزین احساسات منفی می شود. نگرش فرد نسبت به رنجاننده تغییر کرده است. قضاوت های قبلی فرد نسبت به رنجاننده عوض می شود و فرد در این مرحله به دنبال چاره جویی می رود.

مرحله ی چهارم: تمایل و تصمیم به بخشش»

در این مرحله فرد با توجه به تغییراتی که در رفتار، شناخت و عواطفش پیش آمده است تمایل به گذشت پیدا میکند. هرچند که ممکن است هنوز هم احساسات غالب باشد. البته این بار احساساتی است که برخاسته از تفکر، تعقل فرد در مورد رنج و رنجاننده است. تمایل به گذشت و تمایل به اظهار آن، تصمیم و اراده بر گذشت، تصمیم به گذشت، و در نهایت اظهار گذشت در این مرحله رخ میدهد. در این مرحله احساسات مثبت و شدیدتر است و فرد خلاف و خلافکار را جدا می بیند و به دنبال چاره جویی و گذشت می گردد.

مرحله ی پنجم: پیامدمهای بخشایشگری»

1-احساسات منفی از بین می رود و کینه جای خود را به بخشش میدهد. احساسات مثبت جایگزین آن می شود.

2-علاوه بر تغییر در احساسات، رفتار و شناخت فرد در موقعیت های بعدی نسبت به فرد خاطی تغییر کرده است.

3-رشد معنوی، کمال و ارزش انسان افزایش می یابد که باعث عزت نفس در او می گردد.

4-به دست آوردن آرامش درونی، رضا و خشنودی از رفتار خود.

5-احسان و نیکی نسبت به فرد خاطی؛ (در این مرحله، فرد ممکن است در ادامه ی معاشرت و رفتار با فرد تغییر جهت بدهد.)

بخشش و گذشت،  نیاز به طی کردن یک پروسه ی روانی دارد. به این معنا که مکانیزم مغز ما نیازمند گذار از یک سرای مراحل روانی، شناختی و رفتاری است تا بتواند فرد یا افرادی را که باعث پایمال شدن حقی از فرد شده است را ببخشاید. حال شما را برای عبور از این ساختار به طی کردن مراحل زیر آشنا می کنم:

مرحله ی اول: تنظیم هیجانات»

زمانی که دیگران خطایی را در حق ما مرتکب می شوند که باعث آزرده شدن روح و روان ما می گردد و یا حقی از ما نادیده گرفته می شود ما از لحاظ روانی و هیجانی احساسات مختلفی را تجربه خواهیم کرد. احساساتی که شامل خشم، نفرت، غم، افسوس و در نهایت افسردگی که منجر به گوشه گیری و ناامیدی خواهد شد.

در این پروسه باید احساسات خود را بشناسیم و بتوانیم آنها را لمس کنیم تا در هر کدام از این احساسات قرار گرفتیم به دنبال فرافکنی و نسبت دادن آن به بیرون از خود و یا به دیگران نباشیم. هرگز نباید این احساسات را سرکوب کرد و به دنبال جایگزینی احساسات با احساسات دیگر گشت و تا از این حالات فرار کنیم. بلکه با درک اینکه بروز این هیجانات به خاطر وارد شدن آسیب به روان ما اتفاق افتاده باید قابل درک و تحمل باشد. وظیفه ی ما در قبال روان مان در این موقعیت مدارا کردن و سرپوش نگذاشتن روی آنهاست. شناخت از احساسات به ما کمک میکند بتوانیم هیجانات خود را تنظیم و تحت کنترل دربیاوریم در حالی که اگر آنها را سرکوب یا فراری بدهیم به شکل عقده های روانی و بروز رفتارهای نادرست که ناشی از همان خشم، نفرت، غم، افسوس و افسردگی است ما را غافلگیر خواهد کرد. در این هنگامی که به خاطر خطای دیگران شما در مسیر خشم قرار می گیرید باید به این موضوع آگاهی داشته باشید که زمانی ما نسبت به خطاهای دیگران احساس خشم پیدا می کنیم که دیدگاه مان، دیدگاه کمال گرایی و آرمان مدارانه نسبت به اشخاص باشد. نباید موقعیت های مادی، اجتماعی، خانوادگی، قومیتی، مذهبی افراد را دخیل در اشتباه شان قرار دهیم چرا که خود این باعث تشدید احساس خشم خواهد شد و آن وقت با استناد به این قراردادها نمیتوانیم با خشم خود کنار بیاییم. اگر دیگری اشتباهی به هر میزان کوچک یا بزرگ در حق شما مرتکب شد که باعث خشم شما گردیده است میتوانید با هدایت این خشم به سمت جهت مثبتی (انجام کاری در جهت تنظیم آن) آن را خنثی کرده و در جهت مثبتی آن را هدایت کنید. برای مثال اگر فردی پشت سر شما بدگویی کرده و آبروی شما را خدشه دار کرده است، در عوض شما میتوانید نسبت به حفظ آبروی دیگران و یادآوری نکات مثبت اخلاقی و رفتاری آنها، جهت روان خود را به سمت کنترل خشم تغییر بدهید. یادم هست خانمی که فرزندش را از دست داده بود و آنقدر نسبت به این موضوع خشم داشت به جای اینکه زمین و زمان و دیگران را مسبب آمدن بلا به زندگیش بداند و از آنها عصبانی و خشمگین باشد و شروع به نفرت پراکنی احساسی و روانی کند تصمیم گرفت برای کنترل این خشم به تمام کودکان بیماری در بیمارستان کمک مالی و یا عاطفی کند با سر زدن از آنها و نوازش شان. بدین ترتیب پروسه ی خشم را طی کرده بود و دیگر نسبت به اتفاقی که رخ داده بود عصبانی نبود.

مرحله ی دوم: شناخت و تفکر»

زمانی که بتوانید احساسات و هیجانات ناشی از مسأله را تنظیم کنید و طی کردن مراحل هیجانی را جزء ساختارهای روانی خود بدانید و بپذیرید همه ی ما انسان ها برای گذار از مراحل این چنینی نیاز به شناخت خود و روان خود داریم تا بتوانیم با کمترین آسیبی خود را در آغوش بگیریم و نگذاریم لطمه ای به روان مان وارد شود آن وقت وارد مراحل شناختی می شویم که میتواند با روی کار آمدن منطق و تفکر ، ما را به سمت بهبود و سلامت روان پیش ببرد. آن وقت که فراتر از خود میتوان مساله را نگاه کرد و هرچند که هر از گاهی هم ممکن است هنوز خطای آن افراد در ذهن تان یادآوری شود اما این بار بدون بالا آمدن احساسات منفی.

در این مرحله شما میتوانید خوبی ها، قرابت داشتن یا نداشتن انسان بودن یا موقعیت ها و شرایط آن فرد یا افراد را به ذهن بیاورید و موقعیت رفتاری او را در آن وقتی که خطا رخ داده است مدنظر قرار بدهید و دلایل شخصی و غیرشخصی آنها را بسنجید و در مورد آن فکر کنید. آن وقت است که میتوانید خود را از بیرون تماشا کنید و فرصت یا قدرت انتقام داشتن یا نداشتن را بسنجید. در این مرحله شما قدرت انتخاب دارید. میتوانید سکوت کرده و با انجام رفتارهای صحیح تری بر منش خود بیافزایید و پاداش های الهی و دنیایی را به خاطر بسپارید.

ضمن اینکه در این مرحله شما میتوانید سهم خود را در آن موضوع یا اتفاق پیدا کرده و جلوی بروز آن را در آینده با اصلاح رفتار خود بگیرید.

مرحله ی سوم: احساس عاطفی و پیامدهای آن»

در این مرحله که شما اندیشه و تفکر را پشت سر گذاشته اید از تنش های روانی تان کم شده است. احساسات، نگرش ها و رفتارهایی که در قبال فرد رنجاننده داشته تغییر میکند و از لحاظ روانی آماده شده است تا به سمت دیگری توجه کند. در گذار از این مرحله دیگر حس انتقام به سراغ فرد نمی آید و احساسات مثبت جایگزین احساسات منفی می شود. نگرش فرد نسبت به رنجاننده تغییر کرده است. قضاوت های قبلی فرد نسبت به رنجاننده عوض می شود و فرد در این مرحله به دنبال چاره جویی می رود.

مرحله ی چهارم: تمایل و تصمیم به بخشش»

در این مرحله فرد با توجه به تغییراتی که در رفتار، شناخت و عواطفش پیش آمده است تمایل به گذشت پیدا میکند. هرچند که ممکن است هنوز هم احساسات غالب باشد. البته این بار احساساتی است که برخاسته از تفکر، تعقل فرد در مورد رنج و رنجاننده است. تمایل به گذشت و تمایل به اظهار آن، تصمیم و اراده بر گذشت، تصمیم به گذشت، و در نهایت اظهار گذشت در این مرحله رخ میدهد. در این مرحله احساسات مثبت و شدیدتر است و فرد خلاف و خلافکار را جدا می بیند و به دنبال چاره جویی و گذشت می گردد.

مرحله ی پنجم: پیامدمهای بخشایشگری»

1-احساسات منفی از بین می رود و کینه جای خود را به بخشش میدهد. احساسات مثبت جایگزین آن می شود.

2-علاوه بر تغییر در احساسات، رفتار و شناخت فرد در موقعیت های بعدی نسبت به فرد خاطی تغییر کرده است.

3-رشد معنوی، کمال و ارزش انسان افزایش می یابد که باعث عزت نفس در او می گردد.

4-به دست آوردن آرامش درونی، رضا و خشنودی از رفتار خود.

5-احسان و نیکی نسبت به فرد خاطی؛ (در این مرحله، فرد ممکن است در ادامه ی معاشرت و رفتار با فرد تغییر جهت بدهد.)

سلام و احترام خدمت همراهان وبلاگم. ممنون از شما که مطالب بنده رو اینجا دنبال کردین چه جدیدی ها و چه قدیمی ها. به تازگی متوجه شدم مطالب بنده در وبلاگ های دیگه ای منتشر شده بدون اجازه که اسم این کار میشه احتمالاً سرقت. هیچ کدوم از وبلاگ های موجود به اسم بنده یعنی (مینا نیک سرشت) مورد تایید بنده نیست و من همین یه وبلاگ رو دارم که از سال 93 اینجا مشغول به فعالیت بودم و هستم. ضمن اینکه رضایتی هم بابت نشر مطالبم و استفاده از اسمم نداشته و ندارم. مطالب بنده رو در همین آدرس یعنی روان سالم تر که به نام صفحه ی اینستاگرام بنده یعنی @Ravansalemtar می باشد، دنبال بفرمایید.

با احترام: مینا نیک سرشت / کارشناسی ارشد روانشناسی/ طرحواره درمانگر